21-03-2024, 10:37
Goranboyda ferma qəsdən yandırıldı - 230 heyvan öldü
Goranboyda yerləşən fermalardan birini qəsdən yandıran şəxslər saxlanılıblar.
Bu barədə Daxili İşlər Nazirliyinin (DİN) Mətbuat Xidmətindən bildirilib.
Məlumata əsasən, Goranboy Rayon Polis Şöbəsinə (RPŞ) fermalardan birində yanğın hadisəsinin baş verməsi barədə məlumat daxil olub. Hadisə nəticəsində 230 baş xırdabuynuzlu heyvan yanaraq tələf olub.
Araşdırmalarla yanğının qəsdən törədildiyi müəyyən edilib.
Polis əməkdaşlarının keçirdikləri tədbirlərlə yanğın hadisəsinin Gəncə şəhər sakini Məmmədpur Bəhruzun sifarişi əsasında həmyerliləri Allahverdiyev Cavid və Vəliyev Erik tərəfindən qəsdən törədildiyi məlum olub. B.Məmmədpur, C.Allahverdiyev və E.Vəliyev saxlanılaraq istintaqa təhvil veriliblər.
Əməliyyat-istintaq tədbirləri davam etdirilir.
21-03-2024, 08:48
Ürəklərdə yaşayan Yengibar müəllim
Böyük ədibimiz M.F.Axundovun bir kəlamı var: “Dünyada insan üçün ən böyük ləzzət yaxşı ad qoyub getməkdir ki, belə bir adı ancaq yaxşı əməllərin müqabilində əldə etmək olar”. C.Məmmədquluzadə də yazırdı: “Elə yaşayasan ki, öləndən sonra da ölməyəsən”... Bu nöqteyi-nəzərdən mərhum Yengibar müəllimin mənalı ömrü nəsillərə nümunə olacaq bir dastana bənzədiləcək.
Yengibar müəllim 1939-cu il noyabrın 14-də Şirvanın Konservatoriyası adlanan Cəyirli kəndində dünyaya göz açmışdır. Körpəliyi Böyük Vətən müharibəsinə təsadüf etmişdir. Atası mərhum Hüseyn əmi 1941-1943-cü illərdə orduda xidmət etmişdir. 1943-cü ildə II qrup müharibə əlili kimi ordudan tərxis olunmuşdur. O, səkkizillik məktəbi Cəyirli, IX-X-cu sinifləri isə Nərimankənd kəndində bitirmişdir. Azərbaycan dilinə, ədəbiyyata, humanitar fənlərə olan həvəsi onu o vaxtkı Azərbaycan Dövlət Universitetinə aparıb çıxarmış, yüksək qiymətlərlə ora qəbul olmuşdur. Universitetdən qabaq Şamaxıda Sabir adına texnikumun İbtidai sinif müəllimi ixtisasına yiyələnmişdir. Uzun illər kənd məktəbində ibtidai sinif müəllimi və ali təhsili başa vurandan sonra Azərbaycan dili və ədəbiyyat müəllimi kimi fəaliyyət göstərmişdir.
Bir gün Filarmoniyada tədbirdə iştirak edirdim. Məşhur bədii qiraət ustası, Xalq artisti Əminə Yusifqızı da həmin tədbirin aparıcılarından biri idi. Təsadüfən fasilədə onunla tanış oldum. Ədəbiyyatşünas alim olduğumu bildirdim. Hansı bölgədən olduğumu soruşdu. Şamaxıdan olduğumu dedikdə o, məndən bir nəfəri soruşdu. Dedi ki, oradan bir tələbə yoldaşım var idi. Adı Yengibar idi. Dedim ki, doğma əmim oğludur. Çox sevindi. Dedi,- çox güclü dilçi və ədəbiyyatçı idi. Aspiranturaya gəlsə idi, elmimiz bir filoloq-alim qazanardı.
20-25 il bundan qabaq Neftçalada bir toy məclisində Tədbir Mahmudov adlı maarif xadimi ilə görüşdüm. O da mənim Cəyirli kəndindən olduğumu biləndə Yengibar müəllimin tələbə yoldaşı olduğunu söylədi və dedi ki, əgər o, elmi fəaliyyətini davam etdirsəydi, böyük ədəbiyyatşünas alim olardı.
Yengibar müəllim məktəb direktoru olana qədər məktəbimiz səkkizillik təhsil ocağı idi. Onun təşəbbüsü, nüfuzu, rayondakı məsul vəzifəli dostlarının köməkliyi ilə 70-ci illərdə məktəbimiz onillik məktəbə çevirildi. Camaatımız bu işdən olduqca sevindi və ona həmişə dua etdilər. Çünki onillik məktəb olmayan vaxtlarda şagirdlər texnikanın azlığından təhsillərini davam etdirə bilmirdilər. Bəziləri kəndimizdən neçə kilometrlərlə uzaqda olan Nərimankənd kəndində və başqa yerlərdə təhsillərini davam edirirdilər.
Yengibar müəllim bilikli, savadlı müəllimləri rəhbərlik etdiyi məktəbə dəvət edərdi, onlara kənddə mənzil tapardı, onlar üçün şərait yaradardı.
Bir sovetlikdə yerləşən qonşu Çalov kəndinin IX və X sinif şagirdləri də bizimlə bir yerdə təhsil alırdılar. Camatımız Yengibar müəllimi indi də xoş xatirələrlə xatırlayırlar.
H.B.Zərdabi demişdir: “El üçün çalışan həmişə yaşayar”... Yaxşı yadımdadır, biz məktəbdə oxuyanda kasıb və ya atası-anası olmayan uşaqlara ildə bir dəfə dövlət tərəfindən geyim verilərdi. Yengibar müəllim ədalət pirinsipini əsas götürüb ailə vəziyyəti acınacaqlı olan şagirdlərə qayğı göstərib, onları sevindirər, paltarı geyindirəndə “mübarəkdir” də deyərdi. Yengibar müəllim ürəyiyumşaq, insanpərvər, xeyirxah şəxs idi. Bu xeyirxahlıq, nəciblik ona mərhum əmim Hüseyn kişidən keçmişdi. Vaxtı ilə nərimankəndli mərhum müəllim Davud Orucov deyərdi ki, Hüseyn kişini xeyirxahlar cəmiyyətinin sədri qoymaq lazımdır. Onunla söhbətim olanda yaxşılıqdan söz açılanda o saat Nizamidən, Söhrab Tahirdən və başqalarından misal çəkərdi. Bəzən də mənə deyərdi ki, ay əmioğlu, yaxşılıq elə möhtəşəm, uca ağacdır ki, hər yerdən görünür. Hərdən əmioğlunu yada salanda bir bənd şeir də yadıma düşür:
Yaxşı insanların sorağındayıq,
Yaxşılar saxlayır yer kürəsini.
Yaxşılar olmasa, hardan bilərik
Bu qoca dünyanın yaxşı, pisini?!
Yengibar müəllim bu dünyaya elə bil yaxşılıq etmək üçün gəlmişdi. O, bilirdi ki, yaxşılıq bütün sevinclərin əsasını təşkil edir. O, insanı düşüncəli, diqqətli, uzaqgörən, müdrik, mərd, safürəkli, xoşbəxt və tərifəlayiq edir, yaxşılıq insanın kiçik dünyasının günəşidir, təmiz vicdan isə onun göy qübbəsidir. Belə insanları həm uca Allah, həm də insanlar sevir. Yaxşı insanlar dünyasını dəyişəndən sonra da anılır, yada salınır və çox hörmətlə xatırlanır. Söhrab Tahir demişkən:
Sədaqətdən, səxavətdən ucadır,
Yer üzündə bəsər kimi qocadır,
Dünya boyda, cəmi üçcə hecadır,
İnsan gedər, adı qalar - “Yaxşılıq”.
Gedənləri yada salar yaxşılıq.
Yengibar müəllimin ömür yolu maraqlı hadisələrlə zəngin, rəngarəng həyat səhifələrindən ibarət olan fəsillərə bölünüb. Onun üzündə həmişə işıqlı bir təbəssüm görünərdi. Ömrünü xalqının mənəvi inkişafına və maariflənməsinə həsr edən Yengibar kimi vətənpərvər ziyalılar dünyanın bəzəyidirlər. O, mülayim təbiətli, xoş sifətli, səmimi, öz halal zəhməti ilə yaşayan, vətənini, xalqını qəlbən sevən xeyirxah, nəcib, sadə və mehirban insan idi. Məktəbimizin məzunları Yengibar müəllimin rəhbərlik etdiyi müəllim kollektivinin nümunəvi tədrisinin nəticəsində ali və orta-ixtisas məktəblərinə qəbul olardılar. Ona görə də məktəbimizin adı, həmişə hər yerdə nümunə kimi göstərilərdi. Elimiz, obamız, camaatımız qədirbiləndir. Sizi unutmaq olarmı?
Yengibar müəllim haqsızlığa, ədalətsizliyə dözməzdi. O qədər vətənpərvər, millətini sevən bir insan idi ki, 37-ci il repressiyasının qurbanları olan H.Caviddən, M.Müsfiqdən, Y.V.Çəmənzəminlidən və bu kimi ədiblərdən söhbət düşəndə qəhərlənərdi və sovet hökumətinin qılıncının qabağının, dalının kəsdiyi bir vaxda deyərdi ki, vallah, bu saxta hökumət vaxt gələcək dağılacaq. Dostları, həmyaşıdları ona deyərdi ki, ehtiyyatlı ol, səndən “danos” yazarlar, vəzifədən çıxararlar. O, həmin an gülə-gülə həyatı qədər sevdiyi M.Ə.Sabirdən bir şeir deyərdi:
Mən belə əsrarı qana bilmirəm,
Qanmaz olub da dayana bilmirəm!
Derlər utan, heç kəsə bir söz demə,
Həq sözü derkən utana bilmirəm!
Siz ömrünüz boyu Allahın adına layiq yaşadınız, Yengibar müəllim. Şair R.Məmmədzadə demiş:
Bir ömrün işığı sənə bəs eylər,
Allahın adına layiq yaşasan...
Yengibar müəllimin ən üstün cəhətlərindən biri də dostluqda sədaqəti, qonaqpərvərliyi idi. Vaxtı ilə Şamaxı şəhərində böyük nüfuz sahibləri olan, xalq arasında hörmət, izzət qazanmış, keçmiş rayon Partiya Komitəsinin məsul işçisi şair Qurbət Əziz, Maarif şöbəsinin müdiri Əkrəm Hüseynov, rayon Maliyyə şöbəsinin müdiri Qulam müəllim, Qəleybuğurd kəndinin məktəb direktoru Şahbaz müəllim, Nərimankənd kənd məktəbinin direktoru Davud Orucov onun yaxın dostları idi. Orta məktəb yoldaşı akademik Mirabbas Qasımov da onun xətrini çox istəyirdi.
Bir maraqlı tarix də heç yadımdan çıxmaz; orta məktəbin IX ya da X siniflərində oxuduğum zaman Yengibar müəllimin evinə iki qonaq gəlmişdi. Biri həmyerlimiz, mərhum akademik Sədi İmanov, biri də bədii qiraət ustası, diktor, Xalq artisti Soltan Nəcəfov idi (sonralar bildim ki, Soltan Nəcəfov vaxtı ilə kəndimizdə müəllim işləmişdir, arzusu bu olub ki, müəllim işlədiyi kəndi ziyarət etsin). Yengibar müəllim necə qonaqpərvərlik etdisə, hər ikisi heyran qaldı. O, belə qonaqpərvərliyinə görə həmişə xatırlanır.
Fikrimcə, biz valideynlərimizdən çox, bizə dərs deyən müəllimlərimizə borcluyuq, Çünki atamız bizi göydən yerə endirmişsə, müəllimlərimiz bizi yerdən göyə qaldırmışdır. Bunu da böyük yunan filosofu Sokrat demişdir.
Aprel ayında Yengibar müəllim dünyasını dəyişdi. Həmin gün elimiz, obamız, onu sevən dostları, qohumları kədər içində idilər...
“Gəlimli, gedimli, son ucu ölümlü dünya, əcəl aldı, torpaq yedi, fani dünya kimə qaldı...”. Yengibar müəllim bunu da orta məktəbdə “Dədə Qorqud” dastanını keçəndə deyərdi. O, indi Cəyirli kənd qəbirsanlığında uyuyur. Gözəl insanların, işıqlı, nurlu ziyalıların, sevimli müəllimlərin məzarı bir ziyarətgah yeridir. Onların müqqəddəs məzarlarını ziyarət etmək, müəllimlərə müqqəddəs bir şəxs kimi səcdə etmək hər birimizin mənəvi borcudur.
Şəhriyar yazırdı:
Bir insan köçürsə dünyadan əgər,
Sən elə bilmə ki, tək bir can gedir.
Hər sönən baxışda saysız diləklər,
Hər kiçik tabutda bir cahan gedir.
Sizin yeriniz həmişə görünəcək, Yengibar müəllim.
R.Rza demişkən:
Elə yaşa, elə yarat,
Bir gün hamıya aydın görünsün
Yerində qalan boşluq...
Ruhun şad olsun, Əziz Yengibar müəllim!
Tahir ŞİRVANLI,
Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru
20-03-2024, 19:40
Millimiz Avropa çempionatında böyükhesablı qələbə qazandı
17 yaşadək qadın futbolçulardan ibarət Azərbaycan millisi Avropa çempionatının seçmə mərhələsinin II raundunda B liqasının 2-ci qrupunda son oyununu keçirib.
Yığma Moldovadan olan həmyaşıdları ilə üz-üzə gəlib.
Bolqarıstanda keçirdiyi ilk iki görüşündə xal qazana bilməyən komandaların duelindən Azərbaycan yığması böyükhesablı qalibiyyətlə ayrılıb - 4:1. Komandamızın qollarına Ayşən Salamzadə (7-ci dəqiqə), Arzu Cəfərova (25), Vahidə Əlipaşayeva (63) və Xanım Əsədova (78) imza atıblar. Bununla yığmamız qrupu 3 xalla 3-cü pillədə başa vurub.
Qeyd edək ki, Azərbaycan seçməsi ilk iki matçında Bolqarıstana 1:6, Sloveniyaya isə 0:4 hesabı ilə məğlub olub.
20-03-2024, 18:53
Kəndə gedən dağ yolunda uçqun oldu
Ordubad rayonunda yağan güclü yağış nəticəsində Pəzməri kəndinə gedən dağ yolunda uçqun olub. Dağlardan qopan daşlar və torpaq kütləsi yola tökülüb.
Bu barədə Naxçıvan Avtomobil Yolları Dövlət Agentliyindən məlumat verilib.
Nəticədə yolda nəqliyyat vasitələrinin hərəkəti dayandırılıb. Yolun açılması üçün əraziyə Agentliyin əməkdaşları və texnikası cəlb olunub.
Qısa müddətdə yol təmizlənib və hərəkət bərpa edilib.
20-03-2024, 18:04
Hərbçilər bayramı qeyd etdi - VİDEO
Müdafiə naziri general-polkovnik Zakir Həsənovun təsdiq etdiyi tədbirlər planına əsasən, Azərbaycan Ordusunun qoşun növləri, Əlahiddə Ümumqoşun Ordu, hərbi birlik və birləşmə, eləcə də xüsusi təyinatlı təhsil müəssisələrində Novruz bayramı ilə əlaqədar silsilə tədbirlər keçirilib.
Müdafiə Nazirliyindən bildirilib ki, tədbirlərdə Ümummilli Lider Heydər Əliyevin və Azərbaycanın azadlığı, suverenliyi, ərazi bütövlüyü uğrunda şəhidlik zirvəsinə ucalan Vətən övladlarının əziz xatirəsi bir dəqiqəlik sükutla yad edilib. Hərbi orkestrlərin müşayiəti ilə Azərbaycan Respublikasının Dövlət Himni ifa olunub.
Bayram tədbirlərində çıxış edənlər yazın gəlişinin ölkəmizdə sevinc, coşqu və təntənə ilə qeyd edilməsindən, Novruz ənənələrinin tarixindən, milli-mənəvi dəyərlərimizdən biri olan Novruz bayramının xalqımız və dövlətimiz tərəfindən yüksək qiymətləndirilməsindən söhbət açıblar.
Qeyd olunub ki, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Müzəffər Ali Baş Komandanı cənab İlham Əliyevin Xankəndi şəhərində "Zəfər meydanı"ndan Novruz bayramı münasibətilə Azərbaycan xalqını təbrik etməsi bütün xalqımız kimi, Azərbaycan Ordusunun şəxsi heyətinin də böyük ruh yüksəkliyinə səbəb olub.
İşğaldan azad edilmiş, eləcə də digər ərazilərdə dislokasiya olunmuş hərbi hissələrdə milli-mənəvi dəyərlərimizin təbliği, şəxsi heyətin döyüş ruhunun və vətənpərvərlik hissinin daha da artırılması məqsədilə keçirilən tədbirlərdə dövlətimizin başçısının və müdafiə nazirinin təbrikləri şəxsi heyətə çatdırılıb.
Həzi Aslanov adına Ordu İdeoloji və Mədəniyyət Mərkəzinin, Gəncə Qarnizonu İdeoloji və Mədəniyyət Mərkəzinin yaradıcı kollektivlərinin iştirakı ilə konsert proqramları təqdim olunub.
Qeyd edək ki, Azərbaycan Ordusunun hərbi hissələrdə bayram tədbirləri hərbi qulluqçularımızın sağlamlığına xüsusi diqqət yetirilməsi, şəxsi heyətin respirator virus infeksiyalara yoluxma hallarının qarşısını alınması məqsədilə qapalı şəraitdə keçirilib.
Tədbirlər çərçivəsində, həmçinin şəxsi heyət tərəfindən şəhidlərimizin məzarları ziyarət olunub, hərbi qulluqçular şəhid ailələrinə baş çəkərək onların qayğı və istəkləri ilə maraqlanıb, bayram sovqatları təqdim ediblər.
Görüşlərdə dövlətimiz tərəfindən şəhidlərimizin xatirəsinin hər zaman uca tutulduğu, onların ailə və yaxınlarının yüksək diqqət və qayğı ilə əhatə olunduğu xüsusi qeyd olunub.
[media=https://youtu.be/rQQq9uqPGCQ]
20-03-2024, 16:35
Artıq Azərbaycanın bütün suveren ərazilərində bayram qeyd olunur
Novruz bayramı artıq Azərbaycanın bütün suveren ərazilərində qeyd olunur.
Bu fikri Azərbaycan Prezidentinin köməkçisi - Prezident Administrasiyasının Xarici siyasət məsələləri şöbəsinin müdiri Hikmət Hacıyev özünün “X” sosial şəbəkədəki hesabında yazıb:
“Bu il Azərbaycanda Novruz bayramı əvvəlkilərdən fərqlidir. Azərbaycanın işğaldan azad edilmiş bütün suveren ərazilərində və əvvəlki boz zonalarda Novruz bayramı tonqallarla qeyd olunur. Necə deyərlər, Oyun bitdi!
Novruz bayramını təbrik edərkən, biz artıq gələn ili Şuşada, Xankəndidə demirik. Şuşada, Xankəndidə, işğaldan azad edilmiş digər torpaqlarda Novruz ruhu iləyik. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının 2024-cü il tarixli, 3761 nömrəli yenilənmiş xəritəsi uyğun coğrafi adlarla yeni reallıqların ən yaxşı təsviridir!”.
20-03-2024, 11:09
Ermənistan Aİ missiyasına toxunulmazlıq statusu verdi
Ermənistan parlamenti “Ermənistan Respublikası ilə Avropa İttifaqı (Aİ) arasında Aİ-nin Ermənistandakı Missiyasının (EUMA) statusu haqqında” sazişi ratifikasiya edib.
57 deputat sənədin lehinə səs verib, heç kim əleyhinə çıxmayıb, 27 deputat bitərəf qalıb.
Müxalifətin “Hayastan” fraksiyasının bəzi deputatları bitərəf qalıb, digər müxalif “Mənim şərəfim var” fraksiyası səsvermədə iştirak etməyib.
Müqaviləyə əsasən, müşahidəçilərə diplomatik statusa yaxın status verilir: onlar və onların rəsmi aktivləri, o cümlədən nəqliyyat vasitələri, avadanlıqlar və s. gömrük yoxlamasından keçmək zərurətindən, habelə Ermənistanda standart qeydiyyat və qeydiyyat prosedurlarından azad olacaqlar.
Bundan əlavə, avropalı müşahidəçilər viza və miqrasiya tələblərindən və istənilən miqrasiya nəzarətindən azad edilirlər. Onlara Ermənistanın bütün ərazisində, o cümlədən hava məkanından istifadə etməklə sərbəst və məhdudiyyətsiz hərəkət etmək hüququ verilir.
Müşahidəçilərə öz funksiyalarını yerinə yetirmək üçün hüquqi toxunulmazlıq veriləcək. Nümayəndəliyin yerləşdiyi binalar toxunulmazlıq statusuna malikdir və bu, onlarda axtarışların aparılması imkanını istisna edir.
Missiyanın yazışmaları və arxivləri də toxunulmaz olacaq.
20-03-2024, 11:08
İmana aparan yolun daim işıqlı olsun!
Tamxil Ziyəddinoğlu barəsində çox da geniş məlumat verməyə lüzum duymuram ona görə ki, onu artıq bir insan ömrü qədərdi ki, tamaşacılar, oxucular, Azərbaycan ictimaiyyəti "Azərbaycan Televiziyası"ndan, hazırda isə başçılıq etdiyi "Bütöv Azərbaycan" qəzetindən yaxşı tanıyır. Özünü yaxşı tanıtmaq, çəkini, sanbalını qorumaq, olduğun kimi görünmək, sözün ilə əməlini bir etmək hər kişiyə nəsib olmayan cəhət olsa da bu,Tamxil müəllimin xarizmatik albomudur. Canında, qanında olan əsl ziyalılıq isə Tamxil Ziyəddin oğlu Hacıyevin həyat kredosu, hədəfi isə düzgunlük, dürüstlük, vətənpərvərlik, xəlqilikdir.
Əziz dostum, bu əlamətdar Bahar bayramında, Allahın müqəddəs Ramazan ayında dünyaya xoş gəlmisən. Qoy, bahar nəsimi, bahar təravəti könlündən heç zaman əskilməsin, imanın kamil, imana aparan yolun isə daim işıqlı, ruhun çesmə kimi aşıb-daşsın, ilhamın enerjisi yaradıcılıgından heç əskilməsin. Can sağlığı, can, sağlıgı, yenə də can sağlıgi arzulayıram!
Hörmətlə: Bəradər SƏMƏNDƏRLİ
20-03-2024, 00:02
Azərbaycan xalqı Novruzu dördüncü ildir Qələbə sevinci ilə qeyd edir
Türk xalqlarının ənənələrindən olan Novruz yazın gəlişinin bayram edilməsidir. Vətən müharibəsindəki zəfərdən sonra Azərbaycan xalqı Novruzu dördüncü ildir Qələbə sevinci ilə qeyd edir.
Azərbaycanlıların Novruz, qırğızların Nooruz, özbəklərin Növroz, başqırd türklərinin Nevruz, tatarların Navruz, çuvaşların Naurus, Krım türklərinin Nevrez, Qərbi trakiyalıların Mevris adlandırdıqları bu bayram Şimal yarımkürəsinin bir çox ölkələrində hər ilin mart ayında el bayramı kimi geniş qeyd olunur.
Bu il Azərbaycana yaz fəslinin gəlişi 20 mart saat 07:06-ya təsadüf edəcək. Həmin vaxt gecə ilə gündüz bərabərləşəcək, Günəş ekliptika üzrə hərəkət edərək ekvatoru kəsəcək və Cənub yarımkürəsindən Şimal yarımkürəsinə keçəcək. Həmin andan Şimal yarımkürəsində yaz fəsli, Cənub yarımkürəsində isə payız fəsli başlayacaq.
Novruz bayramının mənşəyi, onunla bağlı əsatirlər qədimdir. Elmdə Novruzun mənşəyinə dair iki fikir mövcuddur. Birinciyə əsasən, Novruz türklərin ən qədim təbiət bayramı hesab olunur. Çin mənbələrində hunların martın 21-də bahar şənlikləri təşkil etdikləri barədə qeydlərə rast gəlirik. Uyğur türklərinin də müasir adətlərlə eyniyyət təşkil edən yaz mərasimləri olub. Qobustan qayaüstü rəsmlərində isə daha qədim çağlara aid ilin dəyişməsi ayini təsvir olunub. Türklərin “Ərgənəkon” dastanında əski yurda dönüş yazın ilk günü ilə əlaqələndirilir.
İkinci istiqamət əsasən İran əfsanələrindən törəyən mərasimlər toplusudur. XI əsrin yazılı abidələrində, xüsusilə Firdovsinin “Şahnamə”sində “Novruz”dan bəhs edilir. Farslarda məhz bu zamandan sonrakı çağlara aid ədəbiyyatlarda ondan geniş danışılır.
Novruz bayramı Əhəmənilər dövründə eramızdan əvvəl 350-ci ildən qeyd olunsa da, tarixi kökləri zərdüştlükdən əvvələ gedib çıxır. Bayramın bütün əlamətləri — tonqal qalamaq, səməni cücərtmək, Kosa-keçi tamaşaları, günəşi çağırış, qodu ilə qapıları döymək, umu-küsülüyə son qoymaq, dünyadan köçmüşləri yad etmək, yumurta boyamaq, yumurta döyüşdürmək, yeddi növ nemətdən xonça hazırlamaq, evdə, həyət-bacada təmizlik işləri görmək, ocaqda qazan qaynatmaq, papaq atmaq, bacadan xurcun sallamaq, ocağın başına toplaşmaq, qulaq falına çıxmaq təbiət-insan qarşılaşmasının rituallaşması və bayramlaşmasıdır.
Novruz gününə aparan yol dörd mərhələdən – çərşənbədən keçir. Bunlar Su, Od, Yel və Torpaq çərşənbələridir. Həmin günlərdə, eləcə də bayram günündə hava qaralana yaxın tonqal qalanır, hər kəs onun üzərindən tullanır və söyləyir: “Ağırlığım, uğurluğum burada qalsın”, “Dərdim, bəlam odda yansın”.
Bu bayramın tarixindən bəhs edərkən miflərin rituallaşmasını qeyd etmək yerinə düşər. Kosa-keçi mifi xüsusi anlam kəsb edir. Qədimdə insanlar hər şeyi kortəbii şəkildə təbiətdən hazır şəkildə götürürdü. Onlar yaz, yay, payız aylarının səmərəsini görür, qışın isə hər şeyi dondurub yoxa çıxardığı qənaətinə gəlirdilər. Deməli, qədim insanların təsəvvüründə qış təbiəti yoxsullaşdırdığı, kosalaşdırdığı üçün düşmən idi. Məhz təbiətin fəlakətlərindən xilas yolları axtarmaları onları rituallara gətirib çıxarıb.
Ritual-mifoloji sistemin aparıcı obrazlarından biri Xızırdır (Xıdır İlyas, Xızır Nəbi). Xızır dirilik, oyanma, bolluq, bərəkət, səadət, xoşbəxtlik gətirən ilahi varlıq statusunu alıb. Bu, türkdilli xalqların, o cümlədən azərbaycanlıların təfəkkürünün məhsuludur. Azərbaycan xalqı müxtəlif funksiyaların daşıyıcısı olan mifik obrazı daha çox xeyirxahlığı ilə fərqləndirib, yardımı əsirgəməyən övliya kimi yaddaşlarda saxlayıb. Lakin son nəticədə ulu ərənlərimiz nəvə-nəticələrinə üz tutub, hər kəsin ancaq özünə güvənməsini tövsiyə ediblər: “Nə dərin suya gir, nə də Xızırı çağır”.
Novruz bayramının təşəkkül tapmasında, inkişaf etməsində xalqımızın mühüm töhfəsi var. Sovet dövründə Novruz bayramının keçirilməsinə sərt qadağalar qoyulsa da, xalqımız onu həmişə qeyd etməyə can atıb. Milli adət-ənənələrimizə, o cümlədən Novruz bayramına yüksək qiymət verən Ulu Öndər deyib: “Novruz xalqımızın əsrlərdən bəri qoruyub saxladığı və bütün dövrlərdə həmişə əziz tutduğu bayramlardan biridir. Onun tarixi də Azərbaycan xalqının tarixi kimi keşməkeşli, enişli-yoxuşlu olmuşdur. Bu ulu bayramın müstəqil respublikamızda dövlət səviyyəsində qeyd edilməsi öz milli köklərimizə, adət-ənənələrimizə, tarixi keçmişimizə dərin ehtiram bəslədiyimizi və sarsılmaz tellərlə bağlı olduğumuzu nümayiş etdirir”.
Bolluğun, bərəkətin və xeyirxahlığın təcəssümü olan Novruz bayramı artıq UNESCO tərəfindən beynəlxalq səviyyədə qeyd olunur. Azərbaycan Respublikasının Birinci vitse-prezidenti, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban Əliyevanın böyük zəhməti nəticəsində bu bayram UNESCO-nun Qeyri-Maddi Mədəni İrs Siyahısına daxil edilib. 2010-cu il fevralın 23-də isə BMT Baş Məclisi martın 21-ni Beynəlxalq Novruz Günü elan edib.
Novruz bayramı bütün dünyada 300 milyondan artıq insan tərəfindən yeni ilin başlanğıcı kimi qəbul olunur. Artıq 3 min ildir ki, Novruz Balkanlarda, Qara dəniz hövzəsi regionunda, Qafqazda, Mərkəzi Asiyada, Yaxın Şərqdə və digər regionlarda qeyd edilir.
Mübaliğəsiz demək olar ki, Novruz bir çox türk xalqları ilə bərabər, Azərbaycan xalqının milli-mənəvi varlığını dolğunluğu ilə əks etdirən, ümumxalq səviyyəsində qeyd olunan, etnik təfəkkürün ayrılmaz funksional səviyyəsinə çevrilən bayramdır. Novruz xalqın ortaq duyğu və düşüncələrini dilə gətirən, türk mədəniyyətinin qorunub yaşadılmasında əhəmiyyətli yeri olan qədim el bayramımızdır.
19-03-2024, 21:35
Müdafiə Nazirliyinin yüksəkvəzifəli şəxsi həbs olundu
Müdafiə Nazirliyinin yüksəkvəzifəli şəxsi həbs olunub.
Bu barədə Hərbi Prokurorluğun mətbuat xidmətindən məlumat verilib.
Bildirilib ki, Müdafiə Nazirliyinin N saylı hərbi hissəsinin mühasibi vəzifəsində qulluq keçmiş Əliyev Alı İsrayıl oğlunun vəzifəli şəxs kimi təkrarən qabaqcadan əlbir olan bir qrup şəxs halında xidməti vəzifələrin icrası ilə əlaqədar hər hansı hərəkətə (hərəkətsizliyə) görə özü və üçüncü şəxslər üçün birbaşa və şəxsən külli miqdarda maddi neməti rüşvət istəməsinə və almasına əsaslı şübhələr olduğundan ona Azərbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin 311.3.1, 311.3.2 və 311.3.3-cü maddələri ilə ittiham elan olunub və Bakı hərbi məhkəməsinin qərarına əsasən barəsində həbs qətimkan tədbiri seçilib.
“Hazırda Hərbi Prokurorluğun İstintaq İdarəsində istintaq davam etdirilir və qanunvericiliyin tələblərinə uyğun olaraq iş üzrə bütün halların hərtərəfli, tam və obyektiv araşdırılması, eləcə də hər bir fakta və əmələ hüquqi qiymət verilməsi təmin ediləcək”, - məlumatda qeyd edilib.
Sorğu
Saytımızda hansı mövzulara daha çox yer verilməsini istəyirsiniz?
Son buraxılışımız
Facebook səhifəmiz
Reklam
Hava
Valyuta
Reklam
Sayğac
Ən çox baxılanlar
Köşə
Xəbər lenti
Foto
Bütöv.az
Video
"Vətən Qəhrəmanları" Şəhid İlyas Nəsirov
All rights reserved ©2012 Butov.az
Created by: Daraaz.net Wep Developer By DaDaSHoV
MATERİLLARDAN İSTİFADƏ EDİLƏRKĦƏN PORTALIMIZA İSTİNAD ZƏRURİDİR!!!
Created by: Daraaz.net Wep Developer By DaDaSHoV
MATERİLLARDAN İSTİFADƏ EDİLƏRKĦƏN PORTALIMIZA İSTİNAD ZƏRURİDİR!!!