Başlanğıc
I hissə

Bütün qəhrəmanlar və əhvalat uydurmadır və reallıqla hər hansı bir əlaqəsi yoxdur.

Müharibədə əsas olan təkcə qələbə deyil, həm də insan olaraq qalmaq, həddi
keçməmək və üz-üzə döyüşdüyün, qarşısında hər bir şeyi məhv edən, şərəf və
ləyaqəti unudan heyvana çevrilməməkdir.Vətəndaş müharibəsi artıq beş il idi ki
davam edirdi, halbuki analitiklər onun cəmi iki il davam edəcəyini
düşünmüşdülər.Lakin bizim düşmən gözlədiyimizdən də güclü çıxdı. Nə qədər
məhv olunmuş həyatlar, talelər. Müharibəyə sürüklənmiş gənc oğlanlar öz xalqının
cəlladları oldular.Bu gün hər şey başa çatacaq. Haqq-ədalət zəfər çalacaq və
torpaqlarımıza sülh qayıdacaqdır.
Mən, Yusuf İldırım,respublika ordusuna cəlladlar və satqınlar üzərində qələbə
qazandıracağam, Respublikaya əmin-amanlıq və tərəqqi gətirəcəyəm. Beş il əvvəl
düşünə bilərdimmi ki, mən 26 yaşında orduya rəhbərlik edəcəm?Xeyr! Bu heç
mənim ağlıma da gəlməzdi. Əgər o həlledici gün olmasaydı.
*****
Artıq neçə gün idi ki yağış sanki vedrədən tökülürmüşcəsinə yağırdı. Biz zabitləri
və Respublika Təhlükəsizlik Nazirliyinin yüksək səviyyəli rəhbərliyini təcili iclasa
çağırdılar. Bu məni təəccübləndirmədi, belə ki, təhlükəsizlik hər şeydən
üstündür.Həmin o həlledici gün barədə danışmadan əvvəl, mən özüm haqqında
danışım. () Mənim anam dövlət həyatında mühüm rol oynamış adlı-sanlı ailədən
idi, atam isəvarlı tacir ailəsindən idi. Anam babamın istəyinin əksinə gedərək
atama ərə getdi, o anama xəbərdarlıq edirdi ki, bu yaxşı nəticələnməyəcək, lakin
anam onu dinləmədi. Sevgi sağlam düşüncə üzərində qələbə çaldı. Sevgi keçib
getmişdi, yalnız bağlılıq qalmışdı.Mənim anam səbirli və müdrik qadın idi,
övladlarının xatirinə onun bütün hərəkətlərinə dözürdü, lakin bir gün onun da səbri
tükəndi.(On bir il əvvəl, o yalan maskasını çıxardı və özünün əsl simasını göstərdi.
Öz həqiqi varlığını nəciblik və şərəf maskası altında gizlədən, zəif, heç bir bacarığı
olmayan bir insan. Bu insan beş yaşlı oğlanın yadında bu cür qalmışdı. Mənim ad
günüm idi, hamı sevinirdi, deyib gülürdü. Atam həmişəki kimi çox içdi,axmaq-
axmaq danışmağa və özünü nəcib insana yaraşmayacaq şəkildə aparmağa
başladı.Anam onu çağırdı. Onlar çıxdılar, təxminən on dəqiqə olmadılar. Mən
zaldan çıxdım və onların arxasınca atamın otağına getdim. Otağın qapısı azca aralı
idi. O, anamın üstünə qışqırırdı. Anam atam haqqında düşündüklərini ona dedikdə
isə atam onu vurdu. Anam yerə yıxıldı. Mən otağa atıldım və əlimə keçən ilk
şeyi,masanın üzərindəki kitabı ona tulladım və onu itələməyə çalışdım. Atam məni
cındır adlandıraraq, üzümə zərbə vurdu. Mən onun sifətinə tüpürdüm. O, əlini

qaldırıb məni vurmaq istəyəndə kimsə onun əlini tutdu və onu məndən kənara
itələdi. Bu mənim babam idi.O, heç çəkinmədən atamı qovdu, növbəti gün anamla
atam boşandılar. Anamın xahişi ilə babam atama toxunmadı, sadəcə şəhərdən
qovdu. Artıq mən atam haqqında eşitmək istəmirdim. O mənim üçün ölmüşdü.
Onun valideynləri şəhərdə qaldılar, onlar bir-birinin tayı idilər.Onun
atasıyaşlandıqca öz pullarını ağlına gələn anlaşılmaz ticarət işlərinə qoymağa
başladı. O özünü «dahi tacir, Venetsiya tacirlərinin layiqli davamçısı» adlandırırdı.
Üzümlüklərin satın alınması, xalçaların toxunacağı xalça fabriklərinin qurulması.
Orada məşhur rəsm əsərlərinin reproduksiyası, eləcə də üzərində reproduksiyalar
olan yataq dəstləri və süfrə toxunurdu. Boşa xərclənmiş pullar. Mən həmişə Allaha
yalvarmışam ki, O mənim ağlımı əlimdən almasın, ahıl çağımda onun kimi düşkün
olmayım. Onun arvadı yaşlı cadugərbizim ailəmizə qarşı fitnə-fəsad qururdu,onun
əri isə ona göz yumurdu. İnsan deyildilər. Heç bilmirəm onları necə adlandırım.
Mən həmişə özümə bu sualı verirdim ki, necə olub mənim atam kimi alçaq və
kompleksi bir adamın belə normal övladları dünyaya gəlib. Yəqin bu sual mənim
üçün həmişəlik bir sirr olaraq qalacaqdır. Allah bir tərəfdən məni atadan məhrum
etmişdi, digər tərəfdən çoxlarının həsəd apardığı hədiyyə - məni sevən və mənə
dəstək verən ailə bəxş etmişdi.Biz xoşbəxt uşaqlar idik. Bizim üç anamız vardı:
mənim anam, nənəm və xalam. Mən və kiçik qardaşım babamın yolu ilə getdik.
Respublika Təhlükəsizlik Nazirliyinin Akademiyasını əla qiymətlərlə bitirdikdən
sonra Respublika Təhlükəsizlik Nazirliyinin zabitləri olduq (o, mənim rəhbərliyim
altında xidmət edirdi), ortancıl qardaşım isə Diplomatiya Akademiyasını bitirdi və
müharibənin başlanmasına qədər Xarici İşlər Nazirinin köməkçisi olaraq xidmət
etdi.Babam bütün ömrü boyu Respublika Təhlükəsizlik Nazirliyində xidmət etmiş
və nazirin birinci müavininə qədər yüksəlmişdi. O, mənim on doqquz yaşım olanda
həlak olmuşdu, evindən çıxanda snayper tərəfindən öldürülmüşdü. Nə qatili, nədə
ki sifarişçini tapdılar. İyirmi yaşında mən akademiyanı bitirdim və məni
Respublika Təhlükəsizlik Nazirliyində xidmətə götürdülər, xüsusi şöbəyə
göndərdilər. Öz həyatım üçün qorxmayaraq, mən dərhal öz öhdəliklərimi yerinə
yetirməyə başladım. Məni tapşırıqla, terror aktları hazırlayan radikal təşkilatın
içinə daxıl olmaq üçün göndərdilər. Mən əla şəkildə bu tapşırığın öhdəsindən
gəldim. Mən terrorçuların etibarını elə qazandım ki, onların bütün planları əlimə
keçdi. Terror aktlarının qarşısı alındı, radikallar isə həbs olundu. Bunun ardınca bir
neçə əməliyyat da oldu və mən onları uğurla həyata keçirdim. Vətən qarşısında
xidmətlərimə görə mənə 22 yaşında Prezident tərəfindən mükafat təqdim olundu
və xüsusi şöbənin rəis müavini vəzifəsinə təyin olundum. İndi, fikrimcə, həmin o
həlledici günə geri dönmək olar. Başlanğıcda, iclas adi qaydada davam edirdi.

Nazir rəislərin məruzələrini dinlədi, sonra ayağa qalxdı və danışmağa başladı:
- Mən də sizin kimi dövləti öz həyatım bahasına qorumağa and içmişəm.Hökuməti
rüşvət bürüyüb. Bunu nə qədər prezidentə çatdırmaq istəsəm də, hamısı əbəs
yerədir. O, həddindən artıq mərhəmətlidir və hər kəsin ikinci dəfə şans verilmə
hüququnun olduğuna inanır.Mən prezidentə hörmət edirəm, amma bizim ulu
babalarımızın və atalarımızın qurduğu respublikanı da sevirəm. Mənim
generallarım və zabitlərim, mənə kömək edin. Biz hərbi çevriliş etməliyik.
Prezidentə heç nə olmayacaq,biz onu və hökumət üzvlərini həbs edəcəyik. Bu,
andımıza ziddir, lakin biz bunu etməliyik.Ya eşitdiklərindən, ya da nazirə cavab
vermə qorxusundan hamı susurdu. Sakitliyi mən pozdum.
-Bizi sürüklədiyiniz şey, təkcə dövlətə qarşı deyil, həm də vicdana da qarşı
cinayətdir. Siz respublikanı qorumaq və günahkarları cəzalandırmaq istədiyinizi
bəhanə edirsiniz. Bəs siz özünüz yaxşısınız? Siz illərlə Respublikanın həm daxili,
həm də xarici düşmənləri ilə mübarizə aparmısınız və özünüz də indi onlara
bənzəyirsiniz. Siz ədalət deyil, hakimiyyət istəyirsiniz. Bütün bunlar sadəcə
gözdən pərdə asmaqdır, siz bizim vəzifə borcu hissimizlə oynayırsınız və bizi
qiyama səsləyərək bunu zəruri addım adlandırırsınız. Hər şeyi sülh yolu ilə, qan
vətələfat olmadan, islahatlarla həll etmək olar və siz bunu bilirsiniz. Lakin bu sizin
vecinizə deyil, siz hökmranlıq etməkvə hamını əlinizdə iplə oynatmaq istəyirsiniz.
Bundan başqa sizə deyəcək heç bir sözüm yoxdur, bu işdə mən iştirak etmirəm.
-Siz hər şeyi dediniz?
-Bəli.
- Mən sizi daha saxlamayım.
Məni nə gözlədiyini dərk edərək, səssiz-səmirsiz zaldan çıxdım. Zabitlər və
generallar qorxularından ona fikir bildirməyəcək və etiraz etməyəcəklər. Zaldan
çıxdıqdan sonra, mən silahımı götürmək üçün şöbəmə yönəldim. Mən bilirdim ki,
məni elə-belə buraxmayacaqlar.Mən şöbəyə daxil olanda iş yoldaşlarım mənim
iclasdan belə tez gəlməyimə təəccübləndilər. Mən onlara hər şeyi danışdım və
prezidentin yanına gedəcəyimi söylədim. Silahımı götürüb gedərkən dedim:
- Mən sizi arxamca gəlməyə məcbur etməyəcəm, seçim sizindir.
Çıxışda məni artıq beş əsgər gözləyirdi. Onlara yaxınlaşanda mən artıq silah
qabından silahımı çıxarmağa hazırlaşırdım. Bunu gördükdə, əsgərlərdən biri mənə
dedi:
- Bunu etməyin, bizə əmr verilib: tabe olmadıqda –atəş ... - - Yerə yatın, Yusuf,-
arxamdan səs gəldi və mən qeyri-ixtiyari olaraq əyildim. Atəş səsləri eşidildi və
məni gözləyən hər kəs yerə yıxıldı. Geri çevrilib baxanda mən yoldaşlarımı
gördüm.

- Sizi tək buraxacağımızı düşünmüşdünüz?
- Söhbət etmək vaxtı deyil, prezidenti xəbərdar etmək lazımdır.
*****
Bizi təqib etmirdilər, hər hansı bir hadisə olmadan saraya çatdıq.Mən istənilən
zaman prezidentin yanina gələ bilərdim, çünki onun mükafatlandırdığı bir
qəhrəman kimi mənim buna hüququm çatırdı. Mən ona hər şeyi danışdım. O,
oturmuşdu və susurdu. Bir neçə dəqiqədən sonra o, katibini çıxardı və əmr etdi.
-Məni müdafiə naziri ilə birləşdirin.
-Baş üstə.
Bir neçə dəqiqədən sonra katib geri qayıtdı.
- Təəssüf ki, sizi müdafiə naziri ilə birləşdirə bilmirəm, o cavab vermir.
-O da mənə xəyanət etdi.
-Bu mümkün deyil.
- Sən insanları yaxşı tanımırsan, Yusuf.
-O, bunu edə bilməzdi, cənab prezident. O ya öldürülüb, ya da xainlər tərəfindən
həbs olunub.
-İndi artıq bu vacib deyil.
-İndi biz nə etməliyik?
- O bilir ki, sən mənim yanıma gəlmisən. Xain hər şeyi planlamışdır, çox güman
ki, onun ordusu yaxınlıqdadır. O, onlarla birləşəcək və hücumla paytaxtı ələ
keçirəcəklər.
- Xalqa müraciət edin. Xalq sizi sevir, sizi dəstəkləyəcəklər.
Prezident Şahin belə də etdi. O, meydanda çıxış etdi və xalq onun tərəfində idi.
Döyüşün birini biz qazandıq. İndi paytaxt uğrunda döyüş qalırdı. Bizim
sərəncamımızda milli qvardiya bölüyü, üç qrenader bölüyü, polis və yığma
döyüşçülər vardı. Təxminən üç min adam. Bir neçə saatdan sonra xəbər gəldi ki,
müdafiə naziri əsir götürülüb və paytaxta ən yaxın yerləşən ordu xainin tərəfinə
keçib. Biz döyüşə hazırlaşırdıq. Əgər biz tab gətirə bilsək, xəyanəti beşiyindəcə
boğa bilərdik.Mənə şərq divarının müdafiəsinə rəhbərlik etmək həvalə olunmuşdu.
Paytaxtın müdafiəsinə imperatorun özü rəhbərlik edirdi.Məni və
adamlarımıbölmələrin müdafiəsi üzrə zabitlər təyin etdilər. Hər şey sübh çağdan
başladı. Əvvəlcə bizi artileriya atəşə tutdu, sonra isə döyüşə piyadalar qoşuldu.Biz
bacardığımız qədər onların qarşısını almağa çalışırdıq. Biz hücum edənlərə çoxlu
itki verdirdik, lakin qüvvələr nisbəti onların tərəfində idi. Mən döyüşün ən qızğın
yerində vuruşurdum. Onlar geri çəkiləndə prezident əks-hücuma keçməyi əmr etdi.
-Əsgərlər, əgər qismətimizdə ölmək varsa, türklərə yaraşan şəkildə ölməliyik. İrəli,
mənim əsgərlərim! Döyüşə! () Əbəs yerə prezidenti Şir adlandırmırdılar. Biz, əsas

qapılardan keçərək onun arxasınca irəli atıldıq və gördük ki, düşmən qaçır. Xainlər
general Muradın başçılığı ilə bütün şərq ordusunun bizə köməyə gəldiyini görüb
pərən-pərən oldular. Elə ondan öyrəndik ki, Respublikanın şərq bölgələri hökumətə
sadiq qalmış, qərb bölgələri isə xainə sadiq olacaqlarına and içmişlər. Demək olar
ki, beş saat ərzində ölkə iki qarşıduran hissəyə bölünmüşdü.
Prezident əsgərləri ətrafına topladı və danışmağa başladı:
- Bu gün biz qalib gəldik! Biz paytaxtımızı qoruduq. İndi bizim borcumuz
respublikanı xainlərən azad etməkdir. Siz bizim ulu babalarımızın qurduğu
dövlətimizi müdafiə etməkdə mənə kömək edəcəksiz ?
- Bəli!
- İki gündən sonra yola düşürük. Mən ordumuzu üç bölüyə bölürəm: birinə mən,
ikincisinə Murad, üçüncüsünə isə xalqımızın köləyə çevrilməsinə imkan verməyən
insan başçılıq edəcək. Yusuf, mənə yaxınlaş.
Mən ona yaxınlaşdım, o, əlini mənim çiynimə qoydu və danışmağa davam etdi.
-Bu gündən etibarən Yusuf İldırım üçüncü azadlıq ordusuna başçılıq edəcək.
Əsgərlər mənim adımı hayqırırdılar. Mən susurdum. Mənim sözüm yox idi. Bir
neçə dəqiqədən sonra Şahin sultan əlinin hərəkəti ilə onları dayandırdı.
-Həlak olanları dəfn edin, yaralılarla maraqlanın, bir gündən sonra biz yola
düşürük. Generallar orduları hazırlasın və zabitləri toplasın. Hamı azaddır. O mənə
tərəf döndü və dedi:
-Sən öhdəsindən gələcəksən, oğul. Sənin zabitləri axtarmana ehtiyac yoxdur, onlar
xüsusi şöbədən olan yetirmələrin olacaqlar. Ordunu hazırlamaqla məşğul olun.
-Necə buyurursunuz.
*****
Hər şey hazır idi və bir gündən sonra biz yolda düşdük. Təpədə, atın üstündə mən
ordumuzun şəhərdən necə çıxmasına baxırdım. Məndə heç bir qorxu hissi yox idi,
çünki qələbəmizə və ordumuza inanırdım. Mən Respublikaya sülh, azadlıq və
haqq-ədalət gətirəcəyəm.

Tamerlan İldırım