Paşinyan Putinə “hə” deməyə peşman olub - Moskvaya getməyə qorxur

Məlum olduğu kimi, Rusiya prezidenti Vladimir Putin bir neçə ay öncə Müstəqil Dövlətlər Birliyinin (MDB) liderlərini faşizm üzərində qələbənin 80 illiyini qeyd etmək üçün Moskvaya dəvət edib.
Qələbə paradı 2025-ci il mayın 9-da Moskvada keçiriləcək.
Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan bu yaxınlarda Putinin dəvətini qəbul edərək, Qələbə paradında iştirak edəcəyini rəsmən təsdiqləyib. Lakin bu gün məlum olub ki, Paşinyan Moskvaya getməmək üçün çıxış yolları arayır.
Bu barədə Ermənistanın bəzi KİV-ləri məlumat yayıb.
Məsələ burasındadır ki, Rusiya Prezidenti Vladimir Putin faşizm üzərində qələbənin 80-ci ildönümünü sakit qeyd etmək üçün Ukrayna ilə müharibədə 3 günlük atəşkəs elan edib. Kremlin məlumatına görə, Rusiya ordusu mayın 8-nə keçən gecə, saat 00:00-dan mayın 11-nə keçən gecə saat 00:00-dək döyüş əməliyyatlarını dayandıracaq. Rusiya hesab edir ki, Ukrayna tərəfi bu qərarı dəstəkləməlidir.
Lakin Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski ötən gün Putinin təklifini rədd edib. Zelenski Rusyanı 3 gün deyil, ən azı 30 gün ərzində “tam və qeyd-şərtsiz atəşkəs”ə çağırıb.
Ukrayna lideri deyib ki, Kiyevin 30 günlük atəşkəs təklifini qəbul etməyən Moskva əks halda Qələbə paradına görə narahat olmalıdır.
Ukrayna Ali Radasının keçmiş deputatı İqor Lapin bildirib ki, Moskvanın Qırmızı meydanı Qələbə paradı zamanı Ukrayna silahlı qüvvələri üçün hədəf ola bilər.
Onun sözlərinə görə, Ukrayna silahlı qüvvələri çoxlu sayda rus hərbçisinin cəmləşəcəyi Qələbə paradına hücuma hazırlaşır. “Ukrayna xüsusi xidmət orqanları belə bir zərbənin planlaşdırıldığını gizlətmir və mayın 9-da Moskvaya “Ukrayna hədiyyələri” vəd edir”, - Lapin deyib.
Moskva paradına getməyə artıq razılıq vermiş erməni baş nazir Nikol Paşinyan bu xəbərlər fonunda ciddi şəkildə narahat olmağa başlayıb. Ermənistan KİV-lərində dərc olunan xəbərlərə görə, Paşinyan Moskvaya getməmək üçün bəhanə tapa bilər.
Məsələn, Paşinyan ötən ilin dekabrında Avrasiya İqtisadi Şurasının Sankt-Peterburq şəhərində keçirilən iclasına getməmək üçün koronavirusa yoluxduğunu bildirmişdi.
Ermənistan liderinin bu dəfə hansı bəhanə uyduracağı maraq doğurur.

İran-Azərbaycan münasibətlərinin bəzi özəllikləri

İl ərzində onlarla xarici dövlət rəhbərinin ölkəmizə gəlişi bizi bu səfərlərin təbii və gözlənilən olduğuna alışdırıb. Ona görə də belə səfərlər cəmiyyət tərəfindən bir qayda olaraq Azərbaycan xarici siyasətinin fəal və təbii axarı kimi qavranılır. Çox az hallarda belə səfərlərin bəzisi xüsusi maraq doğurur və cəmiyyətin daha geniş təbəqələri tərəfindən diqqətlə və maraqla izlənilir.
İran İslam Respublikasının prezidenti Məsud Pezeşkianın ölkəmizə ilk səfəri də məhz hamının maraqla gözlədiyi bir səfər idi və nəhayət ki, bu rəsmi səfər baş tutdu. Aydın məsələdir ki, bir qayda olaraq dövlət rəhbərləri arasında müzakirə olunan məsələlərin hamısı və ya onların məzmununun bütün təfərrüatları mətbuata və cəmiyyətə açıqlanmaya bilər. Bununla belə Azərbaycan və İran prezidentlərinin mətbuata verdiyi açıqlamalar belə fikir yürütməyə əsas verir ki, qısamüddətli olmasına baxmayaraq səfərin gündəliyi kifayət qədər zəngin olub.
İran prezidentinin ölkəmizə ilk səfərinə göstərilən xüsusi maraq əlbəttə ilk növbədə cənab Pezeşkianın etnik mənşəyi ilə bağlıdır. Qonşu ölkədə yaşayan soydaşlarımızdan birinin İran kimi böyük bir dövlətin prezidenti seçilməsi istənilən halda xalqımız üçün qürur mənbəyidir. Belə bir seçim mənəvi səviyyədə xalqlarımızı daha da yaxınlaşdırır və qarşılıqlı əlaqələrimizin daha da gücləndirilməsinə əlavə stimul verir. Bu baxımdan müxtəlif səbəblərdən hər iki ölkənin dövlət institutları və vətəndaş cəmiyyətləri arasında zaman-zaman yaşanan uzaqlaşma və soyuqlaşma meylləri növbəti dəfə mədəni-mənəvi yaxınlaşma əhval-ruhiyyəsi ilə əvəzlənməkdədir. Məsud Pezeşkianın İran İslam Respublikasına rəhbərliyi Azərbaycan cəmiyyətinin İrana qarşı inam və etimadını artırmaqla yanaşı həm də bu etimadın dövlətlər arası əlaqələrin möhkəmlənməsinə və iki ölkə arasında sabit və real siyasi praktikaya çevrilməsinə münbit zəmin yaradır.
İran-Azərbaycan münasibətlərinin bu günkü real mənzərəsi dövlətlər arası münasibətlərin strateji xarakteri ilə seçilir. Strateji tərəfdaşlığın rəsmi sənədlərdən əməli praktikaya yansıdılması baxımından bu görüş xüsusi əhəmiyyət daşıyır. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev mətbuata bəyanatında bildirdi ki, nümayəndə heyətlərinin iştirakı ilə keçirilən görüşlər çox məhsuldar olmuşdur. Ölkə başçısı bəyan etdi ki, “...Hörmətli Prezidentin böyük heyətlə Azərbaycana gəlməsi və bu gün bir çox önəmli sənədlərin imzalanması, o cümlədən prezidentlər səviyyəsində imzalanmış sənəd bir daha bizim xoş niyyətimizi göstərir, onu göstərir ki, biz bütün istiqamətlər üzrə bir-birimizə daha yaxın olmağa çalışırıq.” Prezident öz açıqlamasında qeyd etdi ki, hər iki ölkənin məramı və məqsədi Azərbaycan və İran arasında dövlətlərarası münasibətləri yüksək səviyyəyə qaldırmaqdan ibarətdir.
Mətbuat üçün verilən açıqlamalarda vurğulanır ki,tərəflər arasında beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində birgə əməkdaşlıq çərçivələri müzakirə edilib. BMT, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı, ECO, Qoşulmama Hərəkatı və digər təşkilatlar çərçivəsində uğurlu əməkdaşlıq nümunələri təqdir edilib. Görüşlər əsanasında regional təhlükəsizlik məsələlərində ikitərəfli və çoxtərəfli əməkdaşlıq imkanları müzakirə olunub və ölkələrimiz arasında ticarət əlaqələrinin inkişafı ilə bağlı konkret göstərişlər verilib. Mədəni-humanitar əlaqələr sferasında ənənəvi dostluq və qardaşlıq münasibətlərinin inkişaf etdirilməsi və o cümlədən, yaxın gələcəkdə qarşılıqlı olaraq hər iki ölkədə mədəniyyət günlərinin keçirilməsi haqqında birgə qərar qəbul olunub.
Xalqlar arasında tarix və mədəniyyət ortaqlığı təbii olaraq dövlətlərarası münasibələrə xüsusi bir çalar gətirir və bu müsaibətlərin daha da zənginləşməsi üçün əlverişli mühit formalaşdırır. İran-Azərbaycan münasibətlərinin bu günkü səviyyəsi onu göstərir ki, dövlətlərarası münasibətlərə böyük pozitiv töhfə verə biləcək bu amildən indiyədək kifayət qədər səmərəli istifadə olunmayıb. Ölkə başçısının qeyd etdiyi kimi, “...xalqlarımızın tarixi ortaqdır, mədəniyyətimiz də ortaqdır. Biz əsrlər boyu bir məkanda yaşamışıq, bir dövlət çərçivəsində yaşamışıq. Yəni, qohumluq əlaqələri də çox genişdir. Bu gün iki müstəqil dövlət kimi biz bölgəmizdə önəmli rol oynayırıq. Bölgə məsələlərinin bölgə ölkələri tərəfindən həll olunması da hər iki tərəfin fikri və siyasətidir”.
Prezidentin bu açıqlamasının sonuncu cümləsi xüsusilə diqqəti cəlb edir. Regionda fikir və işbirliyinin lazımi qədər möhkənmədiyi son əsrlər ərzində Cənubi Qafqaz davamlı olaraq kənar güclərin müdaxiləsinə məruz qalıb və uzun sürən qeyri-sabitliyə yol açıb. Qarabağ torpaqlarının 30 ildən çox işğala məruz qalmasını da məhz bu siyasətin acı nəticələrindən biri hesab etmək olar. Son onilliklər ərzində İran İslam Respublikasının dünya siyasi və iqtisadi sistemindən təcrid edilməsi cəhdləri də məhz regional maraqların məqsəd və siyasət birgəliyi əsasında qoruna bilməməsindən irəli gələn vəziyyətdir. İran rəhbərliyinin bu dəyərləndirmə ilə razılaşması bir daha göstərir ki, Azərbaycan tərəfindən irəli sürülən bütün regional əməkdaşlıq təşəbbüsləri, o cümlədən region dövlətlərinin hərtərəfli sıx əməkdaşlığını özündə ehtiva edən 3+3 formatında əməkdaşlıq müasir beynəlxalq siyasi şəraitdə milli və regional maraqları birgə qorumağın ən etibarlı konstruksiyasıdır. Bu əməkdaşlıq formatı region ölkələrinin sabitlik şəraitində qarşılıqlı faydalı əməkdaşlığına yol açmaqla bərabər həm də regional təhlükəsiliyi gücləndirir və nəticə etibarilə beynəlxalq təhlükəsizlik arxitekturasının möhkəmləndirilməsinə və dayanıqlığına xidmət edir.
İran və Azərbaycan arasında regional əməkdaşlığın arzu olunan səviyyəyə qaldırılması üçün hüquqi-siyasi baza kifayət qədər zəngindir. Azərbaycan öz müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra iki ölkə arasında diplomatik əlaqələrin qurulduğu 12 mart 1992-ci ildən indiyədək ölkə rəhbərləri və müxtəlif dövlət qurumları arasında çoxsaylı rəsmi səfərlər və görüşlər keçirilib. Bu görüşlər zamanı Azərbaycan və İran arasında müxtəlif sahələri əhatə edən 147 sənəd imzalanıb. 1992-ci ildən etibarən Azərbaycan Respublikası ilə İran İslam Respublikası arasında iqtisadi, ticarət və humanitar sahələrdə əməkdaşlıq üzrə Dövlət Komissiyası fəaliyyət göstərir. Bütün bunlar tam həcmli ikitərəfli faydalı strateji tərəfdaşlığın əməli fəaliyyət sahəsinə keçidi üçün möhkəm əsas yaradır.
Bu kimi həqiqətlərin anlaşılması və Cənubi Qafqazda uzun müddət davam edən qeyri-sabitlik dövründən sonra nəhayət ki, qarşılıqlı faydalı əməkdaşlıq rejiminə keçilməsi bu günümüzün ən vacib çağırışlarından biridr. Bir çox siyasi, iqtisadi və digər xüsusiyyətlərinə görə bölgənin vacib aktorları kimi İran və Azərbaycan arasında münasibətlərin ruhu, səviyyəsi və məzmunu bölgəmizdə bu kimi çağırışların öhdəsindən layiqincə gəlinməsi üçün etibarlı zəmin yarada bilər. İran prezidenti Məsud Pezeşkianın səfərinə göstərilən xüsusi maraq da məhz bu reallıqdan irəli gəlir. Prezident Pezeşkianın ölkəmizə səfəri zamanı İranda baş vermiş faciəvi partlayış səbəbindən İran rəhbərinin ölkəmizə səfəri nəzərdə tutulduğundan daha qısa oldu. Lakin ümid etmək olar ki, bu qısa səfər ərzində əldə olunmuş razılaşmaların ömrü və fəaliyyəti daha uzun olacaq.

Türk diplomat İrəvanda - Nələr müzakirə edildi...

ATƏT-in baş katibi, türkiyəli diplomat Firudin Sinirlioğlu İrəvanda baş nazir Nikol Paşinyan və xarici işlər naziri Ararat Mirzoyanla görüşüb.
Politoloq Elxan Şahinoğlu Sinirlioğlunun İrəvana səfərini şərh edib.
O xatırladıb ki, iki ay əvvəl Firudin Sinirlioğlu Nikol Paşinyanla Münhen Təhlükəsizlik Konfransında da görüşmüşdü. İrəvandakı görüşlərdə Ermənistanın ATƏT-lə əməkdaşlığı və Azərbaycanla aparılan danışıqların hazırki vəziyyəti müzakirə olunub.
"Rəsmi İrəvan ATƏT-lə əməkdaşlığı davam etdirmək istəyərkən, rəsmi Bakının belə bir istəyi yoxdur. ATƏT 30 il ərzində Qarabağ münaqişəsini həll edə bilmədi, bu səbəbdən Azərbaycanda ən çox tənqid edilən təşkilat idi. Rəsmi Bakı İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra ATƏT-in Minsk Qrupunun ləğvinə çalışır. Buna baxmayaraq, ATƏT-in baş katibinin təcrübəli və Türkiyə Cumhurbaşqanı Rəcəb Təyyub Əroğana yaxınlığı ilə bilinən türkiyəli diplomat olduğu nəzərə alınaraq, rəsmi Bakı Firudin Sinirlioğlu ilə təmasdan imtina etməyəcək. Orası da aydındır ki, tutduğu vəzifəyə görə Firudin Sinirlioğlunun rəsmi Bakının “Minsk Qrupu ləğv olunmalıdır” yanaşmasını dəstəkləməsi çətindir. Ancaq türkiyəli diplomat onu da anlayır ki, de-fakto mövcud olmayan Minsk Qrupunin de-yure də ləğvi ümumi işin xeyrinədir. Bu sülh sazişinin imzalanması üçün iki əsas şərtdən birinin yerinə yetirilməsidir".

Xarici diplomatlar Xankəndiyə səfər edib.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin tapşırığına əsasən, xarici diplomatik korpusun işğaldan azad olunmuş ərazilərə tanışlıq səfərlərinin təşkili davam etdirilir.
Xankəndi şəhərində, Ağdərə və Xocalı rayonlarında Bərpa, Tikinti və İdarəetmə Xidmətinin ictimaiyyətlə əlaqələr şöbəsindən verilən məlumata görə, Xankəndidə səfərdə olan Azərbaycanda akkreditə olunmuş diplomatik korpusun və beynəlxalq təşkilatların, ümumilikdə 100-dən çox xarici diplomatik nümayəndəsi ilk olaraq Qarabağ Universitetində olublar. Burada onları
Xankəndi şəhərində, Ağdərə və Xocalı rayonlarında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin xüsusi nümayəndəsi Elçin Yusubov və Qarabağ Universitetinin rektoru Şahin Bayramov qarşılayıb.
Səfərdə Azərbaycanda akkreditə olunmuş 33 ölkədən və 7 Beynəlxalq təşkilatdan, ümumilikdə 100-dən çox diplomat və hərbi attaşelər iştirak edir.
Səfərdə məqsəd xarici diplomatları Xankəndi şəhərində həyata keçirilən bərpa və yenidənqurma işləri və Qarabağ Universitetində tələbələr üçün yaradılan şəraitlə yaxından tanış olmaqdı.

Xankəndidə konfrans keçirilir

Aprelin 14-də Baş Prokurorluq və Elm və Təhsil Nazirliyinin birgə təşkilatçılığı, Qarabağ Universitetinin tərəfdaşlığı ilə Xankəndi şəhərində yerləşən Qarabağ Universitetində “Heydər Əliyev və Suveren Azərbaycan” mövzusunda konfrans təşkil olunub. Konfransda Xankəndi şəhərində, Ağdərə və Xocalı rayonlarında Prezidentin xüsusi nümayəndəsi Elçin Yusubov, Baş prokuror Kamran Əliyev, elm və təhsil naziri Emin Əmrullayev və digər dövlət rəsmiləri iştirak edir. Onlar çıxışlarında Heydər Əliyev və onun davamçısı İlham Əliyevin Azərbaycan dövlətçiliyi qarşısındakı xidmətlərindən danışıblar. Xankəndi şəhərində, Ağdərə və Xocalı rayonlarında Prezidentin xüsusi nümayəndəsi Elçin Yusubov, çıxışında bildirib ki,dünya və bəşər tarixində Azərbaycan adlı coğrafi məkanın milli müstəqil dövlət institutu halına gətirilməsi, milli müstəqilliyimizin uzun illərdən sonra yenidən bərpası dahi şəxsiyyət Heydər Əliyevə nəsib olub. Azərbaycanın milli dövlət müstəqilliyinin yenidən bərpa olunması missiyası onun üzərinə düşüb. Hələ 1991-ci il 18 oktyabr tarixində ulu öndər Heydər Əliyevin də imza atdığı “Azərbaycan Respublikasının Dövlət Müstəqilliyi haqqında Konstitusiya Aktı” dövlətimizi rəsmi olaraq 1918-ci il mayın 28-dən 1920-ci il aprelin 28-dək mövcud olmuş Azərbaycan Demokratik Respublikasının varisi və müstəqil respublika elan etdi. Azərbaycanda müstəqil dövlət təsisatlarının qurulması, beynəlxalq normalara söykənən demokratik, hüquqi dövlətin yaranması, milli, mənəvi və əxlaqi dəyərlərimizin qorunub saxlanması, ilk Milli Konstitusiyamızın qəbul edilməsi, vətəndaş cəmiyyətinin formalaşdırılması və yeni iqtisadi kursun müəyyənləşdirilməsi prosesinin müvəffəqiyyətli həlli məhz Heydər Əliyevin xidmətləridir. O, müstəqil Azərbaycan dövlətini yaratmışdır. Onun öz sözlərini burda xatırladıram.“ Biz azad, müstəqil, sərbəstik. Biz heç kəsdən asılı deyilik. Biz öz taleyimizin sahibiyik. Bunun üçün, yalnız bunun üçün aylarla, illərlə əziyyət çəkmək olar. Çünki əsrlər boyu Azərbaycanın mütəfəkkirləri milli azadlıq, müstəqillik üçün vuruşub, mübarizə aparıblar. Buna nail ola bilməyiblər.Amma biz müstəqilliyə nail olduq. “Müstəqilliyin əldə olunması nə qədər çətindirsə, onun saxlanılması, daimi, əbədi olması bundan da çətindir. Hər birimiz həyatımızla, canımızla Azərbaycanın müstəqilliyini qorumalıyıq.” Burda Prezident İlham Əliyevin bir çıxışını da xatırlatmaq yerinə düşər. O, belə demişdi: Ümumilli lider Heydər Əliyev suveren Azərbaycanı Qarabağsız və onun tacı olan Şuşasız təsəvvür etmirdi. Ulu öndərin böyük coşqu ilə sevdiyi Qarabğda və Şərqi Zəngəzurda bu gün həyat yenidən canlanır. Şəhərlər, kəndlər, qəsəbələr abadlaşdıqca, bu torpaqların əzəli sahibləri sülh şəraitində əbədi yaşamaq üçün dogma yurdlarına qayıdırlar.Azərbaycan dövlətinin suverenliyinin təmini Prezident İlham Əliyevin liderlik qabiliyyətinin təzahürüdür. Bunu isə çıxışında Baş prokuror Kamran Əliyev deyib. O, vurğulayıb ki, Ulu Öndər Heydər Əliyevin təməlini qoyduğu müstəqil Azərbaycanın inkişaf etdirilməsi, iqtisadi və hərbi gücünün artırılması, beynəlxalq aləmdə aparıcı mövqeyə malik, regional və bir sıra qlobal məsələlərin həllində nüfuzlu tərəfdaş və söz sahibi olan dövlət kimi tanınması, ən əsası Azərbaycan dövlətinin suverenliyinin təmin olunması Prezident İlham Əliyevin liderlik qabiliyyətinin təzahürüdür:"Ali Baş Komandanın rəhbərliyi altında 2020-ci ildə Azərbaycan Ordusunun Ermənistan silahlı qüvvələrinə qarşı əks-hücum həmləsi ilə başladılmış 44 günlük Vətən müharibəsində əldə edilmiş tarixi qələbə 30 ilə yaxın işğal altında olan torpaqlarımızın azad edilməsi və dövlətimizin ərazi bütövlüyünün tam bərpa olunması ilə nəticələnib. 44 günlük Vətən müharibəsi milli qürurumuzun bərpası ilə yanaşı, həm də dünyaya ədalətin gec ya da tez bərqərar olduğuna dair bir mesaj kimi qəbul edilməlidir".

Aydın Quliyev Yazır:

Həqiqətin kimlərəsə acı dadı da olur...

Erməni faşizmi faşizmin ən yüksək forması deyil? İlham Əliyev düz demir? - erməni faşizminin Hitler faşizmindən üstün fərqinə birlikdə baxaq...
Ermənilər İlham Əliyevin Ağdamda çıxışından və xüsusilə də bu çıxışdakı "erməni faşizmi faşizmin ən yüksək formasıdır" sözlərindən möhkəm narahat olublar. Əslində gözlənilən də elə bu idi. Azərbaycandan gələn rəsmi bəyanatları dəstəkləyə bilməzlər ki... Baxmayaraq ki, Azərbaycan regionda sülh, normallaşma və yeni regional reallıqların legitimləşdirilməsi yönümündə rəsmi bəyanatları reallığa söykənir.
"Erməni faşizmi" ilə bağlı deyilənlər də çox ciddi əsaslara malikdir. Azərbaycan prezidenti burada nəyi düz demir ki?! Müstəqillik elan olunandan sonrakı Ermənistana rəhbərlik etmiş prezidentlərin hansı faşist təfəkküründən azad ola bildi? Heç biri..
İlk prezident Levon Ter Petrosyan özü açıq demədi ki, "Biz bir neçə yüz min azərbaycanlını Ermənistandan zorla çıxardıq, qalıb bizə problem yarada bilərdilər, Azərbaycanda yaşayan minlərlə erməninin də Azərbaycanı kütləvi tərk etməsini şərtləndirdik, onlar Azərbaycanda qalsaydılar, bu insanlardan Ermənistana təzyiq faktı kimi istifadə oluna bilərdi. Adam açıq deyir ki, 300 min azərbaycanlını məhz azərbaycanlı olduqları üçün Ermənistandan qovduq və minlərlə ermənini Bakıda və Sumqayıtda qurduğumuz qanlı oyunlarla çəkib apardıq ki, bizə qarşı onlardan istifadə olunmasın. Bunlar faşist təfəkkürü deyil? Faşizm daha necə olur ki?!
2- ci prezident Köçəryan demədi ki, ermənilər azərbaycanlılarla bir yerdə rahat yaşaya bilməz?! Başqa millətlərə nifrətin bundan başqa hansı ifadəsi ola bilər?! Daha faşizm necə olur?!...
3-cü prezident Serj Sarkisyan demədi ki, "Biz Xocalıda o hadisələri törədənə qədər Azərbaycanda elə bilirdilər ki, biz dinc insanlara, qocalara, qadınlara, uşaqlara əl vurmarıq. " Bu fikirlərin arxasında yatan faşizm ideologiyası deyil?...
30 il ərzində ermənilərin işğal etdikləri Azərbaycan ərazilərində törətdikləri cinayətlər insanlığa, milli topluma, təbiətə, cəmiyyətə, ekologiyaya, tarixi - mədəni irsə, dinə və müharibə qanunlarına qarşı törədilmiş cinayətlər deyildimi? Bunlar faşizm deyilsə, bəs nədir? Faşizmin xaç atalarından biri sayılan Hitler yəhudiləri və slavyanları kütləvi qırırdı, açıq deyirdi ki, slavyanların və yəhudilərin yaşamaq haqqı yoxdur. Ermənistanın dövlət elitası isə türk kökənliləri 30 ildə genosidə uğratdı. Hitler başqa millətlərdən olan insanları ən dəhşətli üsullarla fiziki olaraq məhv edirdi. Erməni faşistləri isə tək bununla kifayətlənmirdilər. Onlar üstəlik türk millətinə aid milli, dini, tarixi, mədəni, təbii irsi də məhv edirdilər. Bunlar erməni faşizminə "faşizmin ən yüksək forması" deməyə kifayət etmir?
Azərbaycan prezidenti də Ağdamda və ona qədər bir sıra tədbirlərdə elə bunları demir?!.
Ermənilərin cırnaması səbəbsiz deyil. Çünki onların xoşuna gəlməsə də, deyilənlər həqiqətdir. Həqiqətin şirin dadı ilə bərabər kimlərəsə acı dadı da olur...

"BU FACİƏ, XATIN, XOCALI SOYQIRIMLARINI GERİDƏ QOYUR...” - “Soyqırım Ensiklopediyasının yaradılması faydalı olardı”

Əziz həmvətənlər!
Bu gün - 31 mart tarixi ermənilər tərəfindən azərbaycanlılara qarşı törədilmiş qanlı qırğının qurbanlarının xatirəsinin anıldığı Azərbaycanlıların Soyqırımı günüdür. 1918-ci ilin mart soyqırımları öz amansızlığına və miqyasına görə təkcə Azərbaycan tarixində deyil, bəşər tarixində də ən qanlı faciələrdən biridir. Əllərinə düşən fürsətdən istifadə edən erməni cəlladları uşaq, qoca, qadın demədən dinc əhalini kütləvi surətdə qətlə yetirmiş, on minlərlə azərbaycanlı ilə yanaşı, minlərlə ləzgi, yəhudi, rus, avar və talış milliyyətinə mənsub insanları qılıncdan, süngüdən keçirərək diri-diri yandırmış, milli memarlıq incilərini, məktəbləri, xəstəxanaları, məscid və mədəni abidələri dağıtmışlar.
Erməni soyqırımına qiymət verərkən Ümummili Lider Heydər Əliyevin 26 mart 1998-ci il tarixli Fərmanına diqqət etməyə bilmərik. Sözügedən soyqırım hadisələrinə tarix və hüquq kontesksində dəyərləndirliməsini səciyələndirən bu fərman ermənilərin Azərbaycanın tarixi ərazilərinə köçürülməsinin əsas təməlini təşkil edən Gülüstan və Türkmənçay müqavilələrinə də qiymət verərək "Böyük Ermənistan" ideyalarının anatomiyasını açmışdır.
Fərmanda deyilir: “1813-cü və 1828-ci illərdə imzalanan “Gülüstan” və “Türkmənçay” müqavilələri Azərbaycan xalqının parçalanmasının, tarixi torpaqlarımızın bölünməsinin əsasını qoydu. Azərbaycan xalqının bu milli faciəsinin davamı kimi onun torpaqlarının zəbti başlandı. Qısa bir müddətdə bu siyasət gerçəkləşdirilərək ermənilərin kütləvi surətdə Azərbaycan torpaqlarına köçürülməsi həyata keçirildi. Soyqırımı Azərbaycan torpaqlarının işğalının ayrılmaz bir hissəsinə çevrildi. İrəvan, Naxçıvan və Qarabağ xanlıqlarının ərazilərində məskunlaşdırılan ermənilər orada yaşayan azərbaycanlılarla müqayisədə azlıq təşkil etmələrinə baxmayaraq öz havadarlarının himayəsi altında "Erməni vilayəti" adlandırılan inzibati bölgünün yaradılmasına nail oldular. Belə süni ərazi bölgüsü ilə, əslində, azərbaycanlıların öz torpaqlarından qovulması və məhv edilməsi siyasətinin bünövrəsi qoyuldu. "Böyük Ermənistan" ideyaları təbliğ olunmağa başlandı. Bu uydurma dövlətin Azərbaycan torpaqlarında yaradılmasına "bəraət qazandırmaq məqsədilə" erməni xalqının tarixinin saxtalaşdırılmasına yönəlmiş geniş miqyaslı proqramlar reallaşdırıldı. Azərbaycanın və ümumən Qafqazın tarixinin təhrif olunması həmin proqramların mühüm tərkib hissəsini təşkil edir”.

“Azərbaycanlıların Soyqırımı Günü”də bu fərmandan sonra rəsmiləşmişdir. Sözügedən Fərmanla martın 31-i “Azərbaycanlıların Soyqırımı Günü” elan edilmişdir. Fərmanda deyilirdi: “Azərbaycanın XIX-XX əsrlərdə baş verən bütün faciələri torpaqlarının zəbti ilə müşayiət olunaraq, ermənilərin azərbaycanlılara qarşı düşünülmüş, planlı surətdə həyata keçirdiyi soyqırımı siyasətinin ayrı-ayrı mərhələlərini təşkil etmişdir. Bu hadisələrin yalnız birinə – 1918-ci il mart soyqırımına siyasi qiymət vermək cəhdi göstərilmişdir. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin varisi kimi Azərbaycan Respublikası bu gün onun axıra qədər həyata keçirə bilmədiyi qərarların məntiqi davamı olaraq soyqırımı hadisələrinə siyasi qiymət vermək borcunu tarixin hökmü kimi qəbul edir. Heydər Əliyevin təşəbüsü ilə 1 sentyabr 2000-ci il tarixdə milli qanunvericilik bazasının möhkəmləndirliməsi və təkminləşdirilməsi istiqamətində aparılan dəyişiklik nəticəsində yeni Cinayət Məcəlləsi qəbul edilmişdir. Yeni Cinayət Məcəlləsinin 103-cü maddəsinə əsasən hər hansı milli, etnik, irqi və ya dini qrupu, bir qrup kimi bütövlükdə və ya qismən məhv etmək məqsədilə qrup üzvlərini öldürmə, qrup üzvlərinin sağlamlığına ağır zərər vurma və ya onların əqli qabiliyyətinə ciddi zərər vurma, qrupun bütövlükdə və ya qismən fiziki məhvinə yönəlmiş yaşayış şəraiti yaratma, qrup daxilində doğumların qarşısını almağa yönəlmiş tədbirləri həya-ta keçirmə, bir qrupa mənsub olan uşaqları zorla başqa qrupa keçirmə - Soyqırım cinayəti kimi təsbit edilmişdir. 1918-ci ilin 30 mart - 3 aprel tarixlərində Bakı şəhərində, eləcə də Qarabağ, Naxçıvan, Şamaxı, Quba, Xaçmaz, Lənkəran, Salyan, Zəngəzur və digər ərazilərdə Bakı Soveti qoşunları və daşnak erməni silahlı dəstələri 30 mindən çox azərbaycanlını qətlə yetirmiş, 10 minlərlə insanı öz torpaqlarından qovmuşdur.

Mart soyqırımında “Daşnaksutyun” partiyasının iştirakı rəsmi tarixi mənbələrdə öz əksini tapmışıdr. Belə ki, 1918-ci il martın 31-də Bakı şəhərində azərbaycanlıların kütləvi qırğınında Bakı Sovetinin 6 min silahlı əsgəri, eyni zamanda “Daşnaksutyun” partiyasının 4 minlik silahlı dəstəsi iştirak etmişdir. Üç gün davam edən qırğın zamanı erməni silahlıları bolşeviklərin köməyi ilə azərbaycanlıların yaşadıqları məhəllələrə qəflətən basqınlar etmiş, uşaqdan böyüyədək hər kəsi qətlə yetirmişlər. Soyqırım cinayətləri demək olarki Azərbaycanın əksər ərazilərini əhatə etmişdir. Şamaxı və Quba ərazilərində baş vermiş cinayətlər miqyasına görə daha çox kütləvi xarakter daşımışdır. Şamaxının 72 kəndində ermənilər tərəfindən 7 min nəfərin, o cümlədən 1653 qadın və 965 uşağın öldürdüyü bildirilir. bu faciənin tədqiqi məqsədilə 1918-ci il iyulun 15-də yaradılmış Fövqəladə İstintaq Komissiyası tərəfindən həmin dövrdə Şamaxı qəzasındakı 120 kəndin 86-sının erməni təcavüzünə məruz qaldığı təsdiqlənmişdir Quba qırğınları zamanı şəhərdə öldürülənlərin təxmini sayının 2900-dək, Quba qəzası üzrə ümumilikdə isə 4000 nəfərdən artıq olduğu qeyd olunur. Bu soyqırımı nəticəsində Quba qəzasının 122 kəndi tamamilə dağıdılmış, 2750-dən çox ev tamamilə yandırılmışdır. Tədqiqat zamanı o da məlum oldu ki, ermənilər dinc əhaliyə divan tutan zaman odlu silahdan istifadə etməyiblər. Aşkarlanan kəllə və digər insan sümüklərində güllə yeri yoxdur. Onların hamısı küt alətlərlə öldürülüb. Araşdırmalar göstərir ki, qətlə yetirilmiş insanların baş nahiyəsindən balta ilə vurublar. Sonra xəncərdən istifadə etməklə başı bədəndən ayırıblar. Bəzi kəllə sümüklərində mismarlar aşkarlanıb. İnsanların başına mismar vurmaqla öldürülməsi bu vəhşiliyin hüdudlarının olmadığını göstərir. Xüsusi qəddarlıqla öldürülən insanlar su arxlarına və quyulara doldurulub, üzəri torpaqla örtülüb.

Quba şəhərində soyqırımı memorial kompleksi 2007-ci ilin aprelində Quba stadionunun təmiri ilə əlaqədar aparılan qazıntı işləri nəticəsində kütləvi məzarlıq aşkarlandı. Məzarlıqdan tapılan insanların cəsədləri üzərində tibbi ekspertiza, antropoloji araşdırmalar aparıldı. Məzarlıqda 500-dək insan kəlləsi vardı. Onlardan 50-dən çoxu uşaqlara, 100-dən çoxu qadınlara aid idi. Bu adamların 1918-ci ildə ermənilərin Qubada törətdiyi soyqırımı qurbanları olduğu sübuta yetirildi Bu həqiqətlərin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması, Azərbaycan xalqının gələcək nəsillərinin milli yaddaşının qorunması və soyqırımı qurbanlarının xatirəsinin əbədiləşdirilməsi məqsədilə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev 30 dekabr 2009-cu il tarixli Sərəncamı ilə Quba şəhərində “Soyqırımı memorial kompleksi“nin yaradılmasına qərar vermişdir.

Prezident İlham Əliyev Soyqırımı memorial kompleksinin açılışı zamanı demişdir: “1918-ci ilin mart-iyul aylarında erməni quldur dəstələri Azərbaycanın demək olar ki, bütün ərazilərində dinc əhaliyə qarşı soyqırımı törətmişlər. Beş ay ərzində 50 mindən çox soydaşımız erməni faşizminin qurbanı olmuşdur. Bakıda, Quba qəzasında, Şamaxıda, Qusarda, İrəvanda, Naxçıvanda, Zəngəzurda, Qarabağda, Lənkəranda, demək olar ki, bütün Azərbaycan torpaqlarında bizə qarşı soyqırımı törədilmişdir...Bakı soyqırımı, Quba soyqırımı, İkinci Dünya müharibəsində erməni faşizminin törətdiyi cinayətlər və keçən əsrin sonlarında növbəti dəfə erməni faşizminin təzahürləri Azərbaycan tarix elmində geniş şəkildə tədqiq edilməlidir.”

Erməni vəhşiliyinin izləri Bütöv Azərbaycan coğrafiyasını əhatə etmişdir. Soyqırımın ən qanlı izlərinə Qərbi Azərbaycan ərazilərində -Göyçə, Zəngəzur, Də-rələyəz, Basarkeçər və digər regionlarında da rast gəlinmişdir. Bu qanlı cinayətləri Yuxarı Bəyaziddən olan daşnaq “qəhrəmanlarından” biri Valıram belə təsvir et-mişdir: “Mən Basarkeçərdə heç nəyi nəzərə almadan, türk əhalisini qırdım, lakin bəzən gülləyə hayıfım gəlirdi. Bu köpəklərə qarşı ən düzgün vasitə odur ki, dö-yüşdən sonra bütün sağ qalanları toplayıb su quyularına doldurub üstündən ağ daşları tökəsən ki, onlardan əsər-əlamət qalmasın. Mən elə də etdim: bütün kişiləri, qadınları və uşaqları bir yerə topladım, əvvəlcə hamısını quyuya atdım, sonra isə quyunu ağzınadək daşla doldurub işlərini bitirdim”.

Soyqırımın ən dəhşətlisini ermənilər Pəmbək kəndində həyata keçirmişdilər. 1918-ci ilin Novruz bayramı günü gözlənilmədən erməni hərbi hissələri kəndi qəflətən mühasirəyə alaraq, iclas adı ilə 13 yaşından yuxarı 411 kişini qoyun yatağına toplamışdılar. Ermənilər belə bir hiylə işlətmişlər: “Biz qonşuyuq. Sizə qarşı heç bir düşmənçilik münasibətimiz yoxdur. Ancaq gözlənilən təhlükədən sizi xilas etmək istəyirik. Belə ki, Sasundan (Türkiyə) erməni ordusu gəlib Qarakilsəyə çatmışdır. Sizin həyatınız təhlükədədir. Ona görə bütün kişilər silahları ilə birlikdə (13 yaşdan yuxarı) kəndin ucqarındakı komaya (tövlə) toplansınlar. Silahınızı və özünüzü müdafiə edək. Sasun qoşunları Dilicana getdikdən sonra evinizə qayıdarsınız”.
Çarəsiz qalmış camaat qonşularına inanmışlar. Ermənilər onların silahını si-yahı üzrə təhvil almışlar, özlərini komaya doldurub “mühafizə” etmişlər. Sonra onlar qapı-bacanı kəsmiş, əvvəlcə güllə-baran etmiş, sonra isə bacalardan ot və neft töküb od vurmuşlar. 411 nəfər kişidən yalnız meyidlərin altında qalmış və ardınca kom tövləsinin buxarısından bir nəfər qaçıb canını qurtarmışdır (İndi həmin şəxsin Molla İsmayılın övladları Bakı şəhərində yaşayır). Kəndin digər sakinləri -qadınlar və uşaqlar hadisədən xəbər tutduqdan sonra kəndi tərki edib meşələrə, dağlara qaçmışlar, kiçik yaşlı uşaqlar meşələrdə soyuqdan tələf olmuşlar. Daşnaq hökuməti isə hadisədən bixəbər olduğunu bildirmişdir. Ümumiyyətlə, Pəmbək mahalında 9 azərbaycanlı kəndində həmin vaxtda 1000 nəfərdən çox azərbaycanlı qətlə yetirilmişdir. 1918-1920-ci illər ərzində Arçut kəndindən 60 nəfər həlak olmuşdur.

Həmçinin 1918-ci il Novruz bayramı günündə Əştərək yaxınlığında Gözəldərə (Tülkügözəldərə) kəndinə ermənilər basqın etmişlər. Kəndin 600 nəfərdən çox sakinini qətlə yetirib kəndin bütün tikililərini tam yandırmışlar ki, evlərdə və quyularda gizlənənlər olar.
Bu faciə Xatın və Xocalı faciələrini geridə qoyur. Hazırda kəndin xarabalığı mövcuddur. Həmin kənddən üç nəfər gənc qaça bilmişdir ki, bu gün onların Gürcüstanın Marneuli rayonunun Daştəpə kəndində nəsli-övladları yaşayır. Soyqırımı zamanı Qərbi Azərbaycan ərazisində elə azərbaycanlı ailəsi yoxdur ki, erməni təcavüzünə məruz qalmamış olsun, əksər ailələr isə tamamilə məhv edilmişdir.
Qərbi Azərbaycanda azərbaycanlıların soyqırımını etiraf edən bolşevik A. Lalayan yazırdı: “Ermənilər tərəfindən azərbaycanlıların qırılması çoxdan başlanıb, dövlət siyasəti səviyyəsinə qaldırılmış və Azərbaycan hüdudlarından kənara çıxmışdır. Onda təəccüblənməyə dəyərmi ki, ancaq Ermənistanda daşnaq hökuməti “özünün 30 aylıq hakimiyyəti dövründə (may 1918-noyabr 1920) azərbaycanlı əhalisinin 60%-ni qırmışdır”.

1918-1920-ci illərdə Qərbi Azərbaycanlıların başına gətirilən müsibətlər, günahsız adamların, qadınlar və uşaqların ağlasığmaz işgəncələrlə qətlə yetirilməsi haqqında şahidlik verən arxiv sənədləri də az deyildir. Şahidlərin ifadəsinə və rəs-mi sənədlərə əsasən Zəngəzur qəzasında 115 müsəlman kəndi dağıdılmışdır. Göstərilən kəndlərdə 3257 kişi, 2276 qadın, 2196 uşaq öldürülmüş, 1060 kişi, 794 qadın, 425 uşaq yaralanmışdır. Bütün qəza üzrə 10068 nəfər müsəlman əhalisi öldürülmüş və şikəst edilmişdir.
Zəngəzur qəzasının yüzdən artıq kəndinin dağıdılması, yüz minlərlə mal-qa-ra oğurlanması, bağların, tarlaların məhv edilməsi müsəlman qəzasının iqtisadi vəziyyətini dilənçi vəziyyətinə salmış, 50 000-dən çox qaçqın Azərbaycanın kənd-lərinə pənah gətirmişlər. Sadə hesablamalara görə qəzanın azərbaycanlılarına 1 milyard manat zərər vurulmuşdur. Zəngəzurda baş verən hadisələr haqqında hər cür yalan məlumatları təkzib etmək üçün Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti hökuməti məlumat yaymışdır. Məlumatda deyilirdi: “Təqribən bir ilə yaxın Zəngəzur qəzası sahəsində yerli bolşevik əhvali-ruhiyyəli ermənilərdən ibarət müxtəlif silahlı bandit dəstələri fəaliyyət göstərmişdir. Bu bandit dəstələri əhalini qorxudaraq və Azərbaycan hökumətini tanımayaraq müsəlman kəndlərini dağıtmış, öz doğma yurdlarını tərk etməyə məcbur olan və qonşu qəzalarda sığınacaq axtaran dinc əhalini qarət etmişlər. 60 000 nə-fərdən artıq müsəlman qaçqınlar, yersiz-yurdsuz aclığın və soyuğun bütün sınaq-larını görmüşlər”.
İrəvan quberniyasında 1918-ci ilin mart ayınadək dağıdılmış və tərk edilmiş müsəlman kəndlərinin siyahısında quberniyada 15 155 təsərrüfatı təmsil edən 199 kənd (100 626 nəfər) göstərilmişdir. 1908-1918-ci ilə qədər əhali artımı da hesablanaraq dağıdılmış kəndlərin əhalisi 135 000 nəfər təşkil etmişdir.

Sadiq Qurbanov
Milli Məclisin Təbii ehtiyatlar, energetika və ekologiya komitəsinin sədri

Paşinyan cini şüşədən çıxartdı - Ermənilər seçim etməlidir

Ermənistan Baş naziri Nikol Paşinyan parlamentdəki son çıxışında “Qarabağ hərəkatı fəaliyyətini dayandırmalıdır” deməklə sanki bilərəkdən cini şüşədən çıxartdı.
Bunu politoloq Elxan Şahinoğlu bildirib.
O qeyd edib ki, Paşinyanın bu açıqlamasından sonra radikal müxalifət təmsilçiləri “Qarabağ hərəkatına” dəstək ifadə ediblər, bir qrup erməni separatçısı isə İrəvanın mərkəzi meydanında çadırlar qurmağa başlayıb.
"Görünür, Paşinyana elə bu lazım idi. Paşinyan iki il əvvəl ona qarşı yürüşə başlayan, ancaq uğur qazanmayan keşiş Baqrat Qalstanyanı eyni üsulla taqətdən salmışdı. Əvvəlcə onun yürüşünə şərait yaratdı, aylarla davam edən müqavimət hərəkatı tərəfdar toplaya bilmədi. Biabır olan keşiş arxa plana keçdi.
Paşinyan “Qarabağ hərəkatı” ilə mübarizədə erməni cəmiyyətinin əksər hissəsinin ona dəstək verəcəyinə arxayındır. Əks halda baş nazir riskə gedib “əgər Ermənistan xalqı mənim qərarıma qarşı çıxarsa, o zaman mən Ermənistanın baş naziri olmayacağam” ifadəsini işlətməzdi. Ermənistan əhalisi İkinci Qarabağ müharibəsindəki ağır məğlubiyyətdən sonra “Qarabağ hərəkatı”, “Qarabağa qayıdış” kimi şüarlara dəstək verməyəcək. Paşinyan bu yolla seçiciləri arasında mövqeyini gücləndirməyə çalışacaq. Ermənistan əhalisi Paşinyanın “Azərbaycanla sülhə çalışmalıyıq” yanaşmasıyla radikal müxalifətin “Qarabağa qayıtmalıyıq” yanaşması arasında birinciyə üstünlük vermək məcburiyyətindədir. Çünki, ikinci seçim Ermənistanı Azərbaycanla müharibədə növbəti ağır məğlubiyyətə sürükləyəcək".

Populizm və Siyasi Kommunikasiya: Siyasətçilərin Uğur Formulu?

Giriş

Siyasi kommunikasiya siyasətçilərin seçicilərlə əlaqə yaratmaq və onların dəstəyini qazanmaq üçün istifadə etdikləri əsas vasitələrdən biridir. Müasir dövrdə siyasi kommunikasiya üsulları getdikcə daha çox dəyişir və siyasətçilər insanların diqqətini cəlb etmək üçün fərqli strategiyalardan istifadə edirlər. Bu strategiyalar arasında populizm xüsusi yer tutur.Populizm siyasi ideologiyadan daha çox üslub və ritorika kimi qəbul edilir. Populist siyasətçilər əsasən xalqın maraqlarını müdafiə etdiklərini iddia edir, elitaları isə cəmiyyətin problemlərinin əsas səbəbi kimi göstərirlər. Onlar siyasi mesajlarını emosional və sadə dillə çatdıraraq geniş kütlələrin rəğbətini qazanmağa çalışırlar.Populizm anlayışı XIX əsrdən etibarən siyasətdə istifadə olunmağa başlanıb. Sözün mənşəyi latın dilindəki “populus”, yəni “xalq” sözündən gəlir. Populizm tarixi boyu müxtəlif ideoloji istiqamətlərdə meydana çıxıb. Məsələn, solçu populistlər sosial bərabərsizliyə qarşı çıxış edərək zəngin elitaları tənqid ediblər, sağçı populistlər isə milli kimliyi və ənənəvi dəyərləri qorumaq adı ilə mühacirləri və qlobalist siyasətləri hədəfə alıblar.Populizmin klassik nümunələrindən biri 1930-cu illərdə Latın Amerikasında müşahidə olunub. Argentina prezidenti Xuan Peron populist ritorikadan istifadə edərək özünü işçilərin və yoxsul təbəqənin lideri kimi təqdim edib. XX və XXI əsrlərdə isə Avropada və ABŞ-da da populist siyasətçilər yüksəlişə keçiblər.Populist siyasətçilərin uğuru onların kommunikasiya bacarıqları ilə birbaşa əlaqəlidir. Onlar mürəkkəb siyasi və iqtisadi məsələləri sadələşdirərək insanlara daha cəlbedici bir çərçivədə təqdim edirlər. Bu strategiya seçicilərin onlara daha yaxın hiss etməsinə və onların mesajlarına inanmasına səbəb olur.Populist siyasətçilər müxtəlif kommunikasiya metodlarından istifadə edərək xalqın dəstəyini qazanmağa çalışırlar. Onların əsas strategiyaları vardır.Populist siyasətçilər mürəkkəb siyasi terminlərdən və akademik nitq tərzindən uzaq dururlar. Bunun əvəzinə, daha sadə, aydın və emosional nitqlərlə insanlara xitab edirlər. Onların çıxışları çox vaxt coşqulu olur və qəzəb, qorxu, ümid kimi güclü emosiyalar üzərində qurulurMəsələn, ABŞ-da Donald Tramp siyasi nitqlərində tez-tez “Amerikanın məhv edildiyini” vurğulayır və seçiciləri “ölkəni yenidən böyük etməyə” çağırırdı. Onun mesajları sadə və konkret idi: “Biz qalib gələcəyik!”, “Sistem çürükdür!”, “Xalqın səsi eşidilməlidir!”.Populist siyasətçilər ictimaiyyətdə qütbləşmə yaradan ritorikadan istifadə edirlər. Onlar cəmiyyəti iki əsas qrupa ayırırlar:
• Biz – xalq (zəhmətkeşlər, sıravi vətəndaşlar, vətənpərvərlər)
• Onlar – elita (korrupt siyasilər, böyük şirkətlər, qlobalist qüvvələr)
Bu yanaşma cəmiyyətin müəyyən bir hissəsinin özünü zərərçəkmiş kimi hiss etməsinə və populist lideri xilaskar kimi görməsinə səbəb olur. Bu metod Avropada sağçı populist partiyalar tərəfindən mühacirət məsələlərində də istifadə olunur. Onlar yerli xalqı “biz”, mühacirləri isə “onlar” olaraq təqdim edirlər.Populist siyasətçilər ənənəvi mediaya qarşı tənqidi mövqe sərgiləyirlər. Onlar mediaya güvənmədiklərini bildirir və öz fikirlərini sosial media vasitəsilə birbaşa insanlara çatdırırlar. Bu yanaşma xüsusilə sosial medianın gücləndiyi son onillikdə daha da təsirli olub.Məsələn, populist siyasətçilər tez-tez Twitter, Facebook və TikTok kimi platformalardan istifadə edərək mesajlarını sürətli və kütləvi şəkildə yayımlayırlar. Bunun əsas üstünlüyü odur ki, onlar öz mesajlarını senzura və manipulyasiya olmadan, birbaşa xalqa çatdırdıqlarını iddia edə bilirlər.Populist siyasətçilər qorxu hissindən manipulyasiya vasitəsi kimi istifadə edirlər. Onlar cəmiyyətə müxtəlif təhlükələr barədə xəbərdarlıq edir və özlərini bu təhlükələrə qarşı yeganə həll yolu kimi təqdim edirlər. Bu taktika siyasi kampaniyalar zamanı daha çox istifadə olunur.Məsələn, bəzi populist liderlər iqtisadi böhranı, mühacir axınını və ya milli təhlükəsizlik məsələlərini qabardaraq seçiciləri təşvişə salırlar. Sonra isə özlərini “bu problemləri həll edə biləcək yeganə lider” kimi təqdim edirlər.Populist siyasətçilərin kommunikasiya strategiyaları qısa müddətdə böyük uğur qazandırsa da, uzunmüddətli perspektivdə demokratiya üçün ciddi təhlükələr yaradır. Bu risklər aşağıdakılardır:
• Siyasi Qütbləşmə və Ayrışma: Populist siyasətçilər cəmiyyətdə “biz və onlar” bölgüsü yaratdıqları üçün insanlar arasında gərginlik artır. Bu isə ictimai sabitliyi poza bilər.
• Demokratik İnstitutlara Etimadsızlıq: Populist siyasətçilər tez-tez məhkəmə, parlament və media kimi demokratik institutları tənqid edirlər. Bu isə insanların bu institutlara qarşı güvənsizlik hissini artırır.
• Avtoritar Tendensiyalar: Populist liderlər bəzən güclü liderliyin vacibliyini vurğulayaraq avtoritar idarəetməni təşviq edirlər. Bu isə demokratik proseslərə zərər vura bilər.
• Reallığın Sadələşdirilməsi: Populist siyasətçilər mürəkkəb sosial və iqtisadi problemləri çox sadələşdirərək insanları yanlış gözləntilərə sövq edirlər.Populizm və siyasi kommunikasiya bir-biri ilə sıx bağlıdır. Populist siyasətçilər effektiv kommunikasiya üsulları ilə insanları cəlb edir və onların emosiyalarına təsir göstərirlər. Lakin populizmin uzunmüddətli təsirləri bəzən demokratiya üçün təhlükəli ola bilər.Siyasi kommunikasiya strategiyalarının təhlili göstərir ki, populizm yalnız siyasi çıxışlar deyil, həm də ictimai şüurun formalaşdırılmasında mühüm rol oynayır. Gələcəkdə populist siyasətin və kommunikasiya üsullarının cəmiyyətə təsirini daha dərindən araşdırmaq vacibdir.
Muhamməd

Rusiya ilə ABŞ-nin müttəfiq olması gözlənilmir - Mixail Zabelin

ABŞ Prezidenti Donald Trampın seçilməsinin sonra Rusiya ilə danışıqlar başlayıb. Ölkə nümayəndələri arasında iki dəfə - Səudiyyə Ərəbistanında və Türkiyədə bir araya gəliblər. Səfirliklərin fəaliyyətlərinin bərpası ilə bağlı razılığa gəlinib.
Azərbaycanda Rus İcmasının sədri, deputat Mixail Zabelin bildirib ki, bu yaxınlaşmanın Azərbaycan üçün ciddi bir fərqi yoxdur:
"ABŞ-Rusiya münasibətləri Azərbaycan üçün elə də əhəmiyyət kəsb etmir. Digər yandan bundan sonra münasibətlərin daha da dərinləşib, müttəfiqlik səviyyəsinə gəlib çatması gözlənilmir".