Kadırovdan Puqaçovanın sözlərinə sərt reaksiya .....                        İl ərzində bir həkimin hazırlığına 8 min manat ayrılır .....                        “Benfika” ilə oyuna istədiyimiz kimi hazırlaşa bilməmişik - Qurban Qurbanov .....                        Polşada hökumət binaları üzərində uçan dron vuruldu .....                        Prezident həmin ev barədə tapşırıq verdi .....                        Prezident həmin ev barədə tapşırıq verdi .....                        Qəbul prosesini daha da çətinləşdirməyi düşünürük - Emin Əmrullayev .....                        Bakıda sərnişin avtobus sürücüsünü döydü .....                        Tramp Britaniyaya getdi .....                       
4-05-2025, 06:12
Özünü axtaran şair, təbrik edirik!

Özünü axtaran şair, təbrik edirik!

Bu gün-mayın 4-də rəngarəng-fəlsəfi, lirik şeirlər müəllifi, gözəl həkim, “Bütöv Azərbaycan” qəzetinin təəssübkeşi Nailə Nuşirəvan qızı İbrahimovanın doğum günüdür. Nailə xanım Qərbi Azərbaycanın Zəngəzur mahalının Qafan rayonunun Şəhərcik qəsəbəsində dünyaya gəlib. Bakı şəhərindəki 63 saylı orta məktəbi və Azərbaycan Dövlət Tibb Universitetini bitirib.
Hələ orta məktəb illərindən şeir yazan Nailə İbrahimova artıq bir neçə kitab müəllifidir. Tanınmış qələm sahibləri, elm adamları onun yaradıcılığı barədə onlarca yazı yazıblar. “Düşüncələr” və “Ürəklə söhbət” şeirlər kitablarından sonra Nailə xanımın “Dəyişmədi illər məni” kitabı çap olunub. Bu kitaba şairin öz şeirləri ilə bərabər onun yaradıcılığına həsr olunmuş “Səmimiyyətin poeziyası”, “Baharlı duyğular”, “ Sözün və səsin pıçıltısı”, Qarabağın ağır dərdi üstümüzə qar ələdi”, “Həzin misralar”,”Yuxularıma gələn kənd”, “İnsan surətinin bütöv bir panoraması” və digər yazılar daxil olunub. Bir müəllifin yaradıcılığına bu qədər resenziya, məqalə və digər janrda yazıların həsr olunması geniş oxucu kütlələrinin onun yaradıcılığına marağının, sevgisinin təzahürüdür.
“Bütöv Azərbaycan” qəzetinin redaksiya heyəti Nailə İbrahimovaya doğum günü hədiyyəsi olaraq bir neçə şerini oxucuların ixtiyarına verir:

Bu tale yükünü necə qaytarım

Od tutur ürəyim, duyğularım da,
Sözüm də kül olub qəlbimdə qalır.
Tale düz yolumu bağlayıb nədən,
Məni bu dolanbac yollara salır.

Çəkdiyim əzablar bəs etmir yenə,
Dözümüm qalmayıb bu qədər yükə.
Ümid başım üstə görünən zaman,
Hər şey dəyişəcək deyirəm bəlkə.

Elə hey düşünüb daşınıram mən
Görəsən nə zaman səhv yolla gəldim?
Mümkünsüz geriyə qayıtmaq daha,
Keçdiyim yollarda qəm-kədər dərdim.

Bilmirəm günahı özümdə görüm,
Yoxsa ki, taledə, bəxtdə axtarım.
Bu, mənim bəxtimə yazılmışdısa,
Bu tale yükünü necə qaytarım?

Bu bir qismət, ya da mənim səhvimsə
Qismətimdən, ya özümdən küsüm mən.
Taleyimi verim yellər aparsın,
Əllərimi bu dünyadan üzüm mən.

Necə gözəl günlərdi

Zəngəzurda doğulub
Boya-başa çatmışam.
Gözəl bir kənd qoynunda
Böyüyüb boy atmışam.

Hər tərəfdə çiçəklər
Baxdıqca göz oxşardı.
Dağlardan gələn sular
Kükrəyərdi, daşardı.

Havası təmiz idi,
Meh xəfifcə əsərdi.
Solub saralan yarpaq,
Asta-asta düşərdi.

Meşədə buz bulaqlar,
Yolumuzu gözlərdi.
Hamı bu gözəlliyi
Seyr edərdi, izlərdi.

Süfrələr açılardı,
Yeyib içib gəzərdik.
Çəmənlikdə gülləri
Çiçəkləri üzərdik.

Necə gözəl illərdi,
Necə gözəl günlərdi,
Necə gözəl aylardı...
Yayda həyat qaynardı.

Şəhərdə yaşayanlar
Yayda kəndə gələrdi.
Şadlıqdan uşaq-böyük
Şənlənərdi, gülərdi.

Qohum-qardaş yığışıb
Sevincini bölərdi,
Necə gözəl günlərdi,
Necə gözəl günlərdi.

Nə yaxşı bilməmişəm

Gözümü yuman kimi
Şirin yuxum gələrdi.
Röyada ruhum mənim
Yaxşıca dincələrdi.

Gənclik – dinclik deyil ki,
Coşardı, çağlayardı,
Mənim qəlbim bir ümman
Gülərdi, ağlayardı.

Fikirlərim göylərdə,
Arzularım tükənməz.
Ümid – gələcək idi,
O günlər geri dönməz.

Ancaq gözəllikləri
Seyr edərdi gözlərim.
Ürəyimdən axardı
Hər kəsə xoş sözlərim.

Gözəl xəyallarımla
Gələcəyə uçardım.
Yaxşılığa can atıb
Pisliklərdən qaçardım.

Vurğundum hər insanda
Timizliyə, düzlüyə.
Hələ rast gəlməmişdim
Namərdə, yüz üzlüyə.

Yoxsa indiki kimi
Yuxum qaçardı məndən,
Bezərdim, usanardım
Yuxusuzluq əlindən.

Nə yaxşı pislikləri
Mən o vaxt bilməmişəm
Nə yaxşı pislikləri
Mən o vaxt görməmişəm.



Bir-iki söz yazdım

Bir-iki söz yazdım, bu gen dünyada
O sözlər dünyanı görən gözlərim.
Bir-iki söz yazdım ürəkdən gələn,
Yazdığım o sözlər – ürək sözlərim.

Hər şerim bir yanan ocaqdan doğub,
Onu ürəyimdə qovurmuşam mən.
Şeirlərim- yanan ocaq tüstüsü,
Beynimdən qəlbimə sovurmuşam mən.

Yanan ürəyimin alovu olub,
Sətir-sətir vərəqlərə düzülüb.
İçimdəki təlatümlü anların
Bir anıdır, sözlərimlə süzülüb.

Bu dünyanın çox sualı cavabsız,
Haqsızlığın haqqı qalıb hesabsız.
Bu dünyada yamanların sayı çox,
Yaxşıları tapmaq olmur çıraqsız.

Dünya yaman çalxalanıb

Dünya yaman çalxalanıb qaynayır,
Hər kəs ona bir züy tutub oynayır.
Böyük-kiçik bir-birini saymayır,
Əyilibdir hər ölçüsü, mizanı,
Kim söndürə bu qaynayan qazanı?

Bir düşməndir sanki insan insana,
Söz deməmiş əlləri batır qana.
Nədir belə insanı yığan cana?
Əyilibdir hər ölçüsü, mizanı,
Kim söndürə bu qaynayan qazanı?

Ər-arvadı, arvad-əri öldürür,
Bu vəhşilik neçə ocaq söndürür.
Kamil insan pis niyyətdən gen durur,
Əyilibdir hər ölçüsü, mizanı,
Kim söndürə bu qaynayan qazanı?


Zalımların müharibə davası,
Başlarında dəli, cünun havası,
Dünyanı məhv edən başsız ədası.
Əyilibdir hər ölçüsü, mizanı,
Kim söndürə bu qaynayan qazanı?

Özümü axtarıram

Bir ocaqdım sönmüşəm,
Lal sükuta dönmüşəm,
Diri ikən ölmüşəm.
Ocaqdakı qorumu,
Közümü axtarıram,
Özümü axtarıram.

Bir çiçəkdim, solmuşam,
Solub xəzan olmuşam,
Nəfəssiz boğulmuşam.
Yeni gələn baharı,
Yazımı axtarıram,
Özümü axtarıram.

Duyğylarım sel idi,
Arzularım bol idi,
Sevgim dəniz, göl idi.
Qəlbimdə o ümmanı,
Dözümü axtarıram,
Özümü axtarıram.

Quş tək qanad aşardım,
Səmalarda uçardım,
Qəlbimdən nur saçardım.
Əzmimi, vüqarımı,
Sözümü axtarıram,
Özümü axtarıram.


Dünya, elə işıqlı
Görünərdi gözümə.
Hər şeyi iti görən
Gözümü axtarıram,
Özüm elə özümü,
Özümü axtarıram.
3-05-2025, 09:59
DAŞLARDAN BAXAN GÖZLƏR


Polad POLADOV


DAŞLARDAN BAXAN GÖZLƏR

1988-ci ilin Qərbi Azərbaycan üzərindən əsdirdiyi köç küləyi Kirs kəndi üzərindən də əsdi. Kənddə yaşayan azərbaycanlı əhali ermənilər tərəfindən zorla çıxarılmağa məruz qaldı. Kənddən maşın yola çıxmaq üzrədir. Balaca qızı axtarırlar tapa bilmirlər. Hər tərəf axtarılır, qız tapılmır ki tapılmır. Kənd camaatı narahatçılıqla balaca qızı axtarır. Mümkün olan hər yerə baxırlar. Hamı pərişandı. Axı bu qız hara gedə bilər.
Ata birdən elə bil ki yuxudan ayıldı. Tez çay aşağı gedən maşın yolu ilə qaçmağa başladı. Bu yol o yoldur ki düz məzarlığın yanından keçir. Qəbiritsanlığa çatanda ata hisslərində yanılmadığını gördü. Bəli qız burda idi.
Qız evdə yüklərin maşına yığıldığını görüb bildi ki bir daha bu kəndə, bu evə qayıtmayacaqlar. Ona görə də xəlvət yolla məzarlığa gəlmişdi. Hansı ki bu məzarlıqda anası onu qucağına almaq, bağrına basmaq istəyirdi. Körpəlikdən ana nəvazişi görməyən balanı ana əzizləmək istəyirdi.
Ata məzarlığa yaxınlaşanda balasının anasının sinə daşını qucaqlayıb yatmış gördü. Gözləri məzar daşından baxan rəsmə zilləndi. Sanki şəkil dil açıb deyirdi: - Səs eləmə uşaq yatıb...
Kənddə artıq qızın harada olduğunu başa düşmüşdülər. Maşın kənddən çıxıb körpünü keçıb məzarlığa çatanda qardaşının maşından “ANA” deyib səslənməsi balaca qızı yuxudan oyatdı. Anasının məzarı yanında oturub onun yuxudan oyanmasını gözləyən atasını görüncə hönkür – hönkür ağlamağa başladı...
Artıq bütün ailə üzvləri məzar başında son vida edirdilər. Uşaqlar maşına tərəf gedir, ata isə məzardan ayrıla bilmir. Bir anlığa elə bil ki, səs eşidir: -Get uşaqları sənə tapşırıram.
Maşın məzarlığın yanından ayrılır. Maşından gözlər məzar daşına dikilib uzaqlaşır. Daşdan baxan gözlər ta bağın altını maşın keçənə kimi arxasınca baxır, baxır...
2-05-2025, 20:20
AYB-də Kitab təqdimatı

AYB-də Kitab təqdimatı

Bu günlərdə AYB-də şairə, publisist, 20-dən çox media mükafatlarının və diplomların laureatı, prezident mükafatçısı, şəhid ailəsinin üzvü, Kərbəlayi Zeynəb xanım Bəhmənlinin sayca 13-cü “Seçmələr” (Yuxuma güllə dəyib) kitabının təqdimatı oldu.
Kitabın redaktoru tanınmış şair-publisist Mürvət Qədimoğlu Həkəridir. Kitab çox nəfis şəkildə “ÇapArt” nəşriyyat evinin mətbəəsində çap olunub. 280 səhifəlik kitabda hər mövzuda şeirlər vardır. Kitab 8 bölmədən ibarətdir. Şairənin öncəki kitablarını oxuyan, onu yaxından tanıyanlar, dostları, həmkarlarının ürək sözləri, ona aid şeirləri də yer almışdır.

“Dünya Söz Akademisinin Uluslararası Kültür ve Edebiyat ödülü” diplomunu elə oranın Azərbaycan təmsilçisi şair, professor Qardaş bəy Əlişoğlu Zeynəb Bəhmənliyə təqdim etdi. Şairə-musiqişünas Zeynəb xanım həm də İrak-Türkmən Yazarlar Birliyinin fəxri üzvüdür.
Kitabda vətənpərvərlik və Ana mövzusu daha çox yer almışdır. Məclisdə şairənin yaxınları, dostları, qazilər, həmkarları, alim, professorlar, tələbələr və digər qonaqlar da iştirak etmişlər.

Professor, şair Qardaş bəy Əlişoğlu, türkoloq professor Minəxanım Təkləli, aparıcı Mürvət Qədimoğlu Həkəri, xalq artisti Gülyaz Məmmədova, Qəşəm Nəcəfzadə, aşıq Xanım Göyçəli, Hacı Ruhəngiz (Yaşar Nurinin bacısı), xeyriyyəçi-söz adamı Hacı Nailə, xanım mühəndis Hacı Zəhra, qəzəlxan-şair Ceyhun Möhübbi, Vahab İsmayılov (M.Müşviqin əmisi oğlu, alim-qəzəlxan), bəstəkar Arif Səlimov, şairlər Qızbəs Qəbələ, Tahirə Məğrur, “Mübariz” jurnalının baş redaktoru Nüşabə xanım Əhmədova, Səadət Novruzqızı, Aliyə Əzizgöl, Zərifə Zərri, Tubu İmanlı, Cəmil Zəbullaoğlu, Saday Qazaxlı və qızı Vüsal xanım, bacısı qızı Təhsil İdarəsinin mütəxəssisi Gülpəri xanım, nəvələri – universitetin III kurs tələbəsi Nurgül Allahverdiyeva və onun rəfiqəsi Şəki gözəli Fidan xanım, balaca nəvələri, nənələrinin şeirini çox gözəl söyləyən Zəhra və Əli, şəhid bacıları (qardaşı qızları) həkim Tahirə xanım, iş adamı Arəstə və Sevil ürək sözlərini söylədilər.
Sonda xatirə şəkilləri çəkdirildi.

Nurgül ALLAHVERDİYEVA

2-05-2025, 20:03
Dağlar qızı Reyhan


Abid ŞAMİLOĞLU,
Afurca kəndi


Dağlar qızı Reyhan
Esse

Azərbaycan xalqı həmişə torpağına, el-obaya bağlı olmuşdur. Xalqımızın nəinki kişiləri, hətta qadınları da böyük qəhrəmanlıqlar göstərmişlər.
Çox qədimdə anamız Tomris Daranı məğlub edib, başını kəsmişdir. Həm oğlunun, həm də xalqının qisasını almışdır. Dahi şairimiz Nizami Gəncəvi Nüşabə surətini yaratmaqla Azərbaycan qadınlarının qəhrəmanlığını ön plana çəkmişdir. İskəndər kimi bir işğalçı onun ağlına, fərasətinə heyran olur, Azərbaycan torpaqlarına toxunmayaraq geri qayıdır.
Azərbaycan Xalq Qəhrəmanı Koroğlunun həyat yoldaşı Nigarı da göstərə bilərik. Uzun Həsənin anası Sara Xatun dünya miqyasında bir diplomat idi. O, Azərbaycanı müdafiə edirdi. Dövlətlərlə diplomatik danışıqlar aparırdı. Bununla da müharibələrin qarşısını alırdı. Gəncə xanı Cavad xanın həyat yoldaşı rus ordusu ilə qorxmadan vuruşurdu. Qubalı Fətəli xanın həyat yoldaşı Tuti-Bikə aylarla Dərbənd qalasını düşməndən müdafiə etmişdi. İkinci Dünya Müharibəsində təyyarəçi- bombardmançı Züleyxa Seyidməmmədova düşmənə qan uddururdu. Azərbaycanlı snayperimiz Ziba Qəniyeva yüzlərlə faşisti məhv etmişdi. Düşmən onun hədəfindən qaça bilmirdi. Qarabağ döyüşlərində qəhrəmanlıqla vuruşan Nigar Həmidli, Kəmalə Məmmədova, Gültəkin Əsgərova, Könül Qəhrəmanova heç vaxt Azərbaycan xalqının yadından çıxmayacaq.
Çoxdandır maraqlandığım bir mövzu məni rahat buraxmırdı. Öz-özümə xəyalımda ölçüb-biçib bir esse yazmaq arzusuna düşmüşdüm. Lakin bu mövzunu dəqiqləşdirmək, sənədləri araşdırıb, bu sənədlər əsasında hər cürə fantaziyadan uzaq bir yazını meydana gətirmək çox da asan deyildi. Mövzu haqqında xalq içərisində yayılan əhvalatlar dildən-dilə gəzirdi.
Sovet hökuməti dövründə bu mövzuda danışmaq yasaq sayılırdı. Yaşlı adamlar gizli-gizli bu əhvalatı yeni nəslin nümayəndələrinə çatdırırdılar.
Dağlar qızı Reyhan. Bu qız kimdir? Niyə onun haqqında bu məşhur mahnını yaradıblar? Maraqlıdır.
Demək ki, qədirbilən xalqımız öz övladını unutmamış, sənətkarlarımız bu qəhrəman qızımız barədə şeir yazıb, mahnı qoşmuşlar. Mahnının sözlərini şair Tələt Eyyubov, musiqisini isə 1959-cu ildə Fikrət Əmirov bəstələmişdir.
Mahnı çox az bir müddətdə məşhurlaşdı. Xalq mahnını sevdi. Qəhrəman Azərbaycan qızı haqqında əhvalatlar bütün Azərbaycana, bütün türk ölkələrinə, o cümlədən Türkiyəyə yayıldı. Türk müğənniləri bu mahnını oxudular.
Onun haqqında 1968-ci ildə “Reyhan – dağlar qızı” adlı bir film çəkdilər. 1960-cı ildə SSRİ Xalq artisti Rəşid Behbudov ilk dəfə bu mahnını oxudu. Rəşiddən sonra Zeynəv Xanlarova da bu mahnını ifa etdi. Mahnı bütün dünyada məşhurlaşdı.
Yəqin ki, həmin vaxtlarda Reyhan haqqında məlumatları olmayan bəzi dairələr, bu mahnının hər hansı Azərbaycan qızının tərifi olmasını sanırdılar. Ona görə də mahnı heç bir senzura ilə üzləşmədi. Mahnı oxundu, məşhurlaşdı, sevildi.
Yeri gəlmişkən, Tələt Eyyubovun bu şeirini bu yazıda tam olaraq verməyi lazım bildim.
Dağlar qızı Reyhan, Reyhan,
Parlaqdır ulduzun Reyhan, Reyhan
Aləm sənə heyran, heyran, heyran!
Nəqarət
Nə qəşəngsən, ay qız,
Gül-çiçəksən, ay qız,
Birdanəsən, ay qız,
Dürdanəsən, ay qız.
Gözəllər gözəli Reyhan, Reyhan,
Sevdanın əzəli Reyhan, Reyhan,
Aləm sənə heyran, heyran, heyran!
Nəqarət
Zil qaradır gözün Reyhan, Reyhan,
Baldan şirin sözün Reyhan, Reyhan,
Aləm sənə heyran, heyran, heyran!
Nəqarət.
Quba-Xaçmaz yolunun kənarında, Xaçmaz şəhərinə çatmağa üç kilometr qalmış sağ tərəfdə Padar kəndi yerləşir. Əhalisinin sayına, sahəsinə görə Xaçmazda ən böyük kəndlərdən biridir. Bu kənd ilə tanışlığım çox uzaq illərə təsadüf edir. Qohumlarım, əzizlərim bu kənddə yaşayır. Bu cəhətdən maraqlandığım mövzu haqqında məlumat toplamaq mənim üçün o qədər də çətin olmadı. Kəndin yaşlı adamları ilə söhbət etdim. Tarixin səhifələrini vərəqlədik, sənədləri araşdırdıq. Mən artıq hər şeyə əmin oldum. Hər şey göz qabağında idi.
Bəli, biz tariximizi unutmadıq. Onu qoruyub saxladıq. Bu əhvalatı gələcək nəsillərə bir əmanət kimi çatdırmaq bizim borcumuzdur. Bu qəhrəman Azərbaycan qızı haqqında bu kiçik yazını yazmağı özümə borc bildim. Xalqımıza qarşı bütün dövrlərdə məqsədyönlü soyqırımlar təşkil olunmuşdur. Bu hadisələr, soyqırımlar qanla yazılmış bir tarixdir. Torpaqlarımız işğal olunmuş, ev-eşikləri dağıdılmış, od-ocaq viran qalmışdır. Mədəniyyət abidələri dağıdılmış, talan olmuşdur.
Nənələrimizin, analarımızın ah-naləsi ərşə qalxmışdır. Körpələrin göz yaşları heç vaxt unudulmayacaq.
1918-ci il mart-aprel aylarında Bakıda, Şamaxıda, Salyanda, Qubada və digər bölgələrdə azərbaycanlıların kütləvi şəkildə qırılmaları xalqımıza qarşı törədilən əsl dəhşətli soyqırım idi. Erməni cəlladları aprel-may ayları ərzində təkcə Quba qəzasında 36782 nəfər insanı qətlə yetirmiş, Siyəzən, Şabran dairə və nahiyələri ərazisində 5 mindən çox insanı ağır işgəncələrlə öldürmüşlər. 167 kənd tamamilə dağıdılmış, 380 ailəni gecə yatdığı yerdə od vuraraq yandırıb, kül etmişlər. Quba şəhərində 568 nəfərin baş dərisi soyulmuş, başı kəsilmiş, gözlərini çıxarmaqla qətlə yetirmişlər. 127 hamilə qadın, 151 uşaq və gənc xəncərlə doğranmışdı.
Erməni terrorçularının Azərbaycanda törətdikləri qanlı soyqırımları uzun illər Şura hökuməti xalqımızdan gizlətmişdir. Həqiqətlər üzə çıxandan sonra gizlədilmiş faktlar xalqa çatdırıldı. Xalqa qara böhtanların iç üzü görsənmışdı.
Ölkəmiz müstəqillik əldə etdikdən sonra 1993-cü ildə yenidən xalqın tələbi ilə hakimiyyətə qayıdan ulu öndər Heydər Əliyev ermənilərin azərbaycanlıları öz dədə-baba torpaqlarından müxtəlif dövrlərdəki deportasiyalarına və bu torpaqlarda törətdikləri cinayətlərə dövlət səviyyəsində hüquqi qiymət verildi.
Xaçmaz və onun kəndləri hələ o zaman da Quba qəzasına daxil idi. Əhalinin əsas hissəsi kəndlərdə yaşayırdı. Həmin zamanlar dinc əhali ətrafda nə baş verdiyindən tamamilə xəbərsiz idi. Hərə öz təsərrüfatı ilə məşğul olurdu. Mal-qara saxlayır, tarlada əkib-biçir, ailələrinin dolanması üçün zəhmət çəkib işləyirdilər.

Toy və yas məclisləri qaydasında keçirilirdi. Xalq adi günlərini yaşayırdı. Lakin hər şey birdən dəyişildi. Rusiyada Çar hakimiyyəti inqilab nəticəsində dağıdıldı. Bolşeviklər Sovet hakimiyyəti qurmaq adı ilə silahlı erməni quldur dəstələrini xalqın üzərinə yeritdilər. Stepan Şaumyanın quldur dəstələri Amazaspın başçılığı ilə Azərbaycanda terror əməliyyatları aparıb xalqımızı qana buladılar. Topla, pulemyotla silahlanan bu quldur dəstələri amansızlıqla Azərbaycanda soyqırım törətdilər.
Xaçmazın Padar kəndinə hücum edən Amazaspın quldur dəstələri kənddə böyük qırğın törədirlər. Həmin vaxt kənddə toy məclisi keçirilirmiş. Hər şeydən xəbərsiz toy adamları qəfildən gülləbaran edilir, süngülərlə qətlə yetirilirlər. Bəyi isə çox dəhşətli qəddarlıqla öldürürllər. Gəlin-Azərbaycanımızın qorxmaz, mərd qızı Reyhan quldurların əlindən qaçaraq gizli yollarla Qubanın dağlarına üz tutur. O, meşələrlə, uçurum yerlərlə qaçıb dağlarda gizlənir.
Yaşadığım yerdə - Təngə dağını keçəndən sonra yolun sol tərəfində çox uca dağlar hamının diqqətini cəlb edir. Ağ qaya adlandırılan bu dağ tarixlərə şahidlik etmişdir. Ağ qayanın aşağı tərəfində Qırmızı qaya adlanan dağ silsiləsi bu görüntünü daha da axar- baxarlı edir. Qırmızı qayanın üstündə çox qədim zamanlardan insanlar yurd salıb yaşamışlar. Bu dağın hər iki başında yaşayış məntəqələri vardır. Çənlibeli xatırladan bu dağda insanlar maldarlıqla, qoyunçuluqla məşğul olmuşlar. Yaylaqda əkin əkmiş, kartof becərmişlər. Bu yolla onlar öz dolanacaqlarını təmin etmişlər.
Dağın üstündən yaylağa getmək o qədər də asan deyil. Buraya cığır Ağ qayanın sağ tərəfindəndir. Uçurumlardan ibarət olan bu cığırda çox ehtiyatla yerimək lazımdır. Cığırın düz qırağında çox hündür bir daş var. İndinin özündə də bu daş “Gəlin daşı”, “Gəlin qayası” adlanır.
Reyhan günlərlə meşələrdən, uçurumlardan yol gələrək həmin bu dağa çatdı. Bu daşın yanında oturub dincini alır. Burada bir neçə gün qalır, gecələyir. Yerli əhali bu qızın burada gizləndiyini görüb onu evlərinə aparırlar. Ona yemək, paltar verirlər. Reyhan əyninə kişi paltarı, ayağına çarıq geyinib, başına qoyun dərisindən tikilmiş papaq qoyur.
Reyhan artıq bir neçə müddət idi ki, bu dağın üstündəki yaşayış məntəqəsində yaşayırdı. Bu yerin adamları ona xüsusi hörmət göstərib onu əzizləyirdilər. Reyhan həmişə öz kəndini xatırlayır, gördüyü dəhşətləri heç vaxt yadından çıxara bilmırdı. O, daşnaklardan qisas almaq istəyirdi. Alçaq düşmənlərin törətdiklərinin əvəzini layiqincə vermək istəyirdi. Axır ki, Reyhan öz arzusuna çata bilir. Kəndlərinə xəbər göndərir. Əli silah tutan bütün cavanlar onun ətrafına toplaşır. Bunu eşidən başqa kəndlərdən də əli silah tutan cavanlar dəstəyə qoşulur. Birləşib böyük bir silahlı dəstə düzəldirlər. Erməni daşnakları ilə vuruşurlar. Yüzlərlə daşnak meyidi meydanda qalır.
Reyhan xalqının, qohum-qardaşının intiqamını alır. Onlar vuruşmanı davam etdirib erməni daşnaklarını ərazidən qovub çıxardırlar. Reyhan uzun illər gizlənə bilir. Həmin zamanlarda adamlara “Vətən xaini” adını verib güllələyirdilər, ya da Sibirdə zindanlarda çürüdürdülər.
Axır ki, 1928-ci ildə o, Sovet hakimiyyəti tərəfindən həbs olundu. Uzun zaman həbsdə qalan Reyhana məhkəmənin qərarı ilə güllələnmə cəzası verirlər. Son anda onu güllələməyə apararkən mərkəzdən əmr gəlir. Güllələnmə təxirə salınır. Tezliklə onun adı və soyadı dəyişdirilib Krıma göndərilir. Krımda bir monastrda yerləşdirilir. Ömrünün sonuna kimi burada yaşayır. Dünyasını dəyişəndən sonra orada da dəfn olunur.

29-04-2025, 08:46
Tərlan Musayevanın ilk kitabı


Tərlan Musayevanın ilk kitabı - "Ulu Öndərə mənəvi borcum" kitabı işıq üzü görüb

Keçən yüzilliyin 70-90-cı illərində halal zəhmətiylə hamımızın tanıdığı adlı-sanlı əmək qəhrəmanı kimi məşhurlaşan Tərlan Musayeva yarım əsrdən çoxdur ki, Vətənimizdə, nüfuz sahibi olan, əməyindən, uğurlarından, mənəvi məziyyətlərindən həddən artıq çox yazılan, danışılan Azərbaycan xanımıdır.
Bu günlərdə “Qırmızı Əmək Bayrağı”, “Xalqlar Dostluğu” ordenli, 23 yaşında 10 il keçmiş SSRİ-nin ən gənc deputatı, müstəqil Azərbaycanın birinci çağırış Milli Məclisin üzvü Tərlan Musayevanın xatirə-memuar janrında yazdığı “Ulu Öndərə mənəvi borcum” kitabı “Elm və təhsil” nəşriyyatında çapdan çıxmışdır.
Tərlan xanım 70 illik həyatında mühüm əhəmiyyət kəsb edən Heydər Əliyev dövrünü xatirələr işığında oxucularına təqdim edir. Bu kitab həm də Azərbaycan tarixinin son yarım əsrlik dövrünün ictimai-siyasi hadisələrini, Ümummilli Liderlə Tərlan Musayevanın müxtəlif illərdə görüşlərindən doğan təəssüratlarını, Ulu Öndərin ona atalıq qayğısını, ona güvəndiyini, Tərlan xanımın onun etimadını doğrultmaq üçün əməyə məsuliyyətini, dövlətin, dövlətçiliyin, Vətənin iqtisadi qüdrətinin gücləndirilməsi üçün çalışdığını çox maraqlı və yaddaqalan detallarla təqdimi kimi qiymətlidir
“Ulu Öndərə mənəvi borcum” xatirələr kitabı “Suverenlik və konstitusiya ili” çərçivəsində və Heydər Əliyevin anadan olmasının 102-ci ildönümündə Tərlan xanımın Ulu Öndərə böyük ehtiramının bariz nümunəsidir. Kitab Mirvarid Dilbazi Poeziya Məclsi İctimai Birliyinin mənəvi dəstəyi ilə nəşr olunub. Kitabın redaktoru araşdırmaçı yazar, ədəbi təhlilçi, publisist Vaqif Osmanlı, məsləhətçisi İctimai Brliyin sədri, Kəlağayı Ev Muzeyinin direktoru, şair-publisist Güllü Eldar Tomarlıdır.

Kitab müəllifin 70 illik zəngin və mənalı ömrünə özünün bir baxış prizmasıdır.
“Ulu Öndərə mənəvi borcum” xatirələr kitabı respublikamızın müxtəlif bölgələrində oxuculara təqdim ediləcəyi nəzərdə tutulur.. İlk təqdimatı 4 may 11: 00- da Naxçıvan MR, M.Səid Ordubadi adına Kitabxanada, 5 may 11:00- da Culfa Rayon Mədəniyyət Sarayında keçiriləcək.Odlar diyarının qədim elm, sənət, mədəniyyət, dövlətçilik mərkəzlərindən biri Naxçıvan Muxtar Respublikasında Tərlan Musayevanın 70 illik yubileyi də Tərlansevərlər tərəfindən qeyd ediləcək .
Tədbirin davamı 8 may 2025- cı
ildə 14:00- da Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin dəstəyi ilə Yasamal Rayon Heydər Əliyev Mərkəzində keçiriləcək.
Silsilə tədbirlər Azərbaycanın bölgələrində ilboyu davam edəcək.
İlk kitabınız və 70 illik yubiley təntənəniz mübarək, Tərlan xanım!
Mirvarid Dilbazi Poeziya Məclisinin mətbuat katibliyi
28-04-2025, 15:27
Günel Natiqin yeni kitabının təqdimatı

"Gözəl günlər naminə"Günel Natiqin yeni kitabının təqdimatı

26 aprel 2025-ci il tarixində "Qanun" nəşriyyatında yazıçı Günel Natiqin "Gözəl günlər naminə" kitabının təqdimatı və imza günü keçirildi. Tədbirdə tanınmış qələm adamları, tədqiqatçılar, jurnalistlər və sənətsevərlər iştirak edirdilər. Tədbiri giriş sözü ilə nəşriyyatın redaktoru, yazıçı Şərif Ağayar açdı. O, "Qanun" nəşriyyatının yazarların oxucularla birbaşa ünsiyyət qurması üçün təşkil etdiyi imza günlərinin əhəmiyyətindən danışdı, Günel Natiqin yeni kitabını müəllifin yaradıcılıq axtarışlarının davamı kimi dəyərləndirdi.

Tədbirin aparıcısı yazıçı Təranə Vahid çıxışında Günel Natiqin müasir ədəbiyyatda özünəməxsus dəst-xəttinin olduğunu, ədəbiyyata təsadüfən gəlmədiyini, dünya ədəbiyyatından ilham alaraq öz ədəbi üslubunu formalaşdırdığını qeyd etdi: "Günelin yazılarını oxuyanda sən ordakı insanların taleyini, psixoloji portretlərini görürsən," – deyə o bildirdi.
Yazıçı Azad Qaradərəli çıxîşında Günel Natiqlə uzun illər Dövlət Radiosunda birgə çalışdıqlarını xatırladaraq, onun fərqli səs tonu və söz duyumu ilə radio verilişlərində seçildiyini qeyd etdi. Günelin atasına, tanınmış tərcüməçi və yazıçı Natiq Səfərova həsr etdiyi "Ayı dərisi" povestinə toxunaraq, "Hər bir yazar özünü yazır, özünü yazmayan yazıçı yazıçı deyil," – fikrini səsləndirdi.
"Azərbaycan" jurnalının baş redaktor müavini Südabə Ağabalayeva da tədbirdə çıxış edərək, 2015-ci ildə Günel Natiqin "Kağız gəmilər" kitabını oxuduqdan sonra onu jurnal ilə əməkdaşlığa dəvət etdiyini qeyd etdi. O, müəllifin insan talelərini ustalıqla qələmə aldığını, tənhalığın müxtəlif çalarlarını əsərlərinə köçürə bildiyini vurğuladı. Südabə Ağabalayeva bildirdi ki, "Azərbaycan" jurnalında "Ədəbi talelər" rubrikasının yaranması və daha sonra eyniadlı kitabın nəşri də bu əməkdaşlığın uğurlu nəticələrindəndir.

Tərcüməçi Seyfəddin Hüseynli çıxışında Günel Natiqin fəaliyyət göstərdiyi müxtəlif sahələrdəki peşəkarlığından söz açdı. Naşir Şahbaz Xuduoğlu çıxışında görkəmli tərcüməçi Natiq Səfərovla uzun illər davam edən dostluq münasibətlərindən bəhs etdi, ondan bir ustad kimi çox şey öyrəndiyini vurğuladı. O, Günel Natiqin yeni kitabının nəşrini ədəbi irsin davamı kimi qiymətləndirdi.
Daha sonra yazıçı-publisist Qorxmaz Şıxalıoğlu, Azərbaycan Nyu-York Diaspor Cəmiyyətinin vitse-prezidenti Zəminə Mirhadiyeva, şair-tərcüməçi Rəfail Tağızadə, rəssam Sehran Allahverdi, yazıçı İlhamə Nasir, şair Mina Rəşid, şair Səfər Rzasoylu, şair, jurnalist Fuad Biləsuvarlı, tədqiqatçı- alim Elçin Qaliboğlu, Azərbaycan Radiosunun "Xüsusi layihələr" departamentinin rəhbəri Dilşad Tahirqızı və digər qələm adamları çıxış edərək Günel Natiqin yazıçı və jurnalist kimi məziyyətlərindən söz açdılar.Tədbirin yaddaqalan məqamlarından biri Dövlət Radiosunun tanınmış diktoru, Xalq artisti Eldost Bayramın

"Gözəl günlər naminə" kitabından "Epidemiya" hekayəsini səsləndirməsi oldu. Onun ifası tədbir iştirakçıları tərəfindən böyük maraqla qarşılandı.
Tədbirin sonunda müəllif Günel Natiq çıxış edərək tədbirə gələnlərə, oxuculara və onu dəstəkləyən dostlarına təşəkkürünü bildirdi. Daha sonra oxucular üçün kitablarını imzaladı.



25-04-2025, 06:41
Aprelin 26-da Günel Natiqin yeni kitabı təqdim ediləcək

Aprelin 26-da Günel Natiqin yeni kitabı təqdim ediləcək

Tanınmış yazıçı, jurnalist, aparıcı Günel Natiqin bu günlərdə "Gözəl günlər naminə" adlı yeni kitabı işıq üzü görüb.
Kitabda müəllifin son illərdə qələmə aldığı povest və hekayələri toplanıb. Əsərlərdə insan ruhunun dərinliklərinə enən yazıçı, oxucunu yalqızlıq, mənəvi böhranlar və daxili ziddiyyətlərlə üz-üzə qoyur. Günel Natiqin yaratdığı obrazlar həyatiliyi və inandırıcılığı ilə seçilir, bu da oxucunu insan psixologiyasını daha dərindən dərk etməyə sövq edir.
9 kitab müəllifi olan Günel Natiq öz sosial şəbəkə paylaşımlarında yeni nəşrdəki əsərlərindən aşağıdakı fikirləri də oxucuların diqqətinə çatdırıb:
1. İnsan öz yaratdığından heç vaxt böyük ola bilməz.
2. Qələm adamının doğması yalnız ədəbiyyatla bağlı olanlardır.
3. Ədəbiyyat sənin taleyin olarsa, bunu ilk hiss edən də sən olacaqsan.
4. Allah – ən böyük analitikdir. Hər şeyi incəliyinə qədər hesablayıb. Onun yazısını redaktə etmək olmaz.
5. İnsanı xilas etmək lazımdır. Ona görə yox ki, o, müsbət varlıqdır... Amma o, yeganə varlıqdır ki, mükəmməlliyə can atır.
6.İnsan ağrısını paylaşanda yüngülləşir. Və nə qədər ki anlayan biri var – ümid də var...
7. İnsanın ən böyük silahı sevgiymiş… Bunu indi anladım…
8. Bu dünyada tabut ölçüsünə belə şəriət qaydaları var, amma diri insanların haqqını yeyənlər üçün qayda-qanun yoxdur.
9. Biz ölümü qarğıyırıq, amma ölümü sevmək ağlımıza gəlmir.
10. İnsan niyə heç vaxt öləndə ağlamaz? Yəqin ki, son anda həyatın həqiqətini anlayır.
11. Oğlu öləndə də yanlarında yalnız bu mebellər vardı. Və başqa heç kim yox idi.
12. Qarı, ərinin cansız bədəninə baxıb, ölümlə birgə darıxdı.
13. Və bundan sonra yalnız gözəl günlər naminə yaşayacağıq…

Qeyd edək ki, kitabın imza günü 26 aprel 2025-ci il tarixində, saat 14:00-da "Qanun" nəşriyyatında keçiriləcək. Ədəbiyyatsevərlər, yazıçının dostları və oxucular tədbirə dəvətlidir. Giriş sərbəstdir.

Mina RƏŞİD
23-04-2025, 19:46
Növbəti hədəfimiz Qərbi Azərbaycana qayıdışdır

Növbəti hədəfimiz Qərbi Azərbaycana qayıdışdır

Qırx dörd günlük Vətən müharibəsindəki tarixi Qələbə, Prezident, Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin 2022-ci il dekabrın 24-də Qərbi Azərbaycan İcmasının inzibati binasında Qərbi Azərbaycandan olan bir qrup ziyalı ilə görüşündəki çıxışı soyadaşlarımızın öz doğma torpaqlarına qayıdış ümidinə bir daha işıq saçdı. Qərbi azərbaycanlılar tam əmindirlər ki, Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə tarixi torpaqlarımıza qayıdacaq, ata-baba yurdlarında əbədi yaşayacaqlar.
Bu gün ölkəmizin başçısının məqsədyönlü siyasəti, strategiyası sayəsində Qərbi Azərbaycana qayıdışla bağlı mühüm işlər görülür.
Müsahibimiz Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin (ADPU) Beynəlxalq əlaqələr uzrə prorektorluğu nəzdində Qərbi Azərbaycan Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri, tarix üzrə fəlsəfə doktoru Leyla Calalovadır.
- Leyla xanım, oxucularımıza Mərkəzin yaranması, əsas məqsədi, fəaliyyəti haqqında məlumat verə bilərsiniz?
- Məmnuniyyətlə. Azərbaycan Dövlət Pedoqoji Universitetinin Beynəlxalq əlaqələr üzrə prorektorluğunun nəzdində fəaliyyət göstərən Qərbi Azərbaycan Araşdırmalar Mərkəzinin fəaliyyətinin əsas məqsədi Qərbi Azərbaycanın tarixi etnoqrafiyası, ədəbiyyatı, mədəniyyəti ilə bağlı tədqiqatların aparılmasını təmin etmək, bu sahədə aparılan tədqiqatlara yeni töhfələr vermək, onun elmi-nəzəri səviyyəsinin yüksəldilməsinə və praktik tətbiqinə nail olmaqdır. Rəsmi açılış mərasimi 2024-cü il martın 1-də keçirilən Mərkəz Qərbi Azərbaycan məsələsi ilə məşğul olan bütün dövlət və qeyri-dövlət strukturları ilə əlaqələr yaradır və koordinasiya edilmiş şəkildə fəaliyyət göstərir.
- Bəs, Qərbi Azərbaycan Araşdırmalar Mərkəzinin əsas fəaliyyət istiqamətləri hansılardır?
- İlk növbədə bu sahədə elmi tədqiqat və maarifləndirmə işlərinin təşkil edilməsi, Qərbi Azərbaycan tarixinin ayrı-ayrı mərhələlərinin arşadırılması ilə bağlı elmi tədqiqatların aparılması və bu sahədə elmi-metodiki dəstəyin verilməsi əsas qayəmizdir. Həmçinin azərbaycanlıların ermənilər tərəfindən öz yurdlarından kütləvi surətdə zorla köçürülməsi ilə bağlı aşağıdakı tarixi mərhələlərin dərindən, hərtərəfli öyrənilməsi də əsas prioritetlərdəndir:

1) İrəvan xanlığının işğal edilməsi dövrü.
2) 1905-1906-cı illər qırğınlarının nəticələri.
3) 1918-1920-ci illər soyqırımı.
4) 1948-1953-cü illər deportasiyası.

5) 1988-1991-ci illər deportasiyası.
Bundan başqa, Qərbi Azərbaycan tarixi hüquq kontekstində-şəxsi sənədlər, doğum şəhadətnamələri, əmək kitabçası, hərbi bilet, pasport, attestat, diplom, nikah şəhadətnaməsi, ölüm şəhadətnaməsi, mənzilin mülkiyyət hüquqlarına dair sənədlərin (mülkiyyət, yaxud istifadə hüququ) və s. toplanması, toponimlərin, xalq sənətkarlığını və məişətini əks etdirən əşyaların, sənətkarlıq, yazılı və şifahi ədəbiyyat nümunələrinin, folklorun öyrənilməsi, sosial şəbəkələrdə Mərkəzin səhifələrinin fəaliyyət göstərməsi, eləcə də elmi seminarların, konfransların, simpozumların, televiziya verilişlərinin və digər tədbirlərin təşkili əsas prioritetlərdəndir.
- Leyla xanım, istərdik Qərbi Azərbaycan Araşdırmalar Mərkəzinin ötən il gördüyü işlər haqqında məlimat verəsiniz.
-Əvvəlcə qeyd edim ki, 2024-cü ilin mart ayında ADPU-da Qərbi Azərbaycan Araşdırmalar Mərkəzinin açılış mərasimi, “Qərbi Azərbaycan -yurd yerimiz” mövzusunda konfrans keçirilib. Daha sonra Mərkəzin, Keşişkənd və Paşalı icmalarının birgə təşkilatçılığı və maliyyə dəstəyi ilə hazırlanmış, plagiata məruz qalmış “Qərbi Azərbaycan yallıları”, “Qərbi Azərbaycana qayıdış tarixi torpaqlarda maddi - mədəni irsimiz”, Tərtər rayonunda Vaqif İsaoğlunun “95 illik tarixi yaşadan kəndimiz” (İrəvanlı kəndi) adlı kitabların təqdimatı olub.
Bundan başqa, Naxçıvan Dövlət Universitetində filologiya elmləri doktoru, professor Mahirə Nağıqızı Hüseynovanın “XX əsrdə Dərələyəzdə Urbisid və Etnosid aktları” adlı kitabının, eləcə də “Təhsil” Nəşriyyatı və Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti Qərbi Azərbaycan Ardaşdırmalar Mərkəzinin birgə layihəsi əsasında nəşr olunan “Ulduz” jurnalının Qərbi Azərbaycana həsr olunmuş növbəri nömrəsinin təqdimatı, eləcə də “İrəvan Azərbaycanlı Pedaqoji Məktəbinin 100 illiyi” yubiley tədbiri keçirilib.
Həmçinin Qeyri - Hökümət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyinin maliyyə yardımı ilə “İnformasiya və sosial təşəbbüslərə dəstək” layihəsi əsasında və Qərbi Azərbaycan Araşdırmalar Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə “Danışır tarix” filmi çəkilib. “Danışır tarix” filmi “Səlim karvansarası”, “Təpəbaşı məscidi” və “Əmir Səəd məqbərəsi” kimi tarixi abidələrdən bəhs edir. Filmdə, həmçinin Ermənistan ərazisində Azərbaycan abidələrinin ermənilər tərəfindən məhv edilməsindən, azərbaycanlıların milli kimliyinin və mədəni irsinin izlərini silmək cəhdindən bəhs edilir.
- Gənclərimizin vətənpərvərlik ruhunda tərbiyə olunması günümüzün vacib məsələlərindəndir. Rəhbərlik etdiyiniz Mərkəz bu sahədə hansı işləri görür?
- ADPU-nun Beynəlxalq əlaqələr üzrə prorektoru professor Mahirə Hüsenyovanın təşəbbüsü ilə yaradılmış Qərbi Azərbaycan Araşdırmalar Mərkəzi gənclərimizin vətənpərvərlik, milli-mənəvi dəyərlərə sadiqlik ruhunda tərbiyə olunması ilə əlaqədar fəaliyyət planı hazırlayıb. Bu istiqamətdə yeni layihələrin həyata keçirilməsi nəzərdə tutulub. Qərbi Azərbaycan həqiqətlərinin dünyaya çatdırılmasında gənclərin rolu əvəzolunmazdır. Həyata keçirilən tədbirlər və lahiyələrdə gənclərimizin iştirakı əhəmiyyətlidir. Ona görə də görülən işlərlə , eləcə də qarşıda duran vəzifələrlə bağlı gənclərlə tez-tez görüşlər keçirir, müzakirələr aparırıq. Bu mənada Qərbi Azərbaycan Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri Leyla Calalovanın, Mərkəzin mütəxəssissi Möhübbət Məmmədovun, Qafqaz regionu üzrə ekspert Həsən Əhmədovun, ADU-nun Beynəlxalq münasibətlər fakültəsinin tələbəsi Nilgün Nağıyevanın və “MEH” Ədəbi Dərnəyinin rəhbəri Aytac Muradlının iştirakı ilə keçirilən tədbiri qeyd etmək yerinə düşərdi.
- Leyla xanım, qısa zamanda geniş oxucu auditoriyası qazanmış “Yurdun səsi” qəzeti haqqında nə deyə bilərsiniz?
-Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetində Beynəlxalq əlaqələr üzrə prorektor, professor Mahirə Hüseynovanın təsis etdiyi və baş redaktoru olduğu “Yurdun səsi” qəzetinin ilk nömrəsi 2024-cü ilin oktyabrında işıq üzü görüb. “Yurdun səsi” qəzetinin missiyası Qərbi Azərbaycana qayıdışın ruporuna çevrilmək, bu məqsədə xidmət etməkdir. Eyni zamanda, Qərbi Azərbaycanın mədəniyyətini, tarixini, flora və faunasını, mətbəxini, maddi və qeyri -maddi- mədəni irsini öyrənmək, təbliğ etmək, oxuculara çatdırmaq qəzetimizin əsas hədəfləridir.
- Belə demək mümkündürmü ki, “Yurdun səsi” sözün əsl mənasında, qəriblikdə həsrətlə yolumuzu gözləyən Qərbi Azərbaycanın səsi olacaq.
- Bəli, şübhəsiz, “Yurdun səsi” Qərbi Azərbaycanın səsi olacaq. Qəzetin ilk nömrəsində baş redaktor, professor Mahirə Hüseynovanın oxuculara müraciətində qeyd olunur ki, Qarabağ işğaldan azad olunduqdan sonra Azərbaycan xalqı qarşısında yeni hədəf müəyyənləşdirib: “Qərbi Azərbaycana qayıdış! Bu yolda bizim informasiya ruporlarına, sosial şəbəkə seqmentlərinə, jurnallara, saytlara və qəzetlərə ehtiyacımız var. “Yurdun səsi” də bu zərurətdən yaranıb. Zəngin tarixə, əsrarəngiz gözəlliyə malik Qərbi Azərbaycanın gənc nəslə tanıdılması və sevdirilməsi qarşımıza qoyduğumuz hədəflərdən biridir. Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin dediyi kimi, biz topla, tüfənglə deyil, öz elmimiz, zəkamız və yurdsevərliyimizlə Qərbi Azərbaycana qayıdacağıq. Biz buna inanırıq! “Yurdun səsi”-bu ad təsadüfən seçilməyib. Bu səs qəriblikdə qalan yurdumuz Qərbi Azərbaycanın səsidir, Öz doğma yurdumuzun səsidir”.

Zahid Rza
16-04-2025, 00:13
KÖVRƏK DUYĞULAR

KÖVRƏK DUYĞULAR


(Giya Paçxataşvilinin “Doğum şəhadətnaməsi” şeirlər kitabı haqqında bir neçə kəlmə)

Həyat hər kəsə eyni cür ola bilmir. O, kimə şirin, kimə acıdır. İnsan ilkin fəaliyyətindən çalışır ki, həyatı özünə şirin etsin. Həssas qəlbli insanlar həyatın sərt tələblərinə tab gətirməyəndə taleyindən, həyatından şikayət edir və bədbinləşirlər. Belə insanlar içində şairlər və yazıçılar ön sıradadırlar. Hegelin təbirincə desək, "əsl sənətin başlandığı sahənin hüdudlarına girişmək üçün böyük fitri bədii istedad gərəkdir" ki, qarşısına qoyduğu məqsədə nikbinliklə nail olsun, bədbinliyə uğramasın.
Son dövr nəfis şəkildə çap olunmuş şeir kitablarını nəzərdən keçirməli oldum. Bu kitabların arasında gürcü əsilli üç xalqın şairi (ifadə Qarabağ qazisi, çair Maşallah Məftuna məxsusdur) kimi tanınan tərcüməçi, publisist, ləyaqətli vətəndaş Giya Paçxataşvilinin özünün yazdığı “Doğum şəhadətnaməsi”, yaxından tanıdığım və yaradıcılıqlarına dərindən bələd olduğum Zemfira və Qiymət Məhərrəmlilərin yazdıqları “Givinin Qarabağnaməsi” Məhərrəmlilərin söz yükündə” və Qənbər Ağayevlə Nizami Tağısoyun (Məmmədov) müəllif olduqları “Azərbaycan ədəbiyyatında Giya Paçxataşvilinin yeri” adlı kitablar bu qəbildəndir. Bir-birindən gözəl tərtib edilmiş bu kitablarda insanı düşündürən, ovqatını oxşayan şeirlər diqqətimi daha çox cəlb etdi. Söz yığımından ibarət olmayan bu kitablarda insan zövqünü oxşayan, qəlbə nüfuz edən şeirlər tapmaq mümkünsüzdür.
"Doğum şəhadətnaməsi" adlı kitabında söz, sənət meydanına atılan şairin bəhrələndiyi əsas qaynaqlar müasir həyatımız, siyasi mühitimiz, vətən və onun insanlarıdır. Onun poeziyasında sevgi, sədaqət, hicran, vüsal, Vətənə, yurda məhəbbət, insanlara hörmət mövzuları əsas yer tutur. Şairin qəlbi həzin duyğularla zəngin olub doğma xalqımızla bağlıdır. Onun lirik yaradıcılığı sanki nəğmə çələngini xatırladır. Müəllif bu kitabında ömür-gün yoldaşı Xatirə xanımla bağlı sevgisini, məhəbbətini, ülvi düşüncələrini ön plana çəkib. Onun kitabında gah sevib-sevilmə, vüsal, gah da yar həsrətilə üzləşirik.
Givinin şeirləri ilə tanış olarkən onun həssas, incə, eyni zamanda kövrək qəlbi gözlərimiz önünə gəlir. O, özünün Xatirə xanımla uğurlu taleyindən, sevincindən, ömür-gün yoldaşına rast gələnədək həyatın ona ağır təsirindən şikayətlənir, problemlərdən çıxmaq üçün yollar axtarır, mümkün imkanların olduğunu sözün gücü ilə oxuculara təqdim edir.
G.Paçxataşvili müxtəlif dövrlərdə qələmə aldığı “Can-can”, “Sən-mən”, “Mübarək”, “Qoru”, “Sən gələli”, “O – sənsən”, “Xəstəxana zarafatı”, “Xatirə - 45”, “Doğum günün”, “Yenə sənə” və bu kimi xeyli şeirini ömür-gün yoldaşı Xatirə xanıma həsr edib.
Givinin ən böyük varı,
Yeni ömrünün memarı.
Ürəyinin şah damarı,
Xatirəm, o – sənsən.
Və yaxud:
Mərdanə sevgili, sadiq həbibim,
Aşbazım, xəttatım, könül təbibim.
Şeir müəllifi, ömür sahibim,
Xatışım, doğulan günün mübarək!
Həyatın təsirli anları onun həssas qəlbini titrədir, çox ağrıdır.
Sevgi Giya üçün hər şeydən üstündür. O, insanın ali əxlaqi keyfiyyətlərinə sevgi prizmasından baxır, onunla qiymət verir:
Ehtiyac ard-arda problemlər düzür,
Reseptlər pulsuzluq gölündə üzür…
Bu olay Xatışımı yamanca üzür.
Qəlbində yurd salıb, qorxu, həyəcan,
O isə gülərək söyləyir: “Can-can”.
Bu iki cütlüyün sevgi dünyasında hər şey pakdır, səmimidir. Mərkəzdə olan insan onlar üçün gerçək varlıqdır, onların nəzərində sevgidən küsmək dünyadan küsmək deməkdir:
Əvəzlənsin
Minalanmış sahələri,
Savaşın “doğduğu” qəbirləri
Solmayan Gülüstan…
Yazılsın
“Sən – Mən” adlı
Əbədi dastan.
“Sən gələli” şeirində deyildiyi kimi:
Saf eşq şərbəti içildi,
Kələ-kötür yol keçildi.
Bayramdayam düz 3 ildi,
Sən gələli…

Vüsala yetmək şair üçün təskinlik deməkdir. Kitabdakı poetik nümunələrlə tanışlıqdan sonra deyə bilərəm ki, Givinin Xatirə xanımla bağlı sevgi dünyasına həsr olunmuş şeirləri insana xoş bir ovqat bəxş edir. Ümidvaram ki, şair nikbin şeirlər də yazacaq, həyatın gözəlliklərini tərənnüm edəcək, onun kövrək duyğuları doğma vətən torpağında getdikcə möhkəmlənəcək.
Giya Paçxataşvili ədəbiyyata coşqun bir ilhamla gəlib. Onun şeirlərində yüksək bədiilik, dərin məzmun və özünəməxsus üslub keyfiyyətləri var. Oxucular G. Paçxataşvilinin şeirlərini həmişə rəğbətlə qarşılayır.
İstedadlı şairin bu yaxınlarda buraxılmış şeirlər kitabı – “Doğum şəhadətnaməsi” qarşımızdadır. Kitabı vərəqlədikcə sanki mənalı keçən bir ömrün şeir dolu səhifələrini oxuyursan. Gecə-gündüz şeir-sənət eşqi ilə yanan, həyata, insanlara qırılmaz tellərlə bağlanan, həmişə narahat olan, daim sonsuz və intəhasız axtarışlarda keçən şair ömrünün səhifələrini...
“Doğum şəhadətnaməsi”. Şeirlər kitabının adı da mənalıdır. Səmimi hisslərlə, kövrək duyğularla yazılmış həmin şeirlər şairin bədii yaradıcılığa, sənətə olan məhəbbətini müəyyənləşdirmək üçün də çox maraqlıdır.
Giyanı
Erkən yetimlik haqladı,
Yoxluğu
Nənəsini “bıçaqladı”…
Tanrı onu
Pənahında saxladı,
Gələcəyi
Gülə-gülə ağladı…
“Doğum şəhadətnaməsi”
Şair Giya Paçxataşvilinin şeirdən, bədii söz sənətindən tələbi böyükdür. Ona görə şeir həyata möhkəm bağlanmalı, həyatın nəbzini tutmalı, əsrin yüksək ideallarına vaxtında cavab verməlidir.
Kitabda verilmiş bir sıra şeirlərdə şairin özünə olan tələbkarlığı qabarıq şəkildə ifadə edilib. Şair şeirin daşlı-kəsəkli yoluna düşərək uzaqlara baxmaq istəyir. Görəsən, onun nəğməsi dillərə düşə biləcəkmi? O, yaxşı bilir ki, əsrin imtahanları hələ qabaqdadır:
Tanrı
İnsanları suyla
Çəkib imtahana,
Mesaj göndərdi Cahana…
Hamını səsləyərək
Vicdana
Göydən Yerə
Həyəcan təbili yüksəldi –

Tanrı dilə gəldi:
“Qatqılı qidaları yığışdırın,
Haramzadaları sıxışdırın…
Yoxsa gələrəm odla,
Küləklə,
Sınayaram Sizləri Çörəklə…”
Giyaya belə gəlir ki, şairin ömrü yaratdığı nəğmələrin ömründədir. Əsl ömür odur ki, o, nəğmələrdə yaşasın. Buna görə də şair narahatdır, həmişə axtarır, düşünür, yadda qala biləcək şeirlər yaratmaq eşqi ilə yaşayır.
… Şeirlərin xətrinə dəyməyin,
Şeirlərin qamətini əyməyin.
Sözümüzü həqiqətə dikin –
“Şeir binaları” tikin!

… Şeirlə gözəldir ölkə,
“Şeir binaları” tikilsə.
Şeirlərin ömrü
Uzandı bəlkə…
“Şeir gəldi imtahana”

“Doğum şəhadətnaməsi” kitabında şairin ithaflarına da rast gəlirik. Hamımızın yaxşı tanıdığımız mərhum hüquqşünas, jurnalist, publisist Əyyub Kərimovun müqəddəs ruhuna həsr etdiyi “Qanun öldü” şeirində dostunun mübarizliyindən söz açaraq kiçik bir parçada onun ölümünün səbəbini açıqlayır:
… Beləcə “Qanun” elegiyası,
Dəm qazında bitdi.
Yerdən qanunu götürüb,
Qoltuğuna vurub…
Səmanı hifz etmək üçün
Əyyub göylərə getdi…
getdi….

Başqa bir dostumuz “Yeni təfəkkür” qəzetinin baş redaktoru, Əməkdar jurnalist Şəmsiyyə Kərimovanın sevgisini bədii sözün qüdrəti ilə dilə gətirir:
Tovuzdan qanadlanan,
Torpağına bağlanan.
Kədərlənən, şadlanan,
Şəmsiyyənin sevgisi.

Yerdən, göydən halidir,
Alidir, kamallıdır.
Pətəklərin balıdır,
Şəmsiyyənin sevgisi.
49-cu baharını onsuz qarşıladığımız mərhum millət vəkili Qənirə Paşayevaya həsr etdiyi şeirində də onun xarakterik xüsusiyyətlərini diqqət mərkəzində saxlayır və sonda deyir:
Ahu-zarın yoxdur yeri,
Qayıtmayacaqsan geri…
Givinin əbədi şeiri,
Qənirə, ah Qənirə.

Görkəmli alim, istedadlı jurnalist və dəyərli söz adamı Qiymət Məhərrəmliyə həsr etdiyi şeirlərində isə o bambaşqadır. Qiymət xanıma bir neçə şeir yazıb. Giya Qiymət xanımı həyat yoldaşı Gülməmməd bəylə belə vəsf edir:
Mələkdilər, gözəlliyə təndilər,
Eşq adlı bir bütöv bədəndilər.
Azadlığa can atan vətəndilər,
Vətənpərvər Qiymət ilə Gülməmməd.


Şeirə, sənətə çox gərəkdilər,
Bir-birinə söykənən kürəkdilər…
Giviyə qaytarılmış ürəkdilər –
Bərk vururlar Qiymət ilə Gülməmməd,
Bərq vururlar Qiymət ilə Gülməmməd.

Mən Giyanın mənə təqdim etdiyi Zemfira və Qiymət Məhərrəmlilərin yazdıqları “Givinin Qarabağnaməsi” Məhərrəmlilərin söz yükündə” və Qənbər Ağayevlə Nizami Tağısoyun (Məmmədov) müəllif olduqları “Azərbaycan ədəbiyyatında Giya Paçxataşvilinin yeri” adlı kitabları haqqında bir kəlmə belə söz açmadım. Qismət olsa, yaxın gələcəkdə bu əsərlər barəsində də fikrimi bildirərəm.
Və sonda deyim ki, “Doğum şəhadətnaməsi” şeirlər kitabı oxucunu düşündürən, ona poetik hisslər aşılayan bir əsərdir. Oxucular şair Giya Paçxataşvilidən daha sanballı sənət inciləri gözləyirlər. Şairin ən yaxşı töhfəsi urəklərə yol tapan şeirləridir. Oxucuları gözəl və mənalı yaşamağa və yaratmağa çağıran şeirlər.

Daşdəmir ƏJDƏROĞLU
14-04-2025, 17:25
Cəbrayıl stadionunu şumlayıb kartof əkirlər - ETİRAZ


Cəbrayıl stadionunu şumlayıb kartof əkirlər - ETİRAZ

İşğaldan azad edilmiş Cəbrayıl şəhərindəki stadionun ərazisinin şumlanması yerli idman ictimaiyyətinin etirazı ilə qarşılanıb.
Stadionun hazırkı vəziyyətini əks etdirən videogörütü şəhər sakinləri tərəfindən sosial şəbəkədə ictimialəşdirilib və aidiyyatı qurumlardan kömək istənilib.
Qeyd edilib ki, işğaldan əvvəl 2500 azarkeş tutumu olan stadion indi əkin üçün kimlərəsə icarəyə verilib. Hətta artıq orada kartof və digər bitkilərin əkildiyi də bildirilib.
Sakinlər deyirlər ki, şəhərin “Dəyirman dərəsi” məhəlləsində yerləşən stadion ərazisinin gələcəkdə “Cəbrayıl” futbol klubunun inkişafı üçün bərpasını arzu edirlər.
Bunun üçün AFFA-ya da çağırış edilib.
Qeyd edək ki, “Cəbrayıl” futbol klubu hazırda Azərbaycan çempionatın I Liqasında çıxış edir. Hazırda Bakıda məskunlaşan komandanın yaxın gələcəkdə doğma rayona qayıdışı istisna olunmur.
����������� ��������� ������ � �����-����������.
��� dle ������� ��������� ������� � �����.
���������� ���� ������ ��������� � ��� �����������.
Sorğu
Saytımızda hansı mövzulara daha çox yer verilməsini istəyirsiniz?


Son buraxılışımız
Facebook səhifəmiz
Təqvim
«    Sentyabr 2025    »
BeÇaÇCaCŞB
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
2930 
Reklam
Hava
Valyuta
Reklam

Sayğac
Xəbər lenti
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Foto
Erməni tərəfdən Azərbaycan mövqeləri belə görünür... - VİDEO






Bütöv.az
Video
"Vətən Qəhrəmanları" Şəhid İlyas Nəsirov


All rights reserved ©2012 Butov.az
Created by: Daraaz.net Wep Developer By DaDaSHoV
MATERİLLARDAN İSTİFADƏ EDİLƏRKĦƏN PORTALIMIZA İSTİNAD ZƏRURİDİR!!!