29-04-2025, 08:46
Tərlan Musayevanın ilk kitabı - "Ulu Öndərə mənəvi borcum" kitabı işıq üzü görüb
Keçən yüzilliyin 70-90-cı illərində halal zəhmətiylə hamımızın tanıdığı adlı-sanlı əmək qəhrəmanı kimi məşhurlaşan Tərlan Musayeva yarım əsrdən çoxdur ki, Vətənimizdə, nüfuz sahibi olan, əməyindən, uğurlarından, mənəvi məziyyətlərindən həddən artıq çox yazılan, danışılan Azərbaycan xanımıdır.
Bu günlərdə “Qırmızı Əmək Bayrağı”, “Xalqlar Dostluğu” ordenli, 23 yaşında 10 il keçmiş SSRİ-nin ən gənc deputatı, müstəqil Azərbaycanın birinci çağırış Milli Məclisin üzvü Tərlan Musayevanın xatirə-memuar janrında yazdığı “Ulu Öndərə mənəvi borcum” kitabı “Elm və təhsil” nəşriyyatında çapdan çıxmışdır.
Tərlan xanım 70 illik həyatında mühüm əhəmiyyət kəsb edən Heydər Əliyev dövrünü xatirələr işığında oxucularına təqdim edir. Bu kitab həm də Azərbaycan tarixinin son yarım əsrlik dövrünün ictimai-siyasi hadisələrini, Ümummilli Liderlə Tərlan Musayevanın müxtəlif illərdə görüşlərindən doğan təəssüratlarını, Ulu Öndərin ona atalıq qayğısını, ona güvəndiyini, Tərlan xanımın onun etimadını doğrultmaq üçün əməyə məsuliyyətini, dövlətin, dövlətçiliyin, Vətənin iqtisadi qüdrətinin gücləndirilməsi üçün çalışdığını çox maraqlı və yaddaqalan detallarla təqdimi kimi qiymətlidir
“Ulu Öndərə mənəvi borcum” xatirələr kitabı “Suverenlik və konstitusiya ili” çərçivəsində və Heydər Əliyevin anadan olmasının 102-ci ildönümündə Tərlan xanımın Ulu Öndərə böyük ehtiramının bariz nümunəsidir. Kitab Mirvarid Dilbazi Poeziya Məclsi İctimai Birliyinin mənəvi dəstəyi ilə nəşr olunub. Kitabın redaktoru araşdırmaçı yazar, ədəbi təhlilçi, publisist Vaqif Osmanlı, məsləhətçisi İctimai Brliyin sədri, Kəlağayı Ev Muzeyinin direktoru, şair-publisist Güllü Eldar Tomarlıdır.
Kitab müəllifin 70 illik zəngin və mənalı ömrünə özünün bir baxış prizmasıdır.
“Ulu Öndərə mənəvi borcum” xatirələr kitabı respublikamızın müxtəlif bölgələrində oxuculara təqdim ediləcəyi nəzərdə tutulur.. İlk təqdimatı 4 may 11: 00- da Naxçıvan MR, M.Səid Ordubadi adına Kitabxanada, 5 may 11:00- da Culfa Rayon Mədəniyyət Sarayında keçiriləcək.Odlar diyarının qədim elm, sənət, mədəniyyət, dövlətçilik mərkəzlərindən biri Naxçıvan Muxtar Respublikasında Tərlan Musayevanın 70 illik yubileyi də Tərlansevərlər tərəfindən qeyd ediləcək .
Tədbirin davamı 8 may 2025- cı
ildə 14:00- da Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin dəstəyi ilə Yasamal Rayon Heydər Əliyev Mərkəzində keçiriləcək.
Silsilə tədbirlər Azərbaycanın bölgələrində ilboyu davam edəcək.
İlk kitabınız və 70 illik yubiley təntənəniz mübarək, Tərlan xanım!
Mirvarid Dilbazi Poeziya Məclisinin mətbuat katibliyi
28-04-2025, 15:27
"Gözəl günlər naminə" – Günel Natiqin yeni kitabının təqdimatı
26 aprel 2025-ci il tarixində "Qanun" nəşriyyatında yazıçı Günel Natiqin "Gözəl günlər naminə" kitabının təqdimatı və imza günü keçirildi. Tədbirdə tanınmış qələm adamları, tədqiqatçılar, jurnalistlər və sənətsevərlər iştirak edirdilər. Tədbiri giriş sözü ilə nəşriyyatın redaktoru, yazıçı Şərif Ağayar açdı. O, "Qanun" nəşriyyatının yazarların oxucularla birbaşa ünsiyyət qurması üçün təşkil etdiyi imza günlərinin əhəmiyyətindən danışdı, Günel Natiqin yeni kitabını müəllifin yaradıcılıq axtarışlarının davamı kimi dəyərləndirdi.
Tədbirin aparıcısı yazıçı Təranə Vahid çıxışında Günel Natiqin müasir ədəbiyyatda özünəməxsus dəst-xəttinin olduğunu, ədəbiyyata təsadüfən gəlmədiyini, dünya ədəbiyyatından ilham alaraq öz ədəbi üslubunu formalaşdırdığını qeyd etdi: "Günelin yazılarını oxuyanda sən ordakı insanların taleyini, psixoloji portretlərini görürsən," – deyə o bildirdi.
Yazıçı Azad Qaradərəli çıxîşında Günel Natiqlə uzun illər Dövlət Radiosunda birgə çalışdıqlarını xatırladaraq, onun fərqli səs tonu və söz duyumu ilə radio verilişlərində seçildiyini qeyd etdi. Günelin atasına, tanınmış tərcüməçi və yazıçı Natiq Səfərova həsr etdiyi "Ayı dərisi" povestinə toxunaraq, "Hər bir yazar özünü yazır, özünü yazmayan yazıçı yazıçı deyil," – fikrini səsləndirdi.
"Azərbaycan" jurnalının baş redaktor müavini Südabə Ağabalayeva da tədbirdə çıxış edərək, 2015-ci ildə Günel Natiqin "Kağız gəmilər" kitabını oxuduqdan sonra onu jurnal ilə əməkdaşlığa dəvət etdiyini qeyd etdi. O, müəllifin insan talelərini ustalıqla qələmə aldığını, tənhalığın müxtəlif çalarlarını əsərlərinə köçürə bildiyini vurğuladı. Südabə Ağabalayeva bildirdi ki, "Azərbaycan" jurnalında "Ədəbi talelər" rubrikasının yaranması və daha sonra eyniadlı kitabın nəşri də bu əməkdaşlığın uğurlu nəticələrindəndir.
Tərcüməçi Seyfəddin Hüseynli çıxışında Günel Natiqin fəaliyyət göstərdiyi müxtəlif sahələrdəki peşəkarlığından söz açdı. Naşir Şahbaz Xuduoğlu çıxışında görkəmli tərcüməçi Natiq Səfərovla uzun illər davam edən dostluq münasibətlərindən bəhs etdi, ondan bir ustad kimi çox şey öyrəndiyini vurğuladı. O, Günel Natiqin yeni kitabının nəşrini ədəbi irsin davamı kimi qiymətləndirdi.
Daha sonra yazıçı-publisist Qorxmaz Şıxalıoğlu, Azərbaycan Nyu-York Diaspor Cəmiyyətinin vitse-prezidenti Zəminə Mirhadiyeva, şair-tərcüməçi Rəfail Tağızadə, rəssam Sehran Allahverdi, yazıçı İlhamə Nasir, şair Mina Rəşid, şair Səfər Rzasoylu, şair, jurnalist Fuad Biləsuvarlı, tədqiqatçı- alim Elçin Qaliboğlu, Azərbaycan Radiosunun "Xüsusi layihələr" departamentinin rəhbəri Dilşad Tahirqızı və digər qələm adamları çıxış edərək Günel Natiqin yazıçı və jurnalist kimi məziyyətlərindən söz açdılar.Tədbirin yaddaqalan məqamlarından biri Dövlət Radiosunun tanınmış diktoru, Xalq artisti Eldost Bayramın
"Gözəl günlər naminə" kitabından "Epidemiya" hekayəsini səsləndirməsi oldu. Onun ifası tədbir iştirakçıları tərəfindən böyük maraqla qarşılandı.
Tədbirin sonunda müəllif Günel Natiq çıxış edərək tədbirə gələnlərə, oxuculara və onu dəstəkləyən dostlarına təşəkkürünü bildirdi. Daha sonra oxucular üçün kitablarını imzaladı.
25-04-2025, 06:41
Aprelin 26-da Günel Natiqin yeni kitabı təqdim ediləcək
Tanınmış yazıçı, jurnalist, aparıcı Günel Natiqin bu günlərdə "Gözəl günlər naminə" adlı yeni kitabı işıq üzü görüb.
Kitabda müəllifin son illərdə qələmə aldığı povest və hekayələri toplanıb. Əsərlərdə insan ruhunun dərinliklərinə enən yazıçı, oxucunu yalqızlıq, mənəvi böhranlar və daxili ziddiyyətlərlə üz-üzə qoyur. Günel Natiqin yaratdığı obrazlar həyatiliyi və inandırıcılığı ilə seçilir, bu da oxucunu insan psixologiyasını daha dərindən dərk etməyə sövq edir.
9 kitab müəllifi olan Günel Natiq öz sosial şəbəkə paylaşımlarında yeni nəşrdəki əsərlərindən aşağıdakı fikirləri də oxucuların diqqətinə çatdırıb:
1. İnsan öz yaratdığından heç vaxt böyük ola bilməz.
2. Qələm adamının doğması yalnız ədəbiyyatla bağlı olanlardır.
3. Ədəbiyyat sənin taleyin olarsa, bunu ilk hiss edən də sən olacaqsan.
4. Allah – ən böyük analitikdir. Hər şeyi incəliyinə qədər hesablayıb. Onun yazısını redaktə etmək olmaz.
5. İnsanı xilas etmək lazımdır. Ona görə yox ki, o, müsbət varlıqdır... Amma o, yeganə varlıqdır ki, mükəmməlliyə can atır.
6.İnsan ağrısını paylaşanda yüngülləşir. Və nə qədər ki anlayan biri var – ümid də var...
7. İnsanın ən böyük silahı sevgiymiş… Bunu indi anladım…
8. Bu dünyada tabut ölçüsünə belə şəriət qaydaları var, amma diri insanların haqqını yeyənlər üçün qayda-qanun yoxdur.
9. Biz ölümü qarğıyırıq, amma ölümü sevmək ağlımıza gəlmir.
10. İnsan niyə heç vaxt öləndə ağlamaz? Yəqin ki, son anda həyatın həqiqətini anlayır.
11. Oğlu öləndə də yanlarında yalnız bu mebellər vardı. Və başqa heç kim yox idi.
12. Qarı, ərinin cansız bədəninə baxıb, ölümlə birgə darıxdı.
13. Və bundan sonra yalnız gözəl günlər naminə yaşayacağıq…
Qeyd edək ki, kitabın imza günü 26 aprel 2025-ci il tarixində, saat 14:00-da "Qanun" nəşriyyatında keçiriləcək. Ədəbiyyatsevərlər, yazıçının dostları və oxucular tədbirə dəvətlidir. Giriş sərbəstdir.
Mina RƏŞİD
23-04-2025, 19:46
Növbəti hədəfimiz Qərbi Azərbaycana qayıdışdır
Qırx dörd günlük Vətən müharibəsindəki tarixi Qələbə, Prezident, Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin 2022-ci il dekabrın 24-də Qərbi Azərbaycan İcmasının inzibati binasında Qərbi Azərbaycandan olan bir qrup ziyalı ilə görüşündəki çıxışı soyadaşlarımızın öz doğma torpaqlarına qayıdış ümidinə bir daha işıq saçdı. Qərbi azərbaycanlılar tam əmindirlər ki, Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə tarixi torpaqlarımıza qayıdacaq, ata-baba yurdlarında əbədi yaşayacaqlar.
Bu gün ölkəmizin başçısının məqsədyönlü siyasəti, strategiyası sayəsində Qərbi Azərbaycana qayıdışla bağlı mühüm işlər görülür.
Müsahibimiz Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin (ADPU) Beynəlxalq əlaqələr uzrə prorektorluğu nəzdində Qərbi Azərbaycan Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri, tarix üzrə fəlsəfə doktoru Leyla Calalovadır.
- Leyla xanım, oxucularımıza Mərkəzin yaranması, əsas məqsədi, fəaliyyəti haqqında məlumat verə bilərsiniz?
- Məmnuniyyətlə. Azərbaycan Dövlət Pedoqoji Universitetinin Beynəlxalq əlaqələr üzrə prorektorluğunun nəzdində fəaliyyət göstərən Qərbi Azərbaycan Araşdırmalar Mərkəzinin fəaliyyətinin əsas məqsədi Qərbi Azərbaycanın tarixi etnoqrafiyası, ədəbiyyatı, mədəniyyəti ilə bağlı tədqiqatların aparılmasını təmin etmək, bu sahədə aparılan tədqiqatlara yeni töhfələr vermək, onun elmi-nəzəri səviyyəsinin yüksəldilməsinə və praktik tətbiqinə nail olmaqdır. Rəsmi açılış mərasimi 2024-cü il martın 1-də keçirilən Mərkəz Qərbi Azərbaycan məsələsi ilə məşğul olan bütün dövlət və qeyri-dövlət strukturları ilə əlaqələr yaradır və koordinasiya edilmiş şəkildə fəaliyyət göstərir.
- Bəs, Qərbi Azərbaycan Araşdırmalar Mərkəzinin əsas fəaliyyət istiqamətləri hansılardır?
- İlk növbədə bu sahədə elmi tədqiqat və maarifləndirmə işlərinin təşkil edilməsi, Qərbi Azərbaycan tarixinin ayrı-ayrı mərhələlərinin arşadırılması ilə bağlı elmi tədqiqatların aparılması və bu sahədə elmi-metodiki dəstəyin verilməsi əsas qayəmizdir. Həmçinin azərbaycanlıların ermənilər tərəfindən öz yurdlarından kütləvi surətdə zorla köçürülməsi ilə bağlı aşağıdakı tarixi mərhələlərin dərindən, hərtərəfli öyrənilməsi də əsas prioritetlərdəndir:
1) İrəvan xanlığının işğal edilməsi dövrü.
2) 1905-1906-cı illər qırğınlarının nəticələri.
3) 1918-1920-ci illər soyqırımı.
4) 1948-1953-cü illər deportasiyası.
5) 1988-1991-ci illər deportasiyası.
Bundan başqa, Qərbi Azərbaycan tarixi hüquq kontekstində-şəxsi sənədlər, doğum şəhadətnamələri, əmək kitabçası, hərbi bilet, pasport, attestat, diplom, nikah şəhadətnaməsi, ölüm şəhadətnaməsi, mənzilin mülkiyyət hüquqlarına dair sənədlərin (mülkiyyət, yaxud istifadə hüququ) və s. toplanması, toponimlərin, xalq sənətkarlığını və məişətini əks etdirən əşyaların, sənətkarlıq, yazılı və şifahi ədəbiyyat nümunələrinin, folklorun öyrənilməsi, sosial şəbəkələrdə Mərkəzin səhifələrinin fəaliyyət göstərməsi, eləcə də elmi seminarların, konfransların, simpozumların, televiziya verilişlərinin və digər tədbirlərin təşkili əsas prioritetlərdəndir.
- Leyla xanım, istərdik Qərbi Azərbaycan Araşdırmalar Mərkəzinin ötən il gördüyü işlər haqqında məlimat verəsiniz.
-Əvvəlcə qeyd edim ki, 2024-cü ilin mart ayında ADPU-da Qərbi Azərbaycan Araşdırmalar Mərkəzinin açılış mərasimi, “Qərbi Azərbaycan -yurd yerimiz” mövzusunda konfrans keçirilib. Daha sonra Mərkəzin, Keşişkənd və Paşalı icmalarının birgə təşkilatçılığı və maliyyə dəstəyi ilə hazırlanmış, plagiata məruz qalmış “Qərbi Azərbaycan yallıları”, “Qərbi Azərbaycana qayıdış tarixi torpaqlarda maddi - mədəni irsimiz”, Tərtər rayonunda Vaqif İsaoğlunun “95 illik tarixi yaşadan kəndimiz” (İrəvanlı kəndi) adlı kitabların təqdimatı olub.
Bundan başqa, Naxçıvan Dövlət Universitetində filologiya elmləri doktoru, professor Mahirə Nağıqızı Hüseynovanın “XX əsrdə Dərələyəzdə Urbisid və Etnosid aktları” adlı kitabının, eləcə də “Təhsil” Nəşriyyatı və Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti Qərbi Azərbaycan Ardaşdırmalar Mərkəzinin birgə layihəsi əsasında nəşr olunan “Ulduz” jurnalının Qərbi Azərbaycana həsr olunmuş növbəri nömrəsinin təqdimatı, eləcə də “İrəvan Azərbaycanlı Pedaqoji Məktəbinin 100 illiyi” yubiley tədbiri keçirilib.
Həmçinin Qeyri - Hökümət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyinin maliyyə yardımı ilə “İnformasiya və sosial təşəbbüslərə dəstək” layihəsi əsasında və Qərbi Azərbaycan Araşdırmalar Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə “Danışır tarix” filmi çəkilib. “Danışır tarix” filmi “Səlim karvansarası”, “Təpəbaşı məscidi” və “Əmir Səəd məqbərəsi” kimi tarixi abidələrdən bəhs edir. Filmdə, həmçinin Ermənistan ərazisində Azərbaycan abidələrinin ermənilər tərəfindən məhv edilməsindən, azərbaycanlıların milli kimliyinin və mədəni irsinin izlərini silmək cəhdindən bəhs edilir.
- Gənclərimizin vətənpərvərlik ruhunda tərbiyə olunması günümüzün vacib məsələlərindəndir. Rəhbərlik etdiyiniz Mərkəz bu sahədə hansı işləri görür?
- ADPU-nun Beynəlxalq əlaqələr üzrə prorektoru professor Mahirə Hüsenyovanın təşəbbüsü ilə yaradılmış Qərbi Azərbaycan Araşdırmalar Mərkəzi gənclərimizin vətənpərvərlik, milli-mənəvi dəyərlərə sadiqlik ruhunda tərbiyə olunması ilə əlaqədar fəaliyyət planı hazırlayıb. Bu istiqamətdə yeni layihələrin həyata keçirilməsi nəzərdə tutulub. Qərbi Azərbaycan həqiqətlərinin dünyaya çatdırılmasında gənclərin rolu əvəzolunmazdır. Həyata keçirilən tədbirlər və lahiyələrdə gənclərimizin iştirakı əhəmiyyətlidir. Ona görə də görülən işlərlə , eləcə də qarşıda duran vəzifələrlə bağlı gənclərlə tez-tez görüşlər keçirir, müzakirələr aparırıq. Bu mənada Qərbi Azərbaycan Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri Leyla Calalovanın, Mərkəzin mütəxəssissi Möhübbət Məmmədovun, Qafqaz regionu üzrə ekspert Həsən Əhmədovun, ADU-nun Beynəlxalq münasibətlər fakültəsinin tələbəsi Nilgün Nağıyevanın və “MEH” Ədəbi Dərnəyinin rəhbəri Aytac Muradlının iştirakı ilə keçirilən tədbiri qeyd etmək yerinə düşərdi.
- Leyla xanım, qısa zamanda geniş oxucu auditoriyası qazanmış “Yurdun səsi” qəzeti haqqında nə deyə bilərsiniz?
-Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetində Beynəlxalq əlaqələr üzrə prorektor, professor Mahirə Hüseynovanın təsis etdiyi və baş redaktoru olduğu “Yurdun səsi” qəzetinin ilk nömrəsi 2024-cü ilin oktyabrında işıq üzü görüb. “Yurdun səsi” qəzetinin missiyası Qərbi Azərbaycana qayıdışın ruporuna çevrilmək, bu məqsədə xidmət etməkdir. Eyni zamanda, Qərbi Azərbaycanın mədəniyyətini, tarixini, flora və faunasını, mətbəxini, maddi və qeyri -maddi- mədəni irsini öyrənmək, təbliğ etmək, oxuculara çatdırmaq qəzetimizin əsas hədəfləridir.
- Belə demək mümkündürmü ki, “Yurdun səsi” sözün əsl mənasında, qəriblikdə həsrətlə yolumuzu gözləyən Qərbi Azərbaycanın səsi olacaq.
- Bəli, şübhəsiz, “Yurdun səsi” Qərbi Azərbaycanın səsi olacaq. Qəzetin ilk nömrəsində baş redaktor, professor Mahirə Hüseynovanın oxuculara müraciətində qeyd olunur ki, Qarabağ işğaldan azad olunduqdan sonra Azərbaycan xalqı qarşısında yeni hədəf müəyyənləşdirib: “Qərbi Azərbaycana qayıdış! Bu yolda bizim informasiya ruporlarına, sosial şəbəkə seqmentlərinə, jurnallara, saytlara və qəzetlərə ehtiyacımız var. “Yurdun səsi” də bu zərurətdən yaranıb. Zəngin tarixə, əsrarəngiz gözəlliyə malik Qərbi Azərbaycanın gənc nəslə tanıdılması və sevdirilməsi qarşımıza qoyduğumuz hədəflərdən biridir. Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin dediyi kimi, biz topla, tüfənglə deyil, öz elmimiz, zəkamız və yurdsevərliyimizlə Qərbi Azərbaycana qayıdacağıq. Biz buna inanırıq! “Yurdun səsi”-bu ad təsadüfən seçilməyib. Bu səs qəriblikdə qalan yurdumuz Qərbi Azərbaycanın səsidir, Öz doğma yurdumuzun səsidir”.
Zahid Rza
16-04-2025, 00:13
KÖVRƏK DUYĞULAR
(Giya Paçxataşvilinin “Doğum şəhadətnaməsi” şeirlər kitabı haqqında bir neçə kəlmə)
Həyat hər kəsə eyni cür ola bilmir. O, kimə şirin, kimə acıdır. İnsan ilkin fəaliyyətindən çalışır ki, həyatı özünə şirin etsin. Həssas qəlbli insanlar həyatın sərt tələblərinə tab gətirməyəndə taleyindən, həyatından şikayət edir və bədbinləşirlər. Belə insanlar içində şairlər və yazıçılar ön sıradadırlar. Hegelin təbirincə desək, "əsl sənətin başlandığı sahənin hüdudlarına girişmək üçün böyük fitri bədii istedad gərəkdir" ki, qarşısına qoyduğu məqsədə nikbinliklə nail olsun, bədbinliyə uğramasın.
Son dövr nəfis şəkildə çap olunmuş şeir kitablarını nəzərdən keçirməli oldum. Bu kitabların arasında gürcü əsilli üç xalqın şairi (ifadə Qarabağ qazisi, çair Maşallah Məftuna məxsusdur) kimi tanınan tərcüməçi, publisist, ləyaqətli vətəndaş Giya Paçxataşvilinin özünün yazdığı “Doğum şəhadətnaməsi”, yaxından tanıdığım və yaradıcılıqlarına dərindən bələd olduğum Zemfira və Qiymət Məhərrəmlilərin yazdıqları “Givinin Qarabağnaməsi” Məhərrəmlilərin söz yükündə” və Qənbər Ağayevlə Nizami Tağısoyun (Məmmədov) müəllif olduqları “Azərbaycan ədəbiyyatında Giya Paçxataşvilinin yeri” adlı kitablar bu qəbildəndir. Bir-birindən gözəl tərtib edilmiş bu kitablarda insanı düşündürən, ovqatını oxşayan şeirlər diqqətimi daha çox cəlb etdi. Söz yığımından ibarət olmayan bu kitablarda insan zövqünü oxşayan, qəlbə nüfuz edən şeirlər tapmaq mümkünsüzdür.
"Doğum şəhadətnaməsi" adlı kitabında söz, sənət meydanına atılan şairin bəhrələndiyi əsas qaynaqlar müasir həyatımız, siyasi mühitimiz, vətən və onun insanlarıdır. Onun poeziyasında sevgi, sədaqət, hicran, vüsal, Vətənə, yurda məhəbbət, insanlara hörmət mövzuları əsas yer tutur. Şairin qəlbi həzin duyğularla zəngin olub doğma xalqımızla bağlıdır. Onun lirik yaradıcılığı sanki nəğmə çələngini xatırladır. Müəllif bu kitabında ömür-gün yoldaşı Xatirə xanımla bağlı sevgisini, məhəbbətini, ülvi düşüncələrini ön plana çəkib. Onun kitabında gah sevib-sevilmə, vüsal, gah da yar həsrətilə üzləşirik.
Givinin şeirləri ilə tanış olarkən onun həssas, incə, eyni zamanda kövrək qəlbi gözlərimiz önünə gəlir. O, özünün Xatirə xanımla uğurlu taleyindən, sevincindən, ömür-gün yoldaşına rast gələnədək həyatın ona ağır təsirindən şikayətlənir, problemlərdən çıxmaq üçün yollar axtarır, mümkün imkanların olduğunu sözün gücü ilə oxuculara təqdim edir.
G.Paçxataşvili müxtəlif dövrlərdə qələmə aldığı “Can-can”, “Sən-mən”, “Mübarək”, “Qoru”, “Sən gələli”, “O – sənsən”, “Xəstəxana zarafatı”, “Xatirə - 45”, “Doğum günün”, “Yenə sənə” və bu kimi xeyli şeirini ömür-gün yoldaşı Xatirə xanıma həsr edib.
Givinin ən böyük varı,
Yeni ömrünün memarı.
Ürəyinin şah damarı,
Xatirəm, o – sənsən.
Və yaxud:
Mərdanə sevgili, sadiq həbibim,
Aşbazım, xəttatım, könül təbibim.
Şeir müəllifi, ömür sahibim,
Xatışım, doğulan günün mübarək!
Həyatın təsirli anları onun həssas qəlbini titrədir, çox ağrıdır.
Sevgi Giya üçün hər şeydən üstündür. O, insanın ali əxlaqi keyfiyyətlərinə sevgi prizmasından baxır, onunla qiymət verir:
Ehtiyac ard-arda problemlər düzür,
Reseptlər pulsuzluq gölündə üzür…
Bu olay Xatışımı yamanca üzür.
Qəlbində yurd salıb, qorxu, həyəcan,
O isə gülərək söyləyir: “Can-can”.
Bu iki cütlüyün sevgi dünyasında hər şey pakdır, səmimidir. Mərkəzdə olan insan onlar üçün gerçək varlıqdır, onların nəzərində sevgidən küsmək dünyadan küsmək deməkdir:
Əvəzlənsin
Minalanmış sahələri,
Savaşın “doğduğu” qəbirləri
Solmayan Gülüstan…
Yazılsın
“Sən – Mən” adlı
Əbədi dastan.
“Sən gələli” şeirində deyildiyi kimi:
Saf eşq şərbəti içildi,
Kələ-kötür yol keçildi.
Bayramdayam düz 3 ildi,
Sən gələli…
Vüsala yetmək şair üçün təskinlik deməkdir. Kitabdakı poetik nümunələrlə tanışlıqdan sonra deyə bilərəm ki, Givinin Xatirə xanımla bağlı sevgi dünyasına həsr olunmuş şeirləri insana xoş bir ovqat bəxş edir. Ümidvaram ki, şair nikbin şeirlər də yazacaq, həyatın gözəlliklərini tərənnüm edəcək, onun kövrək duyğuları doğma vətən torpağında getdikcə möhkəmlənəcək.
Giya Paçxataşvili ədəbiyyata coşqun bir ilhamla gəlib. Onun şeirlərində yüksək bədiilik, dərin məzmun və özünəməxsus üslub keyfiyyətləri var. Oxucular G. Paçxataşvilinin şeirlərini həmişə rəğbətlə qarşılayır.
İstedadlı şairin bu yaxınlarda buraxılmış şeirlər kitabı – “Doğum şəhadətnaməsi” qarşımızdadır. Kitabı vərəqlədikcə sanki mənalı keçən bir ömrün şeir dolu səhifələrini oxuyursan. Gecə-gündüz şeir-sənət eşqi ilə yanan, həyata, insanlara qırılmaz tellərlə bağlanan, həmişə narahat olan, daim sonsuz və intəhasız axtarışlarda keçən şair ömrünün səhifələrini...
“Doğum şəhadətnaməsi”. Şeirlər kitabının adı da mənalıdır. Səmimi hisslərlə, kövrək duyğularla yazılmış həmin şeirlər şairin bədii yaradıcılığa, sənətə olan məhəbbətini müəyyənləşdirmək üçün də çox maraqlıdır.
Giyanı
Erkən yetimlik haqladı,
Yoxluğu
Nənəsini “bıçaqladı”…
Tanrı onu
Pənahında saxladı,
Gələcəyi
Gülə-gülə ağladı…
“Doğum şəhadətnaməsi”
Şair Giya Paçxataşvilinin şeirdən, bədii söz sənətindən tələbi böyükdür. Ona görə şeir həyata möhkəm bağlanmalı, həyatın nəbzini tutmalı, əsrin yüksək ideallarına vaxtında cavab verməlidir.
Kitabda verilmiş bir sıra şeirlərdə şairin özünə olan tələbkarlığı qabarıq şəkildə ifadə edilib. Şair şeirin daşlı-kəsəkli yoluna düşərək uzaqlara baxmaq istəyir. Görəsən, onun nəğməsi dillərə düşə biləcəkmi? O, yaxşı bilir ki, əsrin imtahanları hələ qabaqdadır:
Tanrı
İnsanları suyla
Çəkib imtahana,
Mesaj göndərdi Cahana…
Hamını səsləyərək
Vicdana
Göydən Yerə
Həyəcan təbili yüksəldi –
Tanrı dilə gəldi:
“Qatqılı qidaları yığışdırın,
Haramzadaları sıxışdırın…
Yoxsa gələrəm odla,
Küləklə,
Sınayaram Sizləri Çörəklə…”
Giyaya belə gəlir ki, şairin ömrü yaratdığı nəğmələrin ömründədir. Əsl ömür odur ki, o, nəğmələrdə yaşasın. Buna görə də şair narahatdır, həmişə axtarır, düşünür, yadda qala biləcək şeirlər yaratmaq eşqi ilə yaşayır.
… Şeirlərin xətrinə dəyməyin,
Şeirlərin qamətini əyməyin.
Sözümüzü həqiqətə dikin –
“Şeir binaları” tikin!
… Şeirlə gözəldir ölkə,
“Şeir binaları” tikilsə.
Şeirlərin ömrü
Uzandı bəlkə…
“Şeir gəldi imtahana”
“Doğum şəhadətnaməsi” kitabında şairin ithaflarına da rast gəlirik. Hamımızın yaxşı tanıdığımız mərhum hüquqşünas, jurnalist, publisist Əyyub Kərimovun müqəddəs ruhuna həsr etdiyi “Qanun öldü” şeirində dostunun mübarizliyindən söz açaraq kiçik bir parçada onun ölümünün səbəbini açıqlayır:
… Beləcə “Qanun” elegiyası,
Dəm qazında bitdi.
Yerdən qanunu götürüb,
Qoltuğuna vurub…
Səmanı hifz etmək üçün
Əyyub göylərə getdi…
getdi….
Başqa bir dostumuz “Yeni təfəkkür” qəzetinin baş redaktoru, Əməkdar jurnalist Şəmsiyyə Kərimovanın sevgisini bədii sözün qüdrəti ilə dilə gətirir:
Tovuzdan qanadlanan,
Torpağına bağlanan.
Kədərlənən, şadlanan,
Şəmsiyyənin sevgisi.
Yerdən, göydən halidir,
Alidir, kamallıdır.
Pətəklərin balıdır,
Şəmsiyyənin sevgisi.
49-cu baharını onsuz qarşıladığımız mərhum millət vəkili Qənirə Paşayevaya həsr etdiyi şeirində də onun xarakterik xüsusiyyətlərini diqqət mərkəzində saxlayır və sonda deyir:
Ahu-zarın yoxdur yeri,
Qayıtmayacaqsan geri…
Givinin əbədi şeiri,
Qənirə, ah Qənirə.
Görkəmli alim, istedadlı jurnalist və dəyərli söz adamı Qiymət Məhərrəmliyə həsr etdiyi şeirlərində isə o bambaşqadır. Qiymət xanıma bir neçə şeir yazıb. Giya Qiymət xanımı həyat yoldaşı Gülməmməd bəylə belə vəsf edir:
Mələkdilər, gözəlliyə təndilər,
Eşq adlı bir bütöv bədəndilər.
Azadlığa can atan vətəndilər,
Vətənpərvər Qiymət ilə Gülməmməd.
Şeirə, sənətə çox gərəkdilər,
Bir-birinə söykənən kürəkdilər…
Giviyə qaytarılmış ürəkdilər –
Bərk vururlar Qiymət ilə Gülməmməd,
Bərq vururlar Qiymət ilə Gülməmməd.
Mən Giyanın mənə təqdim etdiyi Zemfira və Qiymət Məhərrəmlilərin yazdıqları “Givinin Qarabağnaməsi” Məhərrəmlilərin söz yükündə” və Qənbər Ağayevlə Nizami Tağısoyun (Məmmədov) müəllif olduqları “Azərbaycan ədəbiyyatında Giya Paçxataşvilinin yeri” adlı kitabları haqqında bir kəlmə belə söz açmadım. Qismət olsa, yaxın gələcəkdə bu əsərlər barəsində də fikrimi bildirərəm.
Və sonda deyim ki, “Doğum şəhadətnaməsi” şeirlər kitabı oxucunu düşündürən, ona poetik hisslər aşılayan bir əsərdir. Oxucular şair Giya Paçxataşvilidən daha sanballı sənət inciləri gözləyirlər. Şairin ən yaxşı töhfəsi urəklərə yol tapan şeirləridir. Oxucuları gözəl və mənalı yaşamağa və yaratmağa çağıran şeirlər.
Daşdəmir ƏJDƏROĞLU
14-04-2025, 17:25
Cəbrayıl stadionunu şumlayıb kartof əkirlər - ETİRAZ
İşğaldan azad edilmiş Cəbrayıl şəhərindəki stadionun ərazisinin şumlanması yerli idman ictimaiyyətinin etirazı ilə qarşılanıb.
Stadionun hazırkı vəziyyətini əks etdirən videogörütü şəhər sakinləri tərəfindən sosial şəbəkədə ictimialəşdirilib və aidiyyatı qurumlardan kömək istənilib.
Qeyd edilib ki, işğaldan əvvəl 2500 azarkeş tutumu olan stadion indi əkin üçün kimlərəsə icarəyə verilib. Hətta artıq orada kartof və digər bitkilərin əkildiyi də bildirilib.
Sakinlər deyirlər ki, şəhərin “Dəyirman dərəsi” məhəlləsində yerləşən stadion ərazisinin gələcəkdə “Cəbrayıl” futbol klubunun inkişafı üçün bərpasını arzu edirlər.
Bunun üçün AFFA-ya da çağırış edilib.
Qeyd edək ki, “Cəbrayıl” futbol klubu hazırda Azərbaycan çempionatın I Liqasında çıxış edir. Hazırda Bakıda məskunlaşan komandanın yaxın gələcəkdə doğma rayona qayıdışı istisna olunmur.
10-04-2025, 19:31
PROFESSOR KƏRİM HƏSƏNOV (VƏKİLOV) - 90
Hər bir xalqın milli dəyərini onun yetişdirdiyi ziyalısının bu keyfiyyətlərə bağlılığı şərtləndirir. Ziyalı anlayışı mücərrəd bir nəsnə deyil. O, özünü insanın davranışında, mənəvi-keyfiyyətlərində, milli məsələlərə münasibətində funksionallaşır. Bu keyfiyyətlər həmin şəxsin ictimai məsələlərə münasibətini özündə ehtiva edir. Bu gün haqqında söz açacağımız şəxsiyyət də belələrindəndir. Bu şəxs 90 illik yubileyini qeyd etdiyimiz dəyərli ziyalı, mərhum professor Kərim Hüseyn bəy oğlu Həsənovdur (Vəkilov).
10 aprel 1935-ci ildə Şərur rayonu, Danzik kəndində doğulan Kərim Hüseyn bəy oğlu Həsənov (Vəkilov) Azərbaycan tarixində müstəsna xidmətləri olan, vəkilovlar nəslindəndir. O, vəkilovlar nəslinə qarşı ağır repressiyalardan xilas olmaq məqsədi ilə bir çox nəsildaşları kimi soyadını dəyişdirmək məcburiyyətində qalmışdır.
Kərim Həsənovun anası Gülarə Gülmməd qızı Dərələyəz mahalının Amağu kəndində doğulub. Onun ailəsinin 12 nəfər üzvü 1918-ci ildə Amağu kəndində həyata keçirilən soyqırımı zamanı erməni vəşiliyinin qurbanı olub. Bu faciəvi günlərdə Gülarə xanımın atası Gülməmməd kişi Danzik kəndində qızı Gülarə xanımgildə qonaq olub. Faciəvi xəbərləri alan Gülməmməd kişinin ürəyi dayanaraq dünyasını dəyişib. Ailə üzvlərinin kütləvi şəkildə soyqırıma məruz qalmasını Gülarə xanımda və həyat yoldaşı Hüseyn bəy Vəkilovda dərin sarsıntıya səbəb olub. Gülarə xanım ömrünün sonuna qədər bu hadisələrin təsirindən çıxa bilməyib. Gularə xanım uzun müddət gərgin emosional vəziyyətdə olmasını əsas gətirən bəzi adamlar Hüseyn bəyə yenidən evlənməyi tövsiyə etsələrdə o, bundan imtina edərək ailəsinə sadiqlik nümayiş etdirərək ailə şərəfini hər şeydən uca tutur.
Göründüyü kimi Kərim müəllim kristal milli və ailə dəyərlərinə bağlı bir mühitdə böyüyüb. O, səkkiz illik ilk orta təhsilini Şərur rayonun Danzik kəndində aldıqdan sonra 9-10-cu sinifləri Şərur rayonun Yeyicə kəndində başa vurmuşdur. O, Yeyicə kəndində görkəmli dilçi alim professor Yusif Seyidovla bir məktəbdə oxumuş onunla qohumluq münasibətləri olduğu üçün yaxın dostluq münasibətləri yaranmışdır.
Orta təhsilini başa vurduqdan sonra Azərbaycan Dövlət Universiteti qəbul olmuş və (indiki BDU) 1961-ci ildə kitabxanaçılıq fakültəsini bitirmişdir. O, bütün həyatını Bakı Dövlət Universitetinə həsr etmişdir. 1963-cü ildən BDU-da pedaqoji fəaliyyət göstərmiş, müəllim, baş müəllim, dosent işləmişdir. O, görkəmli yazıçı, professor Mircəlal Paşayevin elmi rəhbərliyi ilə filologiya elmləri namizədi dərəcəsi almışdır. Xeyirxah insan, dəyərli ziyalı Mircəlal Paşayevlə doğmalaşan Kərim müəllim yazıçı dünyasını dəyişənə qədər bu münasibət davam etmişdir.
Bundan sonra 1988-ci ildə filologiya elmləri doktoru elmi dərəcəsi almış 1992-ci ildən isə BDU-nun professoru olmuşdur.
Kərim müəllim Azərbaycanda nəsil şəcərəsi janrında yazılmış ilk avtobioqrafik araşdırmanın müəlliflərindəndir. Qeyd edək ki, 1992-ci ildə Vəkilovlar nəslinin tarixinə həsr edilmiş “Nəsil şəcərəsi” adlı əsər bu mövzuda yazılmış ilk kitabdır.
Kərim Həsənovun çoxşaxəli fəaliyyətini ağıdakı kimi təsnifatlaşdıra bilərik:
Elmi pedoqoji fəaliyyəti-müəllimlik, elmi tədqiqat, kitabxana və nəşriyyat işinin təşkili.
İnzibati-prorektorluq fəaliyyəti
İctimai sosial -Həmkarlar Təşkilatındakı fəaliyyəti
Universitetin əsaslı kitabxanasının, nəşriyyatının direktoru olan Kərim müəllimin fəaliyyətinin əsasını təşkil edən universitet kitabxanasının yenidən qurulması və müstəqil universitet nəşriyyatının yaradılması çox mühüm hadisə və Azərbaycan elminə verilmiş böyük töhfə idi.
Universitet kitabxanasını rutubətli zirzəmilərdən cıxarıb müasir səviyyəli numunəvi kitabxana halına gətirən Kərim müəllim minlərlə qiymətli kitabların və dərs vəsaitlərinin məhv olasının qarşısını almışdır. Respulikamızda ilk olaraq kitabların cilidlənməsi, uzlənməsi və ceşidlənməsin emalatxanasını yaratmısdır. Gorulən bu işlər universitetdə təsilin keyfiyyətinin və tələbələrin intellktual səviyyəsinin artmasın köməklik göstərmişdir.
Kərim müəllimin ADU-nin kitabxanasına rəhbərlik etdiyi dovrdə kitabxananın inkişafına böyük onəm verilmişdir. Qısa zamanda fondun fəaliyyət dairəsinin genişliyinə və zənginliyinə görə respubıika kitabxanalarının metodik mərkəzi hesab edilərək 1974-cü ildə “Elmi Kitabxana“ statusu verilmişdir. Universitet Elmi Kitabxansı 2.5 milyondan artıq ədəbiyyat fonduna malik olmaqla 12 qiraət zalı 5 abonement söbəsinə malik elmi mərkəzə cevrilməklə bu gundə fəaliyyətini davam etdirir.
Respubilikamızda elm təhsil müəsisələrində azərbaycan dilində elmi kitabların və dərs vəsaitlərin catışmamazlığı müəllim və tələbələrin təhsil prosesinə böyük çətinliklər yaradırdı. Universitetin elmi kitabxanasının rəhbəri kimi bu poroblemlərin aradan qaldırılmasında cıxış yolunu yeni nəşriyyatın yaradımasında görur və respubilka rəhbərliyi qarsısında məsələ qaldırır. Kərim müəllimin təklifi müsbət qarşılanır və nəşriyyatın yaradılması ona həvalə olunur.Uzun mübarizədən sonra Kərim müəllimin qətiyyətli səyi nəticəsində Zaqafqaziyada ilk universitet nəşriyyatının yaradılması ucun SSRİ rəhbərliyindən icazəsi alındı. Tez bir zamanda unuversitetdə böyük nəşriyyat yaradılır. İllərlə nəşr olunmaq ucun Azərbaycan dilində yazılmış coxlu sayda elmi kitablar dərs vəsitləri işıq uzu görur. Bunlarda respublikamızda təhsilin inkişafına böyük təsir göstərir. Ömrünün sonuna qədər nəşriyyata rəhbərlik edir. Beləliklə o, necə-necə alimlərin, ixtiracıların , yazaraların elmi kitablarını çap elədrib azərbaycan elminə boyuk töhfələr vermişdir.
Kərim müəllim pedaqoji fəliyyətillə yanaşı universitetin ictimai sosial həyatındada yaxından iştirak edir. Uzun müddət universitetin Həmkarlar İttifaqının sədri vəzifəsində calışır. Bu vəzifədə işləyərkən o, universitet ucun və tələbələr ucun mühüm işlər görur. Universitetin yeni idman komandalarının yaradıması, musiqi və rəqs ansanbılının bilavasitə yaradıması və respublikamızın tanınmış incəsənət xadimlərinin ansambıllara cəlb edilməsini təşkil etmişdir. Görulən işlər universiteti SSRİ məkanında layiqincə təmsil olunmasına və tanaınmasına səbəb olmusdur. O zaman respublikaya rəhbərlik edən böyük dövlət adamı Heydər Əliyev bu sahədə görulən işləri yuksək qiymətləndirmişdir. Həmin dövrdə Kərim Həsənov respublikanın “Əməkdar mədəniyyət işçisi” fəxri adına layiq görulmüşdur.
Eyni zamanda universitetin müəllim və tələbələrinin sosial şəraitinin yaxşılaşdırılmasıda böyük xidmətləri olmüşdur. Respublikada ilk dəfə olaraq Kərim müəllimin təşəbusu ilə Quba rayonunun Nügədi kəndi ərazisində univesitetin tədris-təcrubə və istirahət mərkəzi yaradılmışdır. Eyni zamnada müəllimlərin mənzillərlə təmin olunması, tələbə yataxanalarında şəraitin yaxşılaşdırılmasında böyük əməyi olmuşdur.
O, 1992-ci ildən Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi kafedrasının professoru idi. Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatına dair monoqrafik tədqiqatların, məlumat-biblioqrafiya vəsaitinin, 100-dən çox elmi məqalənin müəllifidir.
Professor Kərim Həsənov(Vəkilov) 26.04.1996-cı il tarixində Bakı şəhərində dünyasını dəyişib, Mehdiabad qəbristanlığında dəfn edilib.
Doxsan illiyini qeyd etdiyimiz Kərim müəllimin çoxşaxəli fəaliyyətinin kiçik bir hissəsini əhatə edən bu məqalə onun parlaq ruhuna ittihaf edilir. Ruhu şad olsun!
Səməd Vəkilov
Tədqiqatçı-hüquqşünas
Leyla Calalova
ADPU-nun Qərbi Azərbaycan Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri, t.ü.f.doktoru
Fotolar
10-04-2025, 19:27
PROFESSOR KƏRİM HƏSƏNOV (VƏKİLOV) - 90
Hər bir xalqın milli dəyərini onun yetişdirdiyi ziyalısının bu keyfiyyətlərə bağlılığı şərtləndirir. Ziyalı anlayışı mücərrəd bir nəsnə deyil. O, özünü insanın davranışında, mənəvi-keyfiyyətlərində, milli məsələlərə münasibətində funksionallaşır. Bu keyfiyyətlər həmin şəxsin ictimai məsələlərə münasibətini özündə ehtiva edir. Bu gün haqqında söz açacağımız şəxsiyyət də belələrindəndir. Bu şəxs 90 illik yubileyini qeyd etdiyimiz dəyərli ziyalı, mərhum professor Kərim Hüseyn bəy oğlu Həsənovdur (Vəkilov).
10 aprel 1935-ci ildə Şərur rayonu, Danzik kəndində doğulan Kərim Hüseyn bəy oğlu Həsənov (Vəkilov) Azərbaycan tarixində müstəsna xidmətləri olan, vəkilovlar nəslindəndir. O, vəkilovlar nəslinə qarşı ağır repressiyalardan xilas olmaq məqsədi ilə bir çox nəsildaşları kimi soyadını dəyişdirmək məcburiyyətində qalmışdır.
Kərim Həsənovun anası Gülarə Gülmməd qızı Dərələyəz mahalının Amağu kəndində doğulub. Onun ailəsinin 12 nəfər üzvü 1918-ci ildə Amağu kəndində həyata keçirilən soyqırımı zamanı erməni vəşiliyinin qurbanı olub. Bu faciəvi günlərdə Gülarə xanımın atası Gülməmməd kişi Danzik kəndində qızı Gülarə xanımgildə qonaq olub. Faciəvi xəbərləri alan Gülməmməd kişinin ürəyi dayanaraq dünyasını dəyişib. Ailə üzvlərinin kütləvi şəkildə soyqırıma məruz qalmasını Gülarə xanımda və həyat yoldaşı Hüseyn bəy Vəkilovda dərin sarsıntıya səbəb olub. Gülarə xanım ömrünün sonuna qədər bu hadisələrin təsirindən çıxa bilməyib. Gularə xanım uzun müddət gərgin emosional vəziyyətdə olmasını əsas gətirən bəzi adamlar Hüseyn bəyə yenidən evlənməyi tövsiyə etsələrdə o, bundan imtina edərək ailəsinə sadiqlik nümayiş etdirərək ailə şərəfini hər şeydən uca tutur.
Göründüyü kimi Kərim müəllim kristal milli və ailə dəyərlərinə bağlı bir mühitdə böyüyüb. O, səkkiz illik ilk orta təhsilini Şərur rayonun Danzik kəndində aldıqdan sonra 9-10-cu sinifləri Şərur rayonun Yeyicə kəndində başa vurmuşdur. O, Yeyicə kəndində görkəmli dilçi alim professor Yusif Seyidovla bir məktəbdə oxumuş onunla qohumluq münasibətləri olduğu üçün yaxın dostluq münasibətləri yaranmışdır.
Orta təhsilini başa vurduqdan sonra Azərbaycan Dövlət Universiteti qəbul olmuş və (indiki BDU) 1961-ci ildə kitabxanaçılıq fakültəsini bitirmişdir. O, bütün həyatını Bakı Dövlət Universitetinə həsr etmişdir. 1963-cü ildən BDU-da pedaqoji fəaliyyət göstərmiş, müəllim, baş müəllim, dosent işləmişdir. O, görkəmli yazıçı, professor Mircəlal Paşayevin elmi rəhbərliyi ilə filologiya elmləri namizədi dərəcəsi almışdır. Xeyirxah insan, dəyərli ziyalı Mircəlal Paşayevlə doğmalaşan Kərim müəllim yazıçı dünyasını dəyişənə qədər bu münasibət davam etmişdir.
Bundan sonra 1988-ci ildə filologiya elmləri doktoru elmi dərəcəsi almış 1992-ci ildən isə BDU-nun professoru olmuşdur.
Kərim müəllim Azərbaycanda nəsil şəcərəsi janrında yazılmış ilk avtobioqrafik araşdırmanın müəlliflərindəndir. Qeyd edək ki, 1992-ci ildə Vəkilovlar nəslinin tarixinə həsr edilmiş “Nəsil şəcərəsi” adlı əsər bu mövzuda yazılmış ilk kitabdır.
Kərim Həsənovun çoxşaxəli fəaliyyətini ağıdakı kimi təsnifatlaşdıra bilərik:
Elmi pedoqoji fəaliyyəti-müəllimlik, elmi tədqiqat, kitabxana və nəşriyyat işinin təşkili.
İnzibati-prorektorluq fəaliyyəti
İctimai sosial -Həmkarlar Təşkilatındakı fəaliyyəti
Universitetin əsaslı kitabxanasının, nəşriyyatının direktoru olan Kərim müəllimin fəaliyyətinin əsasını təşkil edən universitet kitabxanasının yenidən qurulması və müstəqil universitet nəşriyyatının yaradılması çox mühüm hadisə və Azərbaycan elminə verilmiş böyük töhfə idi.
Universitet kitabxanasını rutubətli zirzəmilərdən cıxarıb müasir səviyyəli numunəvi kitabxana halına gətirən Kərim müəllim minlərlə qiymətli kitabların və dərs vəsaitlərinin məhv olasının qarşısını almışdır. Respulikamızda ilk olaraq kitabların cilidlənməsi, uzlənməsi və ceşidlənməsin emalatxanasını yaratmısdır. Gorulən bu işlər universitetdə təsilin keyfiyyətinin və tələbələrin intellktual səviyyəsinin artmasın köməklik göstərmişdir.
Kərim müəllimin ADU-nin kitabxanasına rəhbərlik etdiyi dovrdə kitabxananın inkişafına böyük onəm verilmişdir. Qısa zamanda fondun fəaliyyət dairəsinin genişliyinə və zənginliyinə görə respubıika kitabxanalarının metodik mərkəzi hesab edilərək 1974-cü ildə “Elmi Kitabxana“ statusu verilmişdir. Universitet Elmi Kitabxansı 2.5 milyondan artıq ədəbiyyat fonduna malik olmaqla 12 qiraət zalı 5 abonement söbəsinə malik elmi mərkəzə cevrilməklə bu gundə fəaliyyətini davam etdirir.
Respubilikamızda elm təhsil müəsisələrində azərbaycan dilində elmi kitabların və dərs vəsaitlərin catışmamazlığı müəllim və tələbələrin təhsil prosesinə böyük çətinliklər yaradırdı. Universitetin elmi kitabxanasının rəhbəri kimi bu poroblemlərin aradan qaldırılmasında cıxış yolunu yeni nəşriyyatın yaradımasında görur və respubilka rəhbərliyi qarsısında məsələ qaldırır. Kərim müəllimin təklifi müsbət qarşılanır və nəşriyyatın yaradılması ona həvalə olunur.Uzun mübarizədən sonra Kərim müəllimin qətiyyətli səyi nəticəsində Zaqafqaziyada ilk universitet nəşriyyatının yaradılması ucun SSRİ rəhbərliyindən icazəsi alındı. Tez bir zamanda unuversitetdə böyük nəşriyyat yaradılır. İllərlə nəşr olunmaq ucun Azərbaycan dilində yazılmış coxlu sayda elmi kitablar dərs vəsitləri işıq uzu görur. Bunlarda respublikamızda təhsilin inkişafına böyük təsir göstərir. Ömrünün sonuna qədər nəşriyyata rəhbərlik edir. Beləliklə o, necə-necə alimlərin, ixtiracıların , yazaraların elmi kitablarını çap elədrib azərbaycan elminə boyuk töhfələr vermişdir.
Kərim müəllim pedaqoji fəliyyətillə yanaşı universitetin ictimai sosial həyatındada yaxından iştirak edir. Uzun müddət universitetin Həmkarlar İttifaqının sədri vəzifəsində calışır. Bu vəzifədə işləyərkən o, universitet ucun və tələbələr ucun mühüm işlər görur. Universitetin yeni idman komandalarının yaradıması, musiqi və rəqs ansanbılının bilavasitə yaradıması və respublikamızın tanınmış incəsənət xadimlərinin ansambıllara cəlb edilməsini təşkil etmişdir. Görulən işlər universiteti SSRİ məkanında layiqincə təmsil olunmasına və tanaınmasına səbəb olmusdur. O zaman respublikaya rəhbərlik edən böyük dövlət adamı Heydər Əliyev bu sahədə görulən işləri yuksək qiymətləndirmişdir. Həmin dövrdə Kərim Həsənov respublikanın “Əməkdar mədəniyyət işçisi” fəxri adına layiq görulmüşdur.
Eyni zamanda universitetin müəllim və tələbələrinin sosial şəraitinin yaxşılaşdırılmasıda böyük xidmətləri olmüşdur. Respublikada ilk dəfə olaraq Kərim müəllimin təşəbusu ilə Quba rayonunun Nügədi kəndi ərazisində univesitetin tədris-təcrubə və istirahət mərkəzi yaradılmışdır. Eyni zamnada müəllimlərin mənzillərlə təmin olunması, tələbə yataxanalarında şəraitin yaxşılaşdırılmasında böyük əməyi olmuşdur.
O, 1992-ci ildən Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi kafedrasının professoru idi. Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatına dair monoqrafik tədqiqatların, məlumat-biblioqrafiya vəsaitinin, 100-dən çox elmi məqalənin müəllifidir.
Professor Kərim Həsənov(Vəkilov) 26.04.1996-cı il tarixində Bakı şəhərində dünyasını dəyişib, Mehdiabad qəbristanlığında dəfn edilib.
Doxsan illiyini qeyd etdiyimiz Kərim müəllimin çoxşaxəli fəaliyyətinin kiçik bir hissəsini əhatə edən bu məqalə onun parlaq ruhuna ittihaf edilir. Ruhu şad olsun!
Səməd Vəkilov
Tədqiqatçı-hüquqşünas
Leyla Calalova
ADPU-nun Qərbi Azərbaycan Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri, t.ü.f.doktoru
Fotolar
8-04-2025, 08:01
“Dərbənd Xeyriyyə İctimai Birliyi - 30 il“ adlı kitab çapdan çıxıb
2025-ci il 25 fevral tarixində “Dərbənd Xeyriyyə İctimai Birliyi - 30 il“ adlı kitabın II (896 səh.) və III (464 səh.) hissələri nəşr olunmuş və birliyin yaranmasının 30 illik yubileyinə həsr olunmuşdur. Geniş oxucu kütləsi üçün nəzərdə tutulan kitabların müəllifi “Dərbənd” Xeyriyyə İctimai Birliyinin sədri, ehtiyatda olan birinci dərəcəli kapitan, tarix elmləri doktoru, professor Nurulla Əliyevdir.
Təqdim olunan kitablarda Azərbaycan və Dağıstan xalqları arasındakı əlaqələrin inkişafında “Dərbənd” Xeyriyyə İctimai Birliyinin oynadığı mühüm rol vurğulanır və iki dövlət arasında bütün sahələrdə münasibətlərin daha da möhkəmlənməsi üçün fəaliyyətinə nəzər salınır, həmçinin Azərbaycan Respublikanın ictimai-siyasi həyatında birliyin üzvlərinin yaxından iştirakı və Dərbənd şəhərində həmyerlilərimiz ilə keçirilən müxtəlif tədbirlər barədə KİV-də və mətbuatda dərc edilmiş məlumatlar verilir.
Qeyd edilməlidir ki, birlik 1994-cü ildə Azərbaycan Respublikasının «Dərbənd» Xeyriyyə Cəmiyyəti kimi yaradılmış və fəaliyyət göstərmişdir. Həmin ildə «Dərbənd» Xeyriyyə Cəmiyyətinin ilk sədri Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin dosenti, Rusiya Peşə təhsili Akademiyasının həqiqi üzvü, iqtisad elmləri namizədi Həmid Ənvər oğlu Zeynalov seçilmişdir və onun yaradılmasının təşəbbüskarları kimi əsli Dərbənddən olan Bakı ziyalıları çıxış etmişlər. Cəmiyyətin ilk təsisçiləri arasında: tanınmış hüquqşünas, 3-cü dərəcəli Dövlət müşaviri, general-mayor Əhməd Şahlar oğlu Ələkbərov, Azərbaycan Respublikasının Veteranlar Şurasının sabiq sədri, sərhəd xidməti general-mayoru Mustafa Cəfər oğlu Nəsirov, yüksək dərəcəli hüquqşünas, polkovnik Əli Mahmud oğlu Əliyev, Azərbaycan Respublika kooperasiya təhsilinin təşkilatçısı, professor Murad Bəylər oğlu Tabasaranski, professor, genetik İ.M.Sadıxov, həmçinin Dərbəndin ən qocaman sakini və Dərbənd şəhər tarixinin böyük bilicisi Səftər Əliyar oğlu Sultanov, dövlət xadimi və kənd təsərrüfat işçisi Əsgər Mirsaleh oğlu Seyidov, kooperasiya istehsalatının veteranı və Respublika zadəganlar iclasının üzvü Rafiq Tagı oğlu Rəhimov idi.
Mövcudluğu dövrdə cəmiyyətin fəalları yubileylərə həsr olunmuş təntənəli tədbirlərin iştirakçısı olmuşlar: onlar dahi Azərbaycan şairi Füzulinin anadan olmasının 500 illik, görkəmli şərqşünas-alim Məhəmməd Mirzə Kazımbəyin anadan olmasının 200 illik, general-leytenant Hüseyn Rəsulbəyovun anadan olmasının 80 illik yubileyləri və s. iştirak etmişlər. «Dərbənd» Xeyriyyə Cəmiyyətinin təşəbbüsü ilə Azərbaycan televiziyasında Dərbənd haqqında silsilə verilişlər verilmişdir: «Dərbəndin generalları», «Qala-qapı Dərbənd», Azərbaycan musiqisinə böyük töhfələr vermiş məşhur Azərbaycan bəstəkarları Asəf Zeynallıya və Hacı Xanməmmədova həsr olunmuş konsertlər və s. nümayiş etdirilmişdir.
“Dərbənd” Xeyriyyə cəmiyyəti 2016-ci il 21 iyul tarixində Azərbaycan Respublikasının Ədliyyə Nazirliyi tərəfindən “Dərbənd” Xeyriyyə İctimai Birliyi yeni adı ilə qeydiyyata alınmış və ehtiyatda olan 1-ci dərəcəli kapitan, tarix elmləri doktoru, professor Nurulla Arif oğlu Əliyev birliyin sədri seçilmişdir. Hazırda «Dərbənd» Xeyriyyə İctimai Birliyinin üzvləri Azərbaycan Respublikasının siyasi, ictimai və mədəni həyatında aktiv iştirak edir və iki dövlət arasında dostluğun və əməkdaşlığın inkişafı, həmçinin Dərbəndə yaşayan soydaşlarımız ilə əlaqələrin möhkəmləndirilməsi üçün ictimai birliyin irəli sürdüyü təşəbbüsləri yüksək qiymətləndirilir. Həmçinin, Dərbənd şəhərinin məktəblərində Azərbaycan dilinin dərindən və geniş öyrənilməsinə hərtərəfli köməklik göstərilir. Azərbaycan Respublikası Prezident Aparatının, Milli Məclisin və AMEA-nın nümayəndələrinin iştirakı ilə «Dərbənd» Xeyriyyə İctimai Birliyi Ulu öndər Heydər Əliyevin, görkəmli dövlət xadimi Əziz Əliyevin, görkəmli bəstəkar Asəf Zeynallının və Dərbəndin tanınmış dövlət xadimlərinin xatirəsinə həsr olunmuş anım tədbiri keçirmişdir. İctimai birlik müntəzəm olaraq görüşlər keçirir və həmyerlilərinin vəziyyəti ilə maraqlanır. İctimai birliyin üzvləri imkan daxilində bir-birinə kömək edir.
Təqdim olunan kitablar ge¬niş oxucu auditoriyasi üçün nəzərdə tutulub, ondan ölkəmizdə fəaliyyət göstərən ictimai birliklər və təşkilatlar vətənpərvərlik ruhunun tərbiyə olunmasında istifadə edə bilərlər.
“Bütöv Azərbaycan”
6-04-2025, 22:15
Doğma ocağımıza qayıdacaq, yenə qurub yaradacağıq-FOTOLAR
Aprelin 5-də Qərbi Azərbaycan İcmasının inzibati binasında Qafan rayonunun kənd icma rəhbərlərinin hesabat yığıncağı keçirildi. Qafan Rayon İcmasının sədri, professor Eldar Abbasov gündəlikdə duran məsələlər barədə məlumat verdi. Qərbi Azərbaycana Qayıdış Konsepsiyasının icma qarşısında qoyduğu tələbləri və bu ali məqsədə çatmaq üçün icma üzvlərinin üzərinə düşən vəzifələri, məsuliyyəti bir daha xatırlatdı. Qeyd etdi ki, erməni faşistlərinin silahlı təzyiqi nəticəsində Qafan rayonunun kəndləri boşaldı. Hazırda həmin kəndlərdən yalnız 33-nün sakinləri təşkilatlanaraq fəaliyyət göstərir. Ona görə də o ağır mahalın siyahıya alınması, lazım olan sənədlərin toplanması, əcdadlarımızın min illərlə yaşadığı o yerlərin toponimləri, maddi- mədəniyyət abidələri haqqında bilgilərimizi gələcək nəsillərə ötürmək missiyası bizim üzərimizə düşür.
Qərbi Azərbaycan İcmasının baş kordinatoru Faiq Kərimov bildirdi ki, Qərbi Azərbaycana aid olan bütün faktlar toplanıb tarixi sənəd kimi, küĺiyyat halında çap olunacaq. Yeri gəldikcə dövlətimiz də, gələcək nəsillər də, tarix tədqiqatçıları da həmin sənədlərdən ilkin mənbə kimi istifadə edə biləcəklər. Ona görə də 1960-1987- ci illər ərzində siyasi təzyiqlər nəticəsində köçürülənlərin siyahısını da təkminləşdirmək lazımdır.
Ermənistanın siyasi demaqoqiya ilə məşğul olan baş naziri Nikol Paşinyan mesaj verir ki, Qərbi Azərbaycana qayıdış məsələsini unudun. Bu hay balası anlamır ki, biz əcdadlarımızın min illərlə yaşadığı, özümüzün doğulub boya-başa çatdığımız yurdlarımızı unudan deyilik. Gec-tez dağıdıb viran qoyduqları doğma ocaqlarımıza qayıdacaq, yenə də qurub yaradacağıq.
Qərbi Azərbaycan İcmasının qurucularından olan Polad Poladov Qərbi Azərbaycan həqiqətlərinin öyrənilməsinin 2-ci mərhələ məlumatlarının hazırlanması ilə baglı tapşırığın icrası barədə kənd icma rəhbərlərinin verdikləri hesabatı diqqətə çatdırdı.
Müsəlləm Kənd İcmasının kordinatoru Əkrəm Mustafayev ötən əsrdə Qafan rayonunda pedaqoji fəaliyyət göstərmiş müəllimlər haqqında ensiklopedik məlumat kitabının çapa hazırlıq vəziyyəti barədə məlumat verdi.
Qafan Rayon İcma rəhbərliyinin təmsilçilərindən fizika-riyaziyyat üzrə fəlsəfə doktoru Rauf Tağıyev, Seyfulla Abbasov, Kurud-Kirs İcmasının sədri Səxavət Hacıyev, Keypəşin İcmasının sədri Cəmaləddin Əmirov və başqaları qaldırılan məsələlər ətrafında fikir mübadiləsi apardılar, təkliflərini bildirdilər. Yekunda Qərbi Azərbaycana Qayıdış Konsepsiyasından irəli gələn tapşırıqların yerinə yetirilməsinin sürətləndirilməsi və yaxın zamanlarda daha geniş tərkibdə görüşün təşkil olunması qərara alındı.
Qafan Rayon İcmasının mətbuat xidməti
Sorğu
Saytımızda hansı mövzulara daha çox yer verilməsini istəyirsiniz?
Son buraxılışımız
Facebook səhifəmiz
Reklam
Hava
Valyuta
Reklam
Sayğac
Ən çox baxılanlar
Köşə
Xəbər lenti
Foto
Bütöv.az
Video
"Vətən Qəhrəmanları" Şəhid İlyas Nəsirov
All rights reserved ©2012 Butov.az
Created by: Daraaz.net Wep Developer By DaDaSHoV
MATERİLLARDAN İSTİFADƏ EDİLƏRKĦƏN PORTALIMIZA İSTİNAD ZƏRURİDİR!!!
Created by: Daraaz.net Wep Developer By DaDaSHoV
MATERİLLARDAN İSTİFADƏ EDİLƏRKĦƏN PORTALIMIZA İSTİNAD ZƏRURİDİR!!!