12-11-2023, 09:40
Bərdədə “Qərbi Azərbaycandan deportasiya -İmirlidə məskunlaşma” adlı kitabın təqdimatı keçirilib
Bərdədə “Qərbi Azərbaycana qaydış.İmirlidə məskunlaşma” kitabının təqdimat mərasimi keçirilib.
Noyabrın 10-da Azərbaycan Respublikası Qeyri-Hökümət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyinin maliyyə dəstəyi ilə Bərdə rayon Mədəniyyət Mərkəzində “ Qərbi Azərbaycan haqqında tarixi həqiqətlərin araşdırılması və təbliğ“ layihəsi çərçivəsində hazırlanmış “Qərbi Azərbaycana qaydış.İmirlidə məskunlaşma” kitabının tədimatı keçirilib.
Tədbirdə əvvəlcə Azərbaycan Respublikasının Dövlət Himni səsləndirilib, torpaqlarımızın azadlığı uğrunda canından keçən şəhidlərimiz, eyni zamanda Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin xatirəsi bir dəqiqəlik sükutla yad edilib.
Adıçəkilən kitabın müəllifi Müvəkkil Hüquq Mərkəzinin sədri Səməd Vəkilov kitabda Azərbaycan türklərinə qarşı aparılmış deportasiyanın etno-siyasi əsasları, Qərbi Azərbaycanda ermənilərin kütləvi məskunlaşmasının tarixi mərhələləri, Ermənistan ərazisindən deportasiyaya məruz qalmış 100-dən çox Dərələyəz mahalının Sallı, Çivə, Qozulca və Göyçə mahalın Mollalı kənd sakinlərinin şəxsi həyat hekayəsi əksin tapmışdır. Səməd Vəkilov kitabda mərhum professor Həsən Mirzəyevin və Nazir Əhmədlinin araşdırmalarından geniş istifadə etdiyini həmçinin kitabın ərsəyə gəlməsində kitabın elmi redaktoru tarixçi alim, Dövlət Mükafatı Laeruatı Nazim Mustafanın şəxsi hekayələrin toplanmasında kitabın rəyçisi tarix üzrə fəlsəfə doktoru Leyla Calalovanın və digər şəxslərin yardımşı olduğunu bildirdi.
S.Vəkilov: “100 şəxsi hekayəni toplamaq, bir birilə müqayisəli təhlil etmək o qədər də sadə məsələ deyil. Əldə etdiyimiz məlumatları bir çox mənbələrdən dəqiqləşdirmişik. Sənədlərlə araşdırmalar aparmışıq ki, yanlışlıq olmasın. Hesab edirik ki, gələcəkdə İmirli kəndinə köç etmiş Dərələyəz mahalının Çivə,Sallı, Qozluca kəndlərinin, o cümlədən , Göyçə mahalının Mollalı kəndləri haqqında ayrı-ayrılıqda kitabların nəşr edilməlidir”
Səməd Vəkilov qeyd edib ki, ermənilərin məkrli planına uyğun olaraq 1951-ci ildə Dərələyəz Mahalının Çivə kəndindən 90 ailə Bərdə rayonunun Əmirli kəndinə deportasiya olunub. Köçürülən sakinlər əvvəlcə tarixi yurd yerlərinin adının yaşaması üçün kəndin adını Çivə qoymaq istəyiblər. Ancaq yerli İmirli adının qədimliyini düşünərək adın saxlanmasına qərar veriblər.
Sonra sosial,ictimai – siyasi, mədəni və digər platformalarda Dərələyəz hərəkatının aparıcı qüvvəsi ADPU-nin prorektoru, Qərbi Azərbaycan Dərələyəz (Keşkənd) İcmasının rəhbəri professor Mahirə Nağıqızı çıxış edərək tədbir iştirakçıları ilə düşüncələrini bölüşüb: “Elmlə bağlı bir vərəq kağızın üzü də bizim üçün maraqlıdı.Ona görə də bu gün burada Azərbaycan Dövlət Pedeqoji Universtitetinin professor və müəllim heyətinin 10 nəfərə yaxın nümayəndəsi iştirak edir. Bir daha qeyd edim ki, həmin şəxslər, onların təmsil etdiyi təhsil ocağının , Azərbaycan Dövlət Pedeqoji Universtitetinin professor və müəllim heyətinin rəhbərliyi birbaşa, tək Mahirə xanım yox, tək Əzizə müəllim yox, Könül xanım yox, bütünlüklə hamılıqla qərbi azərbaycanlıyıq, Qərbi Azərbaycan uğrunda nə qədər çətin məsələlər var, hamısına hazırıq.Yeri gəlmişkən Bərdə torpağında ikinci dəfə oluram. Biz Bərdə haqqında Nizamidən oxumuşuq.2020-ci ildə başlamış Vətən müharibəsində şəhidi Xudayar Yusifzadənin büstünün açılışında iştirak etmişəm. Bərdə torpağının gözəlliklərindən ədəbiyyatlardan oxumuşuq, qeyd etdiyim kimi Nizami Gəncəvidən oxumuşuq.Amma Bərdənin torpağını Vətən edən şəhidlərimizin məzarı bizim üçün qiymətlidir.Bərdə torpağını əziz edən, qiymətli edən vaxtilə qucağını açıb Qərbi Azərbaycandan erməni vəhşilərinin zülmündən qaçanlara qucaq açmasıdır. Məhz, buna görə bir daha qiymətlidir. Mən yaradıcılıqla da məşğulam.Şer yazıram.Amma şer yazmaqla vətəni azad etmək olmur.Bu müqəddəs amal uğrunda yalnız hərəkət lazımdır. Arzu,istək. Avropa alimlərindən biri deyir ki, təki istə, arzula, yerinə yetəcək. İstəmisənsə edəcəksən. Biz də 30 illik işğaldan torpaqlarımızı azad etməyi istədik. Xankəndi işğaldan necə azad olunubsa eləcə də əminəm ki, bu qələbəni , bu sevincli günləri Qərbi Azərbaycanda, Dərələyəzdə, Göyçədə ,Qarakilsədə digər torpaqlarımızda qeyd edəcəyik. Professor Mahirə Nağıyeva Keşişkənd və Qozulca toponimlərinin etimologiyası ilə bağlı maraqlı fikirlər irəli sürərək Keşişkənd deyil Keşkənd, Qozulca deyil Qozluca olması barədə elmi dəlillər irəli sürdü. Qozulca yox, Qozluca, Qoz məhsulu çox olan kənd deməkdir. Keşişkənd yox, Keşkənd, yəni kəndlərə keçid olan kənd mənasında olmalıdır.
Xəyalım aşan dağ
Anam Nazlı xanım İbrahim Mirzəlioğlu qızı 93 yaşındadır. Nazlı xanım Dərələyəz haqqında danışanda ancaq qımıldanır, musiqi səsində bayatılar söyləyirdi. Həmin an gözündən yaş süzülürdü. Həsrətini belə yaşayırdı.Hərə vətənə sevgisini bir cürə bildirir.Biri kitab yazır, biri bayraq qaldırır.Nazlı anam da Dərələyəzi bayatısında, düşüncəsində, ruhunda yaşadır. Bizi də belə tərbiyə edib.
Mən aşığam at aşa,
Doğra bağrım, qat aşa.
Xəyalım aşan dağı
İnanmaram at aşa.
Bayatıları yaradanda Dərələyəzə qayıtmağımıza inam az idi.Soruşurduq, cavab ala bilmirdik. Susardı, bizə heç nə deməzdi. Dərdini ürəyində çəkərdi. Çünki, zaman ermənilərin xeyrinə idi. İndi isə bizim zamandır. Başımızın üstə Ali Baş Komandanımız var. Biz onun ətrafındayıq, onun arxasındayıq,ona inanırıq.Qarabağın azad olunmasında necə inanırdıqsa, bu gün də Dərələyəzə qayıdacağımıza elə inanmalıyıq.
Köçmə bileti kitabın deyərdim ki, möhürüdür.
Mən Səməd müəllimin kitabını alqışlayıram.Kitabın üzərindəki köçmən biletinin təsviri özü belə kitabın məzmununa rəng qatır.Ola bilsin ki, kimsə kitabıin içindəkilərlə tanış olmasın. Sadəcə kitabın üz qabığını görsün. Dərhal anlayacaq ki, söhbət Qərbi Azərbaycandan köçürülmədən gedir.Köçmə bileti kitabın deyərdim ki, möhürüdür. Kitabın belə məzmunlu tərtibatına görə Səməd müəllimi alqışlayıram. Kitab Qərbi Azərbaycandan köçürülən insanların həyat hekayəsi üzərində qurulubsa , əslində real tarixi faktların sənədləşdirilməsi deməkdir.” – professor Mahirə xanım Nağıyeva ətraflı çıxışında belə deyib. Sonra çıxış edən ehtiyatda olan polis polkovniki Ənvər Quliyev bildirib ki, Azərbaycanda yürüdülən dövlət siyasəti nəticəsində 200 illik torpaq itkilərindən sonra Azərbaycan xalqı öz torpaqlarını geri qaytardı. Biz inanırıq ki Qərbi Azərbaycanla bağlı siyasətdə özünü doğruldacaq.
AMEA-nın Folklor İnstitunun Mifologiya şöbəsinin müdiri, professor Seyfəddin Rzasoy Qərbi Azərbaycana qaydışın folklor və yaddaşdan keçdiyini söyləyərək bildirdi: “Professor Mahirə Nağıqızı Nazlı anadan bayatılar dedi.Bəli biz Nazlı ananın folklor yaddaşı ilə Qərbi Azərbaycana qayıdacayıq!”
Kitabın rəyçisi, tarix üzrə fəlsəfə doktoru Leyla Calalova isə çıxışında bildirdi ki, Qərbi Azərbaycana qaydış konsepsiyası bizim gündəlik işimizə çevrilməlidir! Biz hökmən Qərbi Azərbaycana qayıdacayıq. Sonra İmirli kənd orta məktəbinin şagirdləri Zeynəb Abışova və Aytac Anıyeva mərhum professor Həsən Mirzəyevin və professor Mahirə Nağıqızının Dərələyəzə həsr edilmiş şerlərini səsləndirdilər.
Tədbirin sonunda polkovnik Ənvər Quliyevə və Möhübbət Səmədoğluna Müvəkkil Hüquq Mərkəzinin fəxri dipolomları təqdim edildi.
Musa MURADLI
28-10-2023, 12:15
ADPU-da “Qərbi Azərbaycana doğru - Vətən bizi səsləyir” mövzusunda tədbir keçirilib - FOTOLAR
Oktyabrın 27-də Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetində (ADPU) Qərbi Azərbaycan İcması (QAİ) ilə birgə Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 100 illik yubileyinə həsr olunmuş “Qərbi Azərbaycana doğru - Vətən bizi səsləyir” mövzusunda tədbir keçirilib.
QHT.az xəbər verir ki, tədbirdə Milli Məclisin deputatları, ictiami-siyasi xadimlər, elmi-pedaqoji ictimaiyyətin nümayəndələri və Qərbi Azərbaycan ziyalıları iştirak ediblər.
Tədbirdən əvvəl Filologiya fakültəsi tərəfindən hazırlanan “Zəfər guşəsi”nin açılışı olub. Guşə iki hissədən ibarətdir, - birinci hissədə Pedaqoji Universitetin Birinci Qarabağ müharibəsi və Vətən müharibəsində şəhid olmuş tələbə və məzunlarının adları əks olunub, ikinci hissədə isə “Dəmir yumruq” ətrafında Şuşa qalasının işğaldan azad olunmasını əks etdirən möhtəşəm kompozisiya tədqim olunur. Qeyd edək ki, ADPU-nun tələbə və məzunlarından I Qarabağ müharibəsində adları məlum olan 29 nəfər, Vətən müharibəsində 14 nəfər, 2022-ci ilin sentyabr döyüşlərində isə 1 məzunu şəhid olmuşdur. Onlardan 3 nəfəri Azərbaycanın Milli Qəhrəmanıdır, 3 nəfəri isə “Azərbaycan Bayrağı” ordeni ilə təltif edilmişdir.
Sonra ADPU-nun beynəlxalq əlaqələr üzrə prorektoru, professor Mahirə Hüseynovanın dəstəyi və təşəbbüsü ilə keçirilən tədbirdə iştirakçılar, Qərbi Azərbaycanın folklor sənəti nümunələri, tarixi, etnoqrafiyası ilə bağlı kompozisiyalar, kitab sərgisi və Dərələyəz mahalının tanınmış simalarının fotoşəkilləri ilə tanış olub, universitetdəki Heydər Əliyev muzeyini ziyarət ediblər.
Azərbaycan Respublikasının Dövlət Himninin səsləndirilməsi və şəhidlərin əziz xatirəsinin bir dəqiqəlik sükutla yad edilməsi ilə başlayan tədbirdə giriş sözü ilə çıxış edən ADPU-nun rektoru professor Cəfər Cəfərov Azərbycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin oktyabrın 15-də Xankəndi, Xocalı, Xocavənd, Ağdərə və Əsgəranda Dövlət Bayrağını ucaltmasını xatırladaraq, bu gün xalq olaraq möhtəşəm tarixi dövr yaşadığımızı vurğulayıb.
O bildirib edib ki, əsası Ümummilli Liderimiz Heydər Əliyev tərəfindən qoyulan dövlətçilik siyasətinin layiqli sərkərdəsi olan cənab Prezidentin rəhbərliyi ilə Azərbaycan öz gücü hesabına ərazi bütövlüyü və suverenliyini bərpa etdi, bu gün nəinki Qarbağ və Şərqi Zəngəzura qayıdırıq, eyni zamanda Qərbi Azərbaycana qayıdış konsepsiyasının reallaşdırılmasına başlanılıb.
Vurğulanıb ki, 2022-ci il dekabr ayının 24-də Qərbi Azərbaycan İcmasının yeni inzibati binasındakı nitqində Prezident İlham Əliyev İcma ziyalılarının qarşısında qərbi azərbaycanlıların öz tarixi vətənlərinə qayıda bilməsi üçün Azərbaycan dövlətinin köməyinə arxalana biləcəyini bəyan etdi. Ölkə başçısının bəyanatı 1997-ci ildə Prezident Heydər Əliyevin imzaladığı “1948-1953-cü illərdə azərbaycanlıların Ermənistan SSR ərazisindəki tarixi-etnik torpaqlarından kütləvi surətdə deportasiyası haqqında” Fərmandan irəli gələn vəzifələrin icrasına yönələn addımların davamı idi.
Bu, XIX əsrin sonları - XX əsrin əvvəllərindən bugünkü Ermənistan Respublikasının ərazisindən azərbaycanlıların minillik tarixi ərazilərindən zorla çıxarılması ilə başlayan və 100 ildən artıq davam edən prosesə qarşı hüquqi-siyasi mübarizənin başlanğıcı idi. Biz yüz minlərlə azərbaycanlının beynəlxalq konvensiyalarla təsbit olunan əzəli haqqına qovuşacağına inanırıq.
Qərbi Azərbaycan İcmasının İdarə Heyətinin sədri, Milli Məclisin deputatı Əziz Ələkbərli, ADPU-nun beynəlxalq əlaqələr üzrə prorektoru, Filologiya fakültəsinin dekanı v.i.e., QAİ-nin Dərələyəz mahalının Keşkənd rayonu üzrə icma sədri, prof. Mahirə Hüseynova və Paşalı rayonu üzrə icma sədri Faiq Xudayev mövzu ətrafında geniş məruzələr etdi. Məruzələrdə Qərbi Azərbaycan irsinin araşdırılması, Respublika və beynəlxalq səviyyədə təbliği bu gün informasiya və elm cəbhələrimizin önündə duran vacib vəzifələr kimi qeyd olunmuşdur. Bu istiqamətdə əsaslı elmi araşdırmaların aparılmasında mərhum akademik Həsən Mirzəyevin miqyaslı tətqiqatlarının mühüm mənbə rolunu oynadığı məruzəçilərin çıxışlarında xüsusi vurğulanmışdır.
Tədbirdə çıxış edənlərdən Milli Məclisin deputatları Fəzail Ağamalı, Hikmət Babaoğlu, Məlahət İbrahimqızı, İcma nümayəndələrindən Səməd Vəkilov və Məhəmməd Rəsuloğlu, Qərbi Azərbaycan İcması Ağsaqqallar Şurasının üzvü, akademik Abel Məhərrəmov və başqaları əzəli torpaqlarımıza qayıdışla bağlı ali təhsil müəssisələrində bu tip geniş maarifləndirmə tədbirlərinin keçirilməsinin əhəmiyyətini vurğulamış, ADPU-nun Beynəlxalq əlaqələr üzrə prorektorluğuna təşəkkür etmişlər.
Tədbir incəsənət nümayəndələri və Filologiya fakültəsində fəaliyyət göstərən “Meh” ədəbi dərnəyinin üzvlərinin ifasında bədii hissə ilə davam etmişdir.
Sonda Qərbi Azərbaycanla bağlı videoçarx nümayiş olunub, xatirə şəkili çəkdirilib.
[center]
27-10-2023, 18:20
"İrəli"İctimai Birliyinin təşkilatçılığı,Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyinin dəstəyi,Qərbi Azərbaycan İcmasının tərəfdaşlığı ilə "BÜTÖV-Qərbi Azərbaycana qayıdış prosesində gənclərin rolunun artırılması "proqramına start verilib.
Proqram çərçivəsində ali təhsil müəssisələrində təqdimatların keçirilməsinə başlanılıb.Bu istiqamətdə ilk tədbir "Azərbaycan" Universitetində baş tutub.
Ümumilikdə 100-dən çox gəncin iştirakı ilə keçirilən görüş Azərbaycan Respublikasının dövlət himninin səsləndirilməsi və Vətənimizin azadlığı,suverenliyi bahasına canından keçmiş şəhidlərimizin əziz xatirəsinin bir dəqiqəlik anma sükutu ilə açıq elan edilib. Tədbiri giriş sözü iıə açan "Azərbaycan" Universitetinin Siyasi elmlər kafedrasının müdiri,siyasi elmlər üzrə siyasi doktoru Elvin Talışinski"Bütöv"- Qərbi Azərbaycana qayıdış prosesində gənclərin rolunun artırılması " programı çərçivəsində ilk görüşün " Azərbaycan Universitetində keçirilməsinə görə "İrəli" İctimai birliyinə təşəkkürünü bildirib.Programın işində uğurlar arzulayan Elvin Talışinski gəncləri proseslərsə aktiv olmağa çağırıb.
Tədbirin davamında "İrəli"İctimai Birliyinin baş katibi İlqar Axundov çıxışı zamanı program çərçivəsində baş tutacaq fəaliyyətlərlə bağlı məlumat verib.Diqqətə çatdırılıb ki,layihənin növbəti mərhələlərində Qərbi Azərbaycanın tarixini,mədəniyyətini coğrafiyasını gənclərə aşılamaq ,Azərbaycan həqiqətlərini beynəlxalq ictimaiyyətə düzgün və ətraflı şəkildə çatdırmaq məqsədilə təşəbbüs qruplarının yaradılması nəzərdə tutulur.Program çərçivəsində həmçinin təşəbbüs qrupları tərəfindən Qərbi Azərbaycanın tarixi həqiqətlərini özündə ehtiva edən videoroliklərin hazırlanması da planlaşdırılır.
Sonra isə söz verildi, Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Elmi-təşkilati şöbəsinin müdiri, filologiya elmləri doktoru, proffesor İbrahim Bayramov tarixən Azərbaycan ərazisi olan indiki Ermənistan ərazisində min illər boyu yaşayan soydaşlarımız etnik mövcudluğuna deportasiya edilərək son qoyulması və onların mədəni irsinin məhv edilməsi son əsrlərdə erməni dövlət siyasəti səviyyəsində gerçəkləşdirildiyini qeyd edib.
Diqqətə çatdırılıb ki, 1988-ci ildən başlanan sonuncu etnik təmizləmə nəticəsində on minlərlə azərbaycanlı ailəsinin əmlakı və mədəni irs nümunələri ermənilər tərəfindən qarət edilərək, mənimsənilib.İbrahim Bayramov "Qərbi Azərbaycana qayıdış konspesiyası "nın icrasında hər bir Azərbaycan gəncinin iştirakının vacibliyini vurğulayaraq, gəncləri bu istiqamətdə səfərbər olmağa çağırıb.
Qeyd edək ki,"Bütöv-Qərbi Azərbaycana qayıdış prosesində gənclərin rolunun arıtırlması "programının keçirilməsində əsas məqsəd Qərbi Azərbaycan tarixinin,Azərbaycan həqiqətlərinin təbliği, yerli və beynəlxalq səviyyədə gənclərin iştirakçılığının artırılması ,Qərbi Azərbaycanla bağlı multimedia,
elektron resursların bolluğunun yaradılması, eləcə də gənclər arasında tarixi torpaqlarımız haqqında məlumatlılığın artırılmasıdır.
26-10-2023, 09:57
Unudulmaz simalar – Nəsrulla Nəsrullayev
YUBİLEY TARİXİ BİR GÜNƏ DÜŞDÜ
Adı böyük hərflərlə yazılmağa layiq azərbaycanlı, 57 il yarımlıq ömründə neçə böyük ömürlərə sığan vəzifə səlahiyyətlərini həyata keçirən, sözün həqiqi mənasında böyük insanpərvər Nəsrulla Nəsrullayevin doğum tarixinin 103-cü ilidir. 80, 90 illik yubileyləri prezident sərəncamları ilə keçirilsə də, 100 illiyi Qarabağ torpaqlarımızdakı savaş günlərinə düşdü. “Söz” jurnalı olaraq yubilyara xüsusi buraxılış həsr etdik. “Ləyaqətli və şərəfli ömrün illəri” “Söz”də vərəqləndi. Ruhu şad olsun.
Nəsrulla Hidayət oğlu Nəsrulayayev 1920-ci ilin 25 oktyabrında Bakı şəhərində anadan olmuşdur. Yeddillik təhsildən sonra Sənaye Texnikumunu və Sənaye İnstitutunu bitirib. N.Nəsrullayevin əmək fəaliyyətinin böyük hissəsi Bakı Elektrik Maşınqayırma Zavodu (BEMZ) ilə bağlıdır. 1960-cı ildə Respublika Xalq Təsərrüfatı Şurası yanında Neft və Kənd təsərrüfatı sahələri ilə birlikdə Elektrotexnika sənayesi idarəsi yaradılır. Bu işə rəhbərlik N.Nəsrullayevə tapşırılır. Sonra Bakı Şəhər Partiya Komitəsinin I katibliyinə (1961 1966) irəli çəkilir. 1966-69-cu illərdə Azərbaycan Dövlət Plan Komitəsi sədrinin I müavini kimi də səmərəli fəaliyyət göstərir. 1969-cu ildə Nəsrulla Nəsrullayev Azərbaycan SSR-in Rabitə naziri təyin olunur. Onun Rabitə naziri işlədiyi illər (1969-1975) rabitənin yüksək inkişafı müşahidə olunur.
Rabitə sahəsində həyata keçirəsi arzu və planları çox olsa da, respublika rəhbəri Heydər Əliyev N.Nəsrullayevi Yüngül Sənaye naziri təyin edir. Nəsrullayev özünə xas olan enerji ilə bu sahədə də fəaliyyətə başlayır. İlk növbədə müəssisələrin modernləşdirilməsini həyata keçirməyə çalışır, lakin ağır xəstəliyi bu sahədə işlərini başa çatdırmağa imkan vermir. Qəlbi qurub-yaratmaq eşqilə dolu olan bu insanın ürəyi dayanır. Nəsrulla Nəsrullayev 1978-ci il aprelin 26-da vəfat edir. Son mənzili I Fəxri Xiyabandadır.
1995-ci ildə Respublika Prezidentinin sərəncamı ilə Bakı Elektrik Maşınqayırma Zavoduna (BEMZ) ilk direktoru N.Nəsrullayevin adı verilmişdir. 2006-cı ildə Respublika Prezidenti İlham Əliyevin sərəncamı ilə N.Nəsrullayevin yaşadığı evə (Neftçilər prospekti, 93) xatirə lövhəsi vurulmuşdur.
N.Nəsrullayev dəfələrlə SSRİ Ali Soveti və Azərbaycan SSR Ali Sovetinə deputat seçilmişdir. Uzun illər Xarici Ölkələrlə “Dostluq" Cəmiyyətinin sədr müavini olmuşdur. Vəfatından 45 il keçsə də, xatirəsi bu gün də sevilərək anılır. Bir şəxsiyyət və vəzifə adamı olaraq unudulmaz siması ürəklərdədır.
Nəsrulla Nəsrullayev bu dünyayla vidalaşanda ölkə rəhbəri Heydər Əliyev onu çiyninə alıb son mənzilə yola salmışdı. Ailə üzvləri hər dəfə Nəsrulla Nəsrullayevi ziyarətə gedəndə Ulu öndərin məzarına da baş çəkir, onu xoş xatirələrlə anır, ruhuna rəhmət diləyirlər. Həmin gün - oktyabrın 25-də - Nəsrulla müəllimin 100 illik yubiley günündə Fəxri Xiyabana gələnlərin çöhrəsində qələbə sevincindən doğan bir qürur hissi vardı. Dağlar diyarı Qubadlı rayonu həmin gün işğaldan azad edilmişdi. Nəsrullayevin 100 illik yubileyinin məhz bu vaxta - işğal altında qan ağlayan Qarabağ torpaqlarının azad edildiyi günlərə düşməsi təsadüfi deyildi. Hər təsadüfün zərurətdən doğmasına isə min faiz əminəm.
Bu şəxs Azərbaycanın ağlasığmaz dərəcədə vurğunu idi, o özü də separatçılarla mübarizəyə az qatılmayıb. Mənfur qonşularımız tarix boyu bizə düşmən olublar. Altmışıncı illərin əvvəllərində Nəsrullayev Bakı Şəhər Partiya Komitəsinin I katibi idi. Qarabağda o illərdə də iğtişaşlar törədilərdi. Nəsrulla müəllim həmin dövrdə Xankəndinə, Şuşaya ezam olunar, iğtişaşları dəf etməyə nail olardı. Bu gün bütün nigaran ruhlar kimi Nəsrulla müəllimin də ruhu şaddır. Onun sevdiyi vətən torpağında, Azərbaycanın ayrılmaz hissəsi olan Qarabağda, mədəniyyət beşiyi Şuşada üçrəngli AZƏRBAYCAN BAYRAĞI dalğalanır.
Sevda Əlibəyli,
“Söz” jurnalının baş redaktoru
21-10-2023, 09:50
MÜBARİZƏYƏ ÇAĞIRAN
ŞAİR GİLEYLƏRİ
Həyat getdikcə mürəkkəbləşir. Bu mürəkkəbləşmə nəticəsində əksikləmələrin və çatışmazlıqların da sayı gündən-günə artır, insanların qabağına cürbəcür çətinliklər çıxır. Həmin çətinlikliklər yaşayış tərzini ağırlaşdırır, insanlarda bəzən həyata nifrət hissləri yaradır. Bütün bunlar isə dünyaya qarşı soyuqqanlıq əmələ gətirir. Belə hallar, heç şübhəsiz, bütün insanlar kimi, şairləri də narahat edir, onlarda çatışmazlıqlara qarşı nifrət hissi yaradır. Bu nifrətlə də onlar sakit dayana bilmir, yeri gəldikcə, insanları çatışmazlıqlara qarşı mübarizə aparmağa çağırırlar.
Mübarizənin güclü olması, əlbəttə ki, qələmin gücündən asılıdır. İstedad güclüdürsə, qələmə alınmış misralar da oxucuya güclü təsir bağışlayacaq. Bu hal, heç şübhəsiz, oxucunu da bir insan kimi həyatı yaxçılaşdırmaq üçün hərəkətə gəlməyə vadar edəcəkdir. Yox, əgər şair istedadı zəifdirsə, həyatdan naqisliklər görən oxucu şairin yazdığına biganə yanaşacaq, həyatı inkişaf etdirmək üçün heç düşünməyəcək də.
Məsələyə bu nöqteyi-nəzərdən yanaşanda, görürük ki, bir çox şairlər dediyimiz cəhətləri dəqiq nəzərə alır və yazdığı şeirlər üçün ciddi məsuliyyət daşıyırlar. Elə götürək gözəl qələm sahibi Sahib Əliyevi. Onun yaradıcılığını nəzərdən keçirəndə, görürsən ki, şair dünyanın yaxşı cəhətlərindən zövq aldığı kimi, pis cəhətlərini də nəzərdən kənarda saxlamır. Başqa sözlə desək, onun dünyanın yaxşı cəhətlərini vəsf edən şeirlərilə yanaşı, mənfilikləri tənqid edən şeirləri də çoxdur. Dərindən fikirləşəndə, görürsən ki, belə şeirlər yazmaqla o, insanları, bir növ, yuxudan ayıldır, onları mənfilikləri aradan qaldırmaqla, həyatı daha da gözəlləşdirməyə çağırır.
Ən yaxşı cəhət odur ki, şair haqqında bəhs etdiyimiz mövzuda şeir yazanda, oxucunun marağını mütləq nəzərə alır, ona təsir edə biləcək sözlər tapır və bu sözləri güclü deyimlərlə tam saz vəziyyətə gətirir. Götürək elə “Rəngləri gör necə qarışdırıblar” şeirini:
Rəngləri gör necə qarışdırıblar,
Qırmızı seçilmir qaradan indi.
Pozulub tərəzi, pozulub mizan,
Bütöv yüngül gəlir paradan indi.
Yel çıxıb təpəyə, qəzəblə əsir,
Yanında meh görsə, dilini kəsir...
Xalçanın üstündən sərilir həsir,
Ənənə çıxıbdı aradan indi.
Baxmırlar savada, baxmırlar yaşa,
Nadanı götürüb qoyurlar başa.
İnsaf da, mürvət də dönübdü daşa,
Biz haqqı, de, tapaq haradan indi?
Arzu da, istək də, dost, bizdən qaçır,
Qapını döyürük, tale gec açır...
Ay gördü - bir ulduz gur işıq saçır,
Tez onu qoparır sıradan indi.
Dodağı yandıran aha bax, aha,
Qoymayır şad çıxa adam sabaha.
Sevgi də kiriyib ürəkdə daha,
Xançoban danışmır Saradan indi.
Bu, bizim çayımız, bu, bulağımız...
Sudan korluq çəkir at- ulağımız.
Sol əllə qaşınır sağ qulağımız,
Qüsur da tutmayır Yaradan indi.
Bu şeir qeyrət dalınca getmək istəyən hər bir insan üçün ən təsirli bir çağrışdı. Bu çağrış elə təsirli şəkildə səsləndirilir ki, heç bir vətəndaş baş verən nöqsanları aradan qaldırmağa bigana qala bilmir.
Sahib bu səpkidə yazdığı şeirləri ilə istəyir ki, oxucuları həmişə ayıq saxlasın, onları mənfiliklərə qarşı mübarizə aparmağa səfərbər etsin. Bu da təsadüfü deyil, belə olanda həyat da gözəlləşir, insanlar istənilən kimi nəfəs ala bilir, onlarda dünyaya bağlılıq ruhu daha da artır.
Şair sözünü elə belə demir, həyatı gözəlləşdirmək üçün oxucuya yollar göstərir, ağıllı fikirlər təklif edir. Oxucunu ən sadə yollarla başa salır ki, həyat bir güzgüdür, həqiqət hökm sürəndə güzgü hər şeyi düz göstərir, həqiqət olmayanda isə güzgü ləkə salır və nəticədə qaranı ağ, ağı isə qara göstərir. Bu səbəbdən də:
...Saxtakar istəyir - saxtakarlığı
Düzgün əməl kimi sırısın elə.
Qartal yuvasında qarğa saxlayan,
Çıxanda, şəst ilə yol alır çölə.
Zinəkar bu yandan zina eyləyir,
O yandan məscidə namaza gedir.
Xalqın sərvətini talayanları
Yaltaqlar çox zaman qəhrəman edir.
Şair bu mənfilikləri aradan götürmək üçün oxucuya deyir:
Gəlin, bu güzgüyə qayğı göstərək,
Gəlin bu güzgüyə əl yetirək biz.
Güzgüdən ləkəni elə silək ki,
Əyri doğulmasın fikirlərimiz.
(“Güzgüdən ləkəni
elə silək ki...”)
Sahibin yaradıcılığında bu cür dəyərli şeirlərin sayı istənilən qədərdir. Ona görə ki,nöqsanlar həyatı gözdən salır, yaşayış tərzini pisləşdirir. Şair insanları nöqsanlardan, çaışmamazlıqdan qorumağı,bu məqsədlə onlara vaxtlı-vaxtında məsləhətlər verməyi, bir növ, qarısına vacib bir məqsəd kimi qoymuşdur. “Məsləhət verməyə hüququm çatır” şeirində açıq deyir:
Mən elə bir yaşın içindəyəm ki,
Məsləhət verməyə hüququm çatır.
Gözümün önündə, görürəm, biri
Başqa birisinə badalaq atır.
Badalaq atana necə deməyim,
Badalaq atdığın yıxılar axı.
Birdən, yıxılanda qanadı burnu,
Qan axıb batırdı ana torpağı.
Bəli, Sahib Əliyev adicə badalaq atıb, başqasının yıxıla biləcəyinə səbəb olmağı da insanlığa yaraşmayan bir iş hesab edir. Çalişir ki, insanları bu adi işdən də çəkindirsin. İstəyir ki, bütün insanlar həyatda sağlam ruhda yaşasın, sağlam ruhda gəzib-dolansın. Belə olanda, aydındır ki, həyatda yaşamaq insana zövq verər.
Şairin “Saxlama qəlbini sevincdən uzaq” adlı bir şeiri var. Həmin şeirdə təsvir olunan adam , dəxli oldu-olmadı, həmişə pəjmürdə gəzir, həyatda heç bir yaxşı işdən zövq alıb sevinmir. Onun bu hərəkəti şairin əhval-ruhiyyəsini narahat edir. Ona görə də üzünü həmin tipə tutaraq deyir:
Nə ruhun açılır, nə gülür gözün,
Elə bil batmısan qəm dəryasına.
Toyda-düyündə də dəymirsən gözə,
Paslı qılıncmısan - girmisən qına?
Baharda duymursan gülün ətrini,
Hansı iydə olur, bilmirsən, çiçək.
Yerin isti oldu, ya da ki, soyuq,
Büzüşüb qalırsan xəstə toyuqtək.
Niyə, atam oğlu, nədir səbəb, de,
Niyə qoşulmursan şən adamlara?
Bu ömür onsuz da müvəqqətidi,
Saxlama qəlbini sevincdən ara.
Sahib Əliyevin yaradıcılığında hadisələrdən bu cür narahat olmaq və bu narahatlıqdan yaranan giley-güzar dolu şeirlər çox-çoxdur. Buna “Qara yazı”, “Mən belə dünyanı necə öyüm ki”, “Qoymayaq kədəri, dərdi doğmağa”, ”De, qəmdən mən necə uzaqlaşım”, ”Başımın üstündə dərd özü durub”, “Qarğanı zirvəyə axı kim qoyub”, “Bir ağıllı axtarırdım” və bir sıra başqa şeirləri misal göstərmək olar. Bu şeirlərdə şair həm insanların öz əllərilə həyata gətirdikləri nöqsanlardan danışır, həm də həmin nöqsanları aradan qaldırmağın yolları göstərir. İnsanlara açıq surətdə başa salır - həyat onda yaxşı olur ki:
Həyatda
hamı düz danışanda;
kini, kudurəti buraxıb,
küsülulər barışanda.
Paxıllıq olmasın gərək
heç insanın zatında.
Təmizliyi, paklığı
yaşatsın hamı
gərək öz həyatında.
(“Həyat nə vaxt
yaxşı olur”).
Şairin fikrincə dərd dünyada o qədər çoxalıb ki, yığıb-yığışdırmaq həddindən artıq çətinləşib. Hərdən öz-özünə fikirləşir ki, görəsən bunun axırı necə olacaq:
O, bunda, bu, onda qüsur axtarır,
O, bunu qınayır, bu da ki, onu.
Belə adamlarla necə olacaq,
Görəsən, bizim bu, dünyanın sonu?
(“Axırı necə olacaq?”)
Lakin şair ümidi qırılmır. O, mənfiliklərin və çatışmazlıqların aradan qaldırılması üçün mübarizəsini yenə davam etdirir. Yeri gələndə, bu məqsədlə Böyük Yaradana da müraciət edir:
Səni and verirəm cah-calalına,
Səni and verirəm xətti-xalına,
Səni and verirəm gül camalına,
Gəl bizi bəladan Sən qoru, Allah!
(“Gəl bizi bəladan
Sən qoru, Allah”)
Bilal ALARLI,
filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, şair.
21-10-2023, 09:36
«Geriyə baxsan...» kitabı Arif Musanın öz obrazıdır
Ənənəvi xalq yazı dili poeziya və nəsr nümunələrində çox mükəmməl forma qurur. Biz bunu sovet dövrünün ədəbiyyatında dəfələrlə müşahidə etmişik. Bugünkü ədəbiyyatımızı əhatəyə alan qeyri-ənənəvi formalar əslində, bir qədər çaşqınlıq yaradıb. Nə yaxşı ki, bu gün də sovet dövrünün ənənəsini qoruyub saxlayan qələm sahiblərimiz var. İstedadına qibtə etdiyimiz, şeirlərini sevə-sevə oxuduğumuz şair Arif Musa da xalq yazı dilində gözəl ədəbi nümunələr yaradır, ənənəvi şeirdə xoş ovqatlı fikirlər ifadə edir.
Hörmətli şairimizin bugünlərdə Hikmət Məlikzadənin redaktorluğu ilə «Gənclik» nəşriyyatında işıq üzü görmüş «Geriyə baxsan...» adlı kitabında da bu dediklərimiz özünün bariz ifadəsini tapır. Bu kitabı Arif Musanın həyat gündəliyi, özünün-özünə hesabatı kimi də qəbul etmək olar. Nostalji hislər ifadə edən bu kitabda Arif Musanın şeirləri, haqqında dost-həmkar sözləri, xatirə-hekayələri və foto-şəkilləri yer alıb. Hər bölmədə biz bir aləmin, bir anın fövqünə qalxır, orada Arif Musa şəxsiyyəti ilə qarşılaşırıq.
Bu yazıda şairin şeirlərinə münasibət bildirməyi daha vacib sanırıq. Çünki hazırkı şeir bolluğunda üstünü toz basmış poeziyamızın kirini tökmək üçün Arif Musa şeirlərini nümunə göstərmək istəyirik.
Arif Musa sözün mahiyyətini fəlsəfi-ictimai fikrə çevirən, fikir içində ifadə etdiyi məzmun və mənanı daha mükəmməl poeziya atmosferinə çıxarmağı bacaran şairdir. Elə adıçəkilən kitabında da biz bu tərzdə şeirlərə çox rast gəlirik. Bu şeirlər bizi orijinal şeir lövhələri, isti hislərlə üz-üzə qoyur, bizə ənənəvi şeirin gözəlliyini göstərir.
Dediklərimizi isbat etmək üçün Arif Musanın kitaba daxil etdiyi şeirlərdən nümunələr gətirək:
Gözündə qəm-kədər görməyim deyə,
Yolunun üstünə çıxa bilmirəm.
Qorxuram, gözlərim aldadar məni,
Çevrilib arxanca baxa bilmirəm.
***
Kədər duyğu libasımdır,
Ömür yolum qəmdi, qəm.
Gözləginən bir az məni,
Gözüm hələ nəmdi, nəm.
***
Gözünü baharda açdın dünyaya,
Bəs niyə qismətin bahar olmadı?
Baharla bir gündə doğulan gözəl,
Niyə gözlədiyin səhər olmadı?
***
Doğru yalana bənzəməz,
Gedən qalana bənzəməz,
Çiçək solana bənzəməz,
Niyə belə olur həyat?
Biz bu nümunələri təhlil etmirik. Çünki bu şeirlər müəllifin nə dediyini, hansı mətləblərə toxunduğunu özləri aşkar deyir. Bu poetik parçaların hər hansını istəsək müasir şeirlə qabaq-qənşər qoyub fərqini oxucuya göstərə bilərik. Bu şeirlər, kimlərə görəsə guya modern, əslində, baş-ayaq şeir formalarının demək olar ki, hamısını kölgədə qoyar. Ədəbiyyatımıza - poeziyamıza da məhz bu cür aydın, səlis ruhlu şeirlər lazımdır ki, inkişafı görə bilək.
Arif Musa şeiri həyatın özü qədər mənalıdır. Diqqət edək:
Baxışların nə söyləyir, bilmirəm,
Arzuların mənim üçün sirrdi, sirr.
Ümidlərin gümanında qalmışam,
Duyğularım dəyişməzdi, birdi, bir.
***
İstəmədi darda qala Vətəni,
Özlərini oda atdı şəhidlər.
Torpağıma tuş gələn güllələri
Sinəsinə sıxıb yatdı şəhidlər.
***
Çıxarginən eynəyini,
Gözü qəfəsdə saxlama.
Söyləginən, qəlbindəki
Sözü qəfəsdə saxlama.
***
Vəfasız çıxmışam, dönük çıxmışam,
Qayıda bilmirəm kəndə haçandı.
Bəzən ekranlardan kəndə baxmışam,
Yurda dönməyirəm xeyli zamandı.
Bu nümunələrin hamısında qəlbcə kövrək, əslində polad kimi möhkəm bir qələm sahibinin ürək çırpıntıları, yaradıcı ruhu var. Bu şeirlər bizə həyatın bütün istiqamətlərini - çətin anda da, xoş ovqatda olanda da, nə etməyin yollarını göstərir. Bax, şeir, poeziya da elə budur!
Arif Musa şeiri təkcə ənənəvi xalq yazı dili ilə ifadə olunmur, şairin sadə yazı dilində bir fəlsəfi zəmin, hətta mistika da aydın xarakter kəsb edir. Məsələn:
***
Bil, xəbərdən xəbərsizəm,
O xəbəri xəbər eylə.
Elə bilmə kədərsizəm,
Çox artırma, qədər eylə.
***
Günəşli bir hava, dəniz sahili,
Səninlə ilk görüş yerimiz oldu.
Vüsala yetmədi arzularımız,
O çağlar xatirə günümüz oldu.
***
Qəlbində başqasın yaşatdın deyə,
Titrəyən dodaqlar mənim olmadı.
Vüsala dönməyən görüşlərimiz
Həsrətin saçını niyə yolmadı?
***
Gözlərin mavidi, dənizmi deyim?
Dənizin suyunu içmək olmayır.
Sevgimi deyərdim, barmağındakı
Nişan üzüyündən keçmək olmayır.
***
Onunla üz-üzə gəlirəm hər gün,
Könlündən keçəni bilməyim çətin.
Ən ülvi duyğunun səddini keçib
Onunla danışıb-gülməyim çətin.
***
Görəsən bu bulaq neçə illərdir
Bu yaşıl yamacın döşündən axır?!
Hansı insandır ki, onu əbədi
Gözəl təbiətin döşünə taxıb?!
Göründüyü kimi, bu parçalardakı sözaltı mahiyyət, gizli mənalar, düşündürücü ovqat bu şeirlərin fəlsəfi olduğuna dəlalət edir. Bir var, elə-belə söz oynadasan, bir də var, sözü fəlsəfi çırpınmaya məruz qoymaqla sözdən söz çıxarasan. Bəzən çoxları bu prosesi qarışıq salır, elə zənn edirlər ki, baş-ayaq ibarələrlə fəlsəfə yaradırlar. Arif Musanın yuxarıda nümunə gətirdiyimiz şeirləri oxuduqca biz gah duyğulanır, gah qürur hissi keçirir, gah çılğın hislərlə dolur, gah uşaqlaşır, gah yetkin olur, gah müdrikləşir... gah da əsl poeziya nəfəsi görürük. Belə şeirləri oxuduqca ruhumuz təzələnir, ovqatımız yüksəlir, həyata baxışımızda yeni meyllər oyanır. Bu, təbii ki, Arif Musa şeirinin gücüdür.
«Geriyə baxsan...» kitabını oxuduqca biz illərdir tanıdığımız Arif Musanı necə var, eləcə də görürük; əmin oluruq ki, o, doğulanda necə pak olubsa, bu gün də o cür pakdır. Çöhrəsindəki ağayanalıq, qürur, sadəlik, milli ruh və s. onun haqqında daha geniş anlamda düşünməyimizə əsas verir. Bir sözlə, «Geriyə baxsan...» kitabı Arif Musa yaradıcılığının ilkin, orta və ən qaynar illərini əhatə edir. Burada əsas etibarilə bir Arif Musa Obrazı var; elə bir obraz ki, hansı cəhətdən boylanırıq boylanaq, alidir, nikbindir, ötkəmdir, yenilikçidir, qürurludur, yaradıcıdır, düşündürücüdür və daha doğrusu, arifdir.
Arfi Musanı yeni kitabı münasibətilə təbrik edir, yaradıcı ruhunun daha fövqəl olmasını arzulayıram.
Hüseyn İSAOĞLU ( Məmmədov ),
Yazıçı-publisist, AJB-nin və AYB-nin üzvü.
14-10-2023, 11:42
Məmməd Araz - 90
HƏRARƏT DOLU MƏKTUBLAR
Bu yaxınlarda Şəkər Aslanın arxivinə baxarkən iki məktub diqqətimi cəlb etdi. Hər ikisi əbədiyaşar Xalq şairi Məmməd Arazın imzası ilə. Biri 1967-ci ildə Şəkər Aslana ünvanladığı cavab məktubudur. Yəqin ki, Şəkər Aslanın məktubu da Məmməd Arazın arxivində qorunur və ya heç qalmayıb...
İkinci məktubun yazılmasının isə canlı şahidiyəm. Lənkərandan Bakıya gələndə Şəkər Aslan “Evə məktub” adlı kitabını Məmməd Araza çatdırmağımı xahiş etdi. Məmməd Araza çatdıranda şair kitabın bəzi səhifələrinə “quş” qoyaraq vərəqlədi. Bildim ki, nəsə yazacaq. Növbəti həftə “Azərbaycan” nəşriyyatına gedəndə Məmməd müəllim makinadan çıxmış yazını mənə oxutdu. Kövrəldiyimdən təşəkkür etməyə söz tapmırdım. Və yazını zərfə qoyub Şəkər Aslana ünvanladıq. “Sən bölgə şairi deyilsən, ölkə şairisən”.
Bu həmin dövr idi ki, Şəkər Aslan 22 il işlədiyi doğma “Lənkəran” qəzetindən uzaqlaşdırılmışdı. “Söz” jurnalının təsis olunmasına isə aylar qalırdı.
Məmməd Arazın qayğısı, xeyirxahlığı sayəsində çoxlarının taleyinə işıq düşüb. Bunun şahidi çox olmuşam. Əksəriyyəti bu xeyirxahlıqları unutsa da, Şəkər Aslan bu təmənnasız qayğını, diqqəti ömrünün sonunadək minnətdarlıqla yad edirdi.
Bu gün dönə-dönə oxuduğum məktubların müəlliflərinin heç biri həyatda yoxdur. Amma hərarət dolu, səmimi məktublar qalır. Nə xoş ki, yazılanların ömrü onları yazanların cismani ömründən uzundur. Bir də ki, bu məktublarda onların xətti, yazı üslublarıyla yanaşı, həmin anlardakı ovqatları da aydın seçilir. Bu məktublar o zaman üçün iki şəxs arasında olan söhbət idi. İndi isə o məktublar, o yazılı söhbətlər hamıya ünvanlana bilər. Məktublarda ötən əsrin həmin dövrünün ab-havası var, tarixi var.
Şəkər Aslan Məmməd Arazın Lənkəran Dövlət Dram Teatrında keçirilən 60 illik (1993) yubileyində çıxış edib və yubilyara həsr etdiyi şeirini oxuyub. Fikirlərini çıxışında ürək genişliyilə əks etdirərək şairə minnətdarlığını bildirib.
Haqq dünyasında olan hər iki şairin doğum günü oktyabr ayındadır. Hər ikisinin ruhuna rəhmət diləyərək məktubları oxucuların ixtiyarına veririk.
Sevda Əlibəyli
Şəkərcan, salamlar!
Məktubunu alıb sevindim. Mən yaza bilməyəndə, yazmağa vaxtım olmayanda, istəyimcə yazmayanda çox bədbin oluram, yata bilmirəm, əsəbi hal keçirirəm. Belə vaxtlarda dostların məktubu məni tərpədir, düşünürəm ki, heç olmasa bir adamın yadında varam, bir adam üçün yaşayıram, bir adama təsəlli verə bilirəm.
Həm məktubun, həm qəzetdəki rəyin məni sevindirdi. Təşəkkür edirəm. İndi gənclər şöbəsi “Azərnəşr”dən ayrılıb ayrı nəşriyyat olduğundan bizdən (bizim şöbədən) bir sıra əlyazmalar ora verilib (siyahı ilə). Vəziyyəti öyrənərəm (mən bu gün evdəyəm, odur ki, doğru məlumat verə bilmirəm), bizdə qalıbsa özüm məmnuniyyətlə redaktə edərəm; ora da verilsə, yenə narahat olmaya bilərsən, hamısı öz yoldaşlarımızdır. Bir də, sənin kimi şairi hər vicdanlı kəs ürəklə redaktə etməyə sevinər.
Bakının havası çox bulanıqdır: yağır, kəsir, gün düşür, külək qopur və s. (elə ədəbi havası da ondan betərdir).
Arzu edirəm ki, yeni şeirlərlə Bakıya gələsən, bizi sevindirəsən. Mən də ara-sıra yazıb-pozuram. Ancaq istədiyim yazıları çap eləmirlər. Mən isə istəyimi ütüləyə bilmirəm. Belə gedişlə də bir yana çıxmaq çətindir. Nə isə, sağlıq olsun. Nə yaxşı ki, sabaha ümid var.
Hörmətlə: qardaşın Məmməd Araz.
30.I.67
Bəxtəvərliyə qovuşan şairlərdənsən. Sənin arxanda böyük xalq dayanır, sən bölgə şairi deyilsən, sən ölkə şairisən. Vaxtı ilə Sovetlər birliyi adlanan respublikaların əksər xalqlarının dilində sənin şeirlərin səslənib, dünya dillərinin çoxunda şeirlərin ünvan tapıb, hələ bundan sonra sənin şirin dilin yeni-yeni ünvanlar tapacaq.
“Şəki” şeirində yazırsan:
Abidə yazıdır daşın, divarın,
Demə saralacaq, demə solacaq.
Belə bir dünəni olan diyarın
Gör indi sabahı necə olacaq!
olan səadət deyil. Neçə illərdir ki, sənin təptəzə poeziyandan zövq alan, onu ürəkdən təbliğ edən qələm dostlarından biri də mənəm.
Sənə bundan sonra da böyük uğurlar diləyən dostun
Məmməd Araz.
25.VIII.92.
Şair üçün tərif
Tərifdən qorxuram, qorxuram yaman...
M.Araz.
Şair, başla yenə şeir deməyə,
Hər təzə misraya bir əsirəm mən.
Səni ürəyimcə tərifləməyə,
Qələm götürmüşəm, söz gəzirəm mən.
Hər təzə şeirdən ürək sevindi,
Bir az şöhrətləndi, ucaldı vətən!
İlhamla, həvəslə qoy yazım indi
“Tərifsiz bir ömrün tərifi”ni mən.
Tərifdən ki, belə qorxub qaçırsan,
Hər yerdə payına tərif düşəcək!..
Şəkər ASLAN.
1977-1993
19-09-2023, 20:55
Qərbi Azərbaycan İcması bəyanat yayıb
Erməni silahlı dəstələri tərksilah edilməli və xunta rejimi ləğv olunmalıdır.
Ermənistan hökuməti beynəlxalq hüquqa və öhdəliklərinə əməl etməli, öz ordusunun qalıqlarını Azərbaycanın suveren ərazisindən çıxarmalı, qanunsuz erməni silahlı dəstələri tərksilah edilməli və xunta rejimi ləğv olunmalıdır. Bu barədə Qərbi Azərbaycan İcmasının bəyanatında bildirilib. Qeyd olunub ki, Rusiya Federasiyasının sülhməramlı qüvvələrinin müvəqqəti yerləşdiyi Azərbaycan ərazilərində qanunsuz şəkildə qalmaqda olan Ermənistan silahlı qüvvələri 2023-cü il sentyabrın 19-da erkən saatlarda Xocavənd rayonunda minalardan istifadə etməklə törətdiyi diversiya hücumları nəticəsində dördü polis, ikisi mülki şəxs olmaqla, altı nəfər azərbaycanlını qətlə yetirib. Erməni hərbi birləşmələrinin bundan əlavə, Azərbaycan Ordusunun mövqelərini atəşə tutması nəticəsində iki hərbi qulluqçu yaralanıb.
Bütün bunlar Ermənistanın Azərbaycan ərazilərindən qoşunlarını tam çıxarmaq öhdəliyini yerinə yetirməkdən imtina etməsi, separatizmi dəstəkləməsi, Azərbaycanın reinteqrasiya səylərini sabotaj etməsi və Azərbaycana qarşı beynəlxalq miqyasda kütləvi qarayaxma kampaniyası aparması kontekstində baş verir. Açıq görünür ki, Ermənistanın hədəfi yenidən güc tətbiq etməklə Azərbaycanın ərazilərini nəzarət altında saxlamaq və ərazi iddiasını davam etdirməkdir.
Azərbaycan tərəfinin beynəlxalq hüququn norma və prinsipləri əsasında atdığı ardıcıl addımlar Ermənistana sülhü və əməkdaşlığı seçmək imkanı yaratmışdı. Təəssüf ki, Ermənistan irqçi mono-etnik dövlətçilik və ərazi ekspansiyası ideologiyasından əl çəkməmiş və bir sıra bədnam havadarlarının fitnəsi ilə növbəti dəfə təxribat yolunu seçmişdir. Bütün bunları nəzərə alaraq, Azərbaycan Ordusu Qarabağda Azərbaycanın Konstitusiya quruluşunun bərpası üçün lokal antiterror tədbirlərinə başlayıb.
“Biz beynəlxalq ictimaiyyəti Ermənistanın mono-etnik dövlətçilik və ərazi ekspansiyası ideologiyasından əl çəkməsi, Azərbaycanın ərazi bütövlüyü və suverenliyinə qarşı qəsdini dayandırması və Ermənistandan qovulmuş azərbaycanlıların ləyaqətlə və təhlükəsiz şəkildə öz evlərinə qayıtmasına şərait yaratması üçün bu dövlətə təzyiq etməyə çağırırıq.”
18-09-2023, 21:05
Mücahid- İsmayıl bəy kimdir?
1918-1920-ci illərdə Şərur-Dərləyəz qəzasında Andranikin qoşunlarına qarşı təşkil olunmuş Çivə taborunun əsas fəallarından biri olan İsmayıl bəy Vəkilov 1900-cü ildə Şərur-Dərələyəz qəzasının Çivə kəndində doğulub. Xalq qəhrəmanı Balo bəy Vəkilovun qardaşı olan Vəkilov ilk təhsilini Çivə kəndində Şah Abbas Mədrəsəsində alıb. Kiçik yaşlarından 1905/1907-ci illər qırğının şahidi olub. 1918-ci ildə Andarnikin qoşunları Naxçıvan-İrəvan ərazilərində qırğınlar törədərkən Xalq Qəhrəmanı Balo bəy Vəkilovun başçılığı ilə yaradılan Çivə taborunun əsas fəallarından olub. Ermənilərlə döyüşdə Balo bəy Vəkilovun ən yaxın silahdaşlarından biri kimi iştirak edib.
1918/1920-ci illərdə müvəqqəti olaraq Balo bəy Vəkilovun dəstəsi ilə birlikdə İrana keçmək məcburiyyətində qalıb. Tarixçi alim Əli Əliyev bu hadisələrin canlı şahidi olmuş özünün “Biz əzablı bir ömür yaşadıq” və “Əlincə yaddaşı” kitablarında Çivə müdafiəçilərinin İrana keçməklərini təsvir edib. İranda ağır məhrumiyyətlər yaşayıblar. Çivə müdafiəçiləri geri qayıtdıqdan sonra Balo bəy Vəkilovun qızı mərhum Küşvər xanım Vəkilovanın atasına istinadən söylədiklərinə görə Balo bəy Vəkilov Azərbaycan Milli Hökumətinin başçısı Məmmədəmin Rəsulzadə ilə görüşüb, Rəsulzadə yenidən geriyə öz kəndlərinə qayıtmağı məsləhət görüb. Bundan sonra Çivə əhalisi yenidən öz yurd-yuvalarına qayıdıb.
Sovet Hakimiyyəti qurulduqdan sonra Balo bəy və qardaşı İsmayıl bəy Vəkilov kəndi tərk etmək məcburiyyətində qalıblar. Sonra Naxçıvan ətrafında bir müddət Cəhri kəndində yaşayıblar. İsmayıl bəy Vəkilov bir müddət Cəhri kəndində müəllimlliklə məşğul olub. Sonra hər iki qardaş Naxçıvan şəhərinə məskunlaşıblar. İsmayıl bəy Vəkilov Əliabad kəndində uzun illər müəllimlik fəaliyyəti ilə məşğul olub. Qardaşı Balo bəy ermənilər tərəfindən şərlənərək tutulub. Ailəsi azyaşlı uşaqları Tofiq bəy və Küşvər xanım bir müddət əmiləri İsmayıl bəyin himayəsində qalıb. İsmayıl bəyin müəllimlik fəaliyyəti Qırmızı Əmək bayrağı ordeni ilə mukafatlandırılıb.
İsmayıl bəy Vəkilov 1980-ci ildə Naxçıvan şəhərində dünyasını dəyişib və şəhər qəbiristanlığında dəfn edilib.
Səməd Vəkilov
4-08-2023, 14:58
Tanınmış yazıçı Varislə gənclərin görüşü keçirilib
Qarabağ müharibəsindən bəhs edən roman müzakirə edilib.
“Böyük Qayıdış” Gənclər Təşkilatının və Azərbaycan Nəşriyyatları Assosiasiyasının birgə təşkilatçılığı ilə “Libraff”da tanınmış yazıçı, Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun baş direktoru, Avrasiya Millətlər Assambleyasının həmsədri Varisin gənclərlə görüşü keçirilib. Görüş Heydər Əliyev Fondunun “Xocalıya ədalət!” kampaniyası çərçivəsində işıq üzü görən “Qırmızı ləçəklər” romanının müzakirəsi əsasında baş tutub. İki saat davam edən görüşdə iştirak edən gənclər bu dəyərli əsər haqqında müəllifin özündən məlumat alıb, fikir mübadiləsi aparıb və onları düşündürən suallara cavab tapıblar.
Azərbaycanın milli qəhrəmanı Əlif Hacıyevlə belarus gözəli Qalina Mankonun Belarusiyada başlayıb Xocalıda bitən müdhiş sevgi hekayəsindən bəhs edən, erməni vəhşiliklərini və Xocalı müdafiəçilərinin qəhrəmanlıqlarını tərənnüm eləyən bu roman oxucular tərəfindən çox sevilir. Məhz buna görə də əsərin ilk tirajı bitdikdən sonra təkrar nəşr edilərək kitabsevərlərin ixtiyarına verilib.
Görüşdə gənc ədiblər də iştirak ediblər, onlar yazıçıdan oxunaqlı yazı yazmağın sirlərini öyrəniblər. Tədbirdə, həmçinin təşkilatların gənc auditoriya ilə gördükləri işlərin önəmindən, kitab təbliğatına verdikləri dəyərdən bəhs edilib, onlara gələcək fəaliyyətlərində uğurlar, yazıçıya isə Azərbaycan həqiqətlərini yorulmadan dünyada təbliğ etməsi işində bol enerji və müvəffəqiyyətlər arzulanıb.
Sonda tədbirdə iştirak edən gənclərə müəllifin imzalı kitabları hədiyyə edilib və xatirə fotoları çəkilib.
Qeyd edək ki, “Böyük Qayıdış” Gənclər Təşkilatının və Azərbaycan Nəşriyyatları Assosiasiyasının birgə təşkilatçılığı ilə Qarabağ mövzusunda yazılmış əsərlərin müzakirəsi əsasında silsilə görüşlər həyata keçirilir. Bundan öncə “Dolu” romanının və “Bütün yollar Şuşaya aparır” əsərinin gənclərin iştirakı ilə müzakirəsi olub.
“Böyük Qayıdış” Gənclər Təşkilatının Mətbuat xidməti
Sorğu
Saytımızda hansı mövzulara daha çox yer verilməsini istəyirsiniz?
Son buraxılışımız
Facebook səhifəmiz
Reklam
Hava
Valyuta
Reklam
Sayğac
Ən çox baxılanlar
Köşə
Xəbər lenti
Foto
Bütöv.az
Video
"Vətən Qəhrəmanları" Şəhid İlyas Nəsirov
All rights reserved ©2012 Butov.az
Created by: Daraaz.net Wep Developer By DaDaSHoV
MATERİLLARDAN İSTİFADƏ EDİLƏRKĦƏN PORTALIMIZA İSTİNAD ZƏRURİDİR!!!
Created by: Daraaz.net Wep Developer By DaDaSHoV
MATERİLLARDAN İSTİFADƏ EDİLƏRKĦƏN PORTALIMIZA İSTİNAD ZƏRURİDİR!!!