Şəhadət Şərbətin İçən Veys

44 günlük İkinci Qarabağ müharibəsi. Bu müharibədə adını” Zəfər Tarixinə” yazanlardan biri olmüşdür, taqım komandiri İsmayılov Veys Əflatun oğlu. Veys İsmayılov oktyabır ayının 13-də Suqovuşan istiqamətində gedən döyüşlərdə şəhadətə qovuşur. Anası Zeynəb xanımın söylədiklərinə görə oğlunun nəşi otuz beş gündən sonra tapılaraq noyabrın ayının 17-də Bakıxanov qəsəbəsində salınmış Şəhidlər xiyabanında dəfn edilir.
Veys haqqında ilk məlumatı dostu, Xocavənd,Qubadlı,Zəngilan, Cəbrayıl rayonlarının və kəndlərinin düşmən tapdağından azad olunması uğrunda gedən döyüşlərdə rəşadətli döyüş yolu keçmiş Rövşən Kərimxanov verdi:
Döyüşdə olduğumuz zaman biri-birimizlə telefon əlaqısi saxlayardıq. O hamıya mənim anamı tapşırıbmış ki, Rövşənə nəsə olarsa onun anasından muğayat olun, çünki,Rövşən ailənin tək oğlan övladıdır. Mən Veysin şəhadət xəbərini qızğın döyüşlərdə olduğum zamanı almışdım. Amma anam və Veysin doğmaları onun ölüm xəbərini məndən gizləyirdilər. Çünki mən onu özümə qardaş bilirdim. Ən dostum, sirdaşım idi. Dost dəniz qırağandakı daşlara bənzər, əvvəlcə toplayırsan, sonra bir-bir dənizə atırsan! Elələri də var ki, onu atmağa qiymırsan, amma tanrı, onu sənin əlindən zorla alıb aparır. Mənfur düşmən də onu məndən zorla qopardı. Onun ölüm xəbərini aldığım ilk gündən bu xəbərin yalan olması üçün Allaha yalvarırdım, onun məzar daşını gördüyüm ana qədər tanrıdan möcüzə gözlədim. Həm yanılmışdım, həm də çox unutqan olmuşdum, axı açılan güllə hər zaman tuşlanan nişangaha çatmaq üçün çox tələsər...
Veys olduqca cəsur, qorxmaz fəgakar dost idi. Cəbhədən geri qayıtdığım ilk gün doğmalarım evimizdə mənim yolumu həsrətlə gözləyirdilər, amma mən ilk Veysin məzarıni ziyarətıə getdim. Yerə, göyə sığmayan cəsur döyüşçü, bu məzara necə sığmışdı? Bir onu amlamırdım. Məzar daşında onun şəklini gördüyüm an bir anlıq damarlarımda qanımın donduğunu hiss etdim. Bədənim bumbuz olmuşdu damarlarımda qanın axışını hiss etmirdim. Veysin şəklinə diqqətlə baxdım və ürəyimdən keçənləri söylədim:
Axı biz biri-birimizə söz vermişdik düşmən bizi öldürə bilməyəcək. Biz odun- alovun içindən alnı açıq-üzü ağ evimizə geri dönəcəkdik...Sən bizim fəxrimiz, fəxarətimiz oldun. Biz hər zaman, səninlə qürur duyacaq və sənin qəhrəmanlığından gələcək nəsillərə danışacağıq... Məzarında rahat yat, sənin və digər şəhid qardaşlarımızım intiqamını o mənfurlardan layiqincə aldıq.
Veysin məzarını ziyarət etdikdən sonra anamı intizarda qoyaraq Veysin anasını- Zeynəb ananı ziyarətə getdim. Bu gün belə ondan söz açmaq mənim, üçün çox çətindir. İkimizə də eyni gün çağırış vərəqəsi gəldi, o Yevlax rayonunda qeydiyatda olduğu, üçün öz doğulduğu rayonun Hərbi komissarlığından çağrışçı idi. Mən, onu sentyabr ayının 27-də Baki Beynəlxalq Avtovağzalından Yevlax rayonuna yola saldım və bizim son görüşümüz həmin gün oldu. Mən dostumu, can sirdaşımı ulu tanrıya əmanət etmişdim. Bilirdim ki,onu dəyirmanın boğazına ölü salsan, diri çıxacaq. Mənim qəhrəman qardaşım, özü yaralı olmasına baxmayaraq, on iki yaralını döyüş bölgəsindən xilas etdikdən sonra özü qan itirmə səbəbindən şəhadətə qovuşur.
Veys İsmayılov 1996-ci il fevralın 23-də dünyaya gəlmişdi. Zabrat dairəsində olan ərazidə yaşayırlar. İndi həmin ərazidə Veysin rəsmi dəmir lövhəyə vurulub.
Rövşənin anası Samirə xanımla Veysin anası Zeynəb xanımı ziyarətə getdik. Evinin sonbeşik övladı ananı dirigözlü məhv etmişdi. Yoxluğa dözə bilməyən ananın oğul dərdinin dərmanı da, sanki yoxa çıxıb. Övlad həsrətinin ağırlığına tab gətirməyən ana yuxu dərmanları qəbil edərək hər açılan sabahını, qaranlıq qovuşanadək yatmaqla sona çatdırır. Bizim gəlişimizdən bixəbər idi. Zeynəb ana yuxudan qalxıncaya qədər biz onun şəhid övladının xatirə otağını ziyarət etdik. Cərgə ilə düzülmüş şəkilləri sanki dil açıb bizimlə söhbət edəcəkdilər, heç kimin söyləyə bilməyəcəyi sirlərdən bizi özü xəbərdar edəcəkdi. Bir ölkənin genaralı öldürülübsə mən nə,üçün yaşayıram, söyləyən Veysin uşaqlılq şəklini əlimə aldım. Səliqə ilə çərçivələnmiş hər şəkildən bir cür boylanırdı Veys. Uşaq yaşlarında çəkilən şəkillərində gözlərinin dərinliyindən bitib-tükənməyən intızar yağırdı. Çünki, min bir əzabla böyüyürdü Veys. Bu əzablaraın sona çatmasını hamıdan çox, o istəyirdi. Yaşının üzərinə yeni yaş gəldikcə şəkillərdən boylanan baxışlarıda şox fərqli idi. Adi geyimlərdə çəkilmiş rəsimlərində gözlərindən sevininc yağırdı. Güləşdə qalib gələrkən, Azərbaycanın üç rəngli bayrağı yüksəklərdə dalğandığı zaman, o qalibiyyət medalları ilə təltif edilərkən çəkilən şəkillərində, özünü dünyanın ən xöşbəxt gənci sanırdı. Hərbi geymlərində dağ vüqarlı şəhidin bir nöqtəyə dikilən gözlərindən qəzəb-kin yağırdi. Bu qəzəbli baxişları anlamaq istəməyən insan hökmən kor olmal idi. Əlində silah tutduğu şəkilləri tam fərqli idi. Hərbi geyimli, əlində silah tutan Veysin bir amalı, bir istəyi var idi yağıları torpağımızdan qovmaq və onları məhv etmək. Torpaqlarımızı azad, ölkəmizi müstəqil, xalqımızı xöşbəxt görməkdən ötrü canımı, qanımı belə əsirgəmədən bütövlük naminə şəhid olmaq, üçün hazıram!
Ağlamaqdan gözləri qançanağına dönmüş Zeynəb xanımı zorla sakitləşdirə bildik. Qəhərdən boğulan ananın söyləmək istədiyi sözlər boğazında düyünlənsə də danışmağa başladı.
-Biz Yevlax rayonunda yaşayırdıq. Həyat yoldaşım Ağdam şəhərindəndir, mənsə Qərbi Azərbaycandan. Biz özümüz olmazın müsübətlər şəkmişdik. Veys sonbeşik övladım olmaqla yanaşı ürəyimin sağalmayan yarasıdır. O uşaqlığından çox bacaracaqlı, hər nə var onun öhdəsindən gələn, həm də şən uşaq olmuşdu. Dördüncü sinfə qədər Yevlaxda təhsil alıb. Sonra dolanışıq ucbatından Sabunçu rayon, Zabrat qəsəbəsinə köçdük. Oğlum böyüdükcə Zabrat qəsəbəsinə və insanlarına vurğun kəsildi. Atası da, mən də nə iş olsaydı onun arxasınca gedərdik ki, evimizə bir tikə çörək gətirə bilək. Övladlarımız çox əziyyətlə böyüməsin deyə min bir əzaba qatlaşırdıq. Oğlum dünyasını dəyişdikdə belə kirayədə yaşayırdıq. İndi evimiz var, amma Veysim yoxdur. O, şəhid olarkən belə bizi köməksiz, yardımsız buraxmadı. İllərdir kirayədə yaşayan ailəmiz oğlum şəhadətə qovuşandan sonra ev-eşik sahibi oldu. Biz işıqlı həyatda sağlamlıq çəhətdən güc-bəla ilə sürünərək yaşayırıq, oğlumsa qara torpaqlar altında.
Burada işıqlı torpaqda ev almağa gücü yetməyən oğlum soyuq torpaqlar altında öz cənnətini qurdu. Bu dünyada cəhənnəm əzabı çəkən oğlum indi göylərdən hamımızı seyr edir. Mən oğlumun bizimlə birgə xöşbəxt ömür sürməsini istəyirdim. Oğlum söz vermişdi, bütün əzabların geridə qalacağını söyləmişdi.Amma oğlumun olmadığı həyattda nəfəs almağa belə utanıram. Veysiz keçən hər bir saniyə, mənim üçün əzabdır. Hər yerdə oğlumu axtarıram elə bilirəm ki, qapi açılacaq və oğlum həsrətiylə böyüdüyü bu evə daxil olacaq. Əfsuslar olsun ki, bu xəyallarım heç bir zaman həqiqətə çevrilməyəcək. Çox insanlar məni təsəlli edir ki, bir anlıq olsa belə olanları, yəni dərdini unut. Dillə söyləmək asandır Veys kimi oğulu unutmaq olarmı? Bilirəm hamı məni düşünür Veysdən başqa iki övladım var. Böyük oğlum Hüseyin də subaydır onu evləndirmək, üçün mənə sağlam ürək lazımdır. Amma sağlam ürəyim Veysimlə bərabər qara torpağa basdırıldı.
Veys Zabratdakı 307 saylı Tam Orta məktəbin şagirdi olub. O şəhidlik şərbətini içəndən sonra qəsəbınin bütün məktəblərində xüsusi ehtiramla yad edilir. Veys haqqında məlumat almaq, üçün 307 saylı Tam Orta məktəbin ibtidai sinif müəlliməsi Məmmədova Sevinc xanıma müraciət etdim:
- Mən müəllimə olmaqla yanaşı daima şəhid ailələrinin, qazilərimizin yanında olan insanam. Veys və digər şəhid oğullar otuz illik vətən həsrətinə son verdilər. Biz şəhid oğullarımızı daima könüllərdə yaşatmalıyıq. Veysin ölmündən sonra məktəbimizdə onun haqqında bir neçə dəfə böyük tədbirlər təşkil etmişik. Keçrilən tədbirlərdə məktəbimizin şagirdləri şəhidlərimizin unudulmaz xatirəsinə həsr edilmiş şerlər söyləmiş və kiçik səhnəciklərdə onlara həvalə edilmiş qəhrəmanların obrazlarını mükkəməl yaratmışdılar.
Veys bizim məktəbin olduqca tərbiyyəli, ictimai işlərində yaxından iştirak edən şagirdi olmuşdur. İdmanı çox sevərdi, o güləşçi idi. Məktəbimizin adını idmanın bu növü üzrə daima üçalarda saxlayaraq, Azərbaycanın üç rəngli bayrağını yüksəklərdə dalğalandırardı. Hamımıza bəllidir ki, Veys çox ailəcanlı övlad olub. Ailə üzvüləri bütün məsləhətlərini onunla edərdilər. Ailə vəziyyətləri çətin olduğu üçün o orta məktəbdə oxuduğu illər ərzində dərsdən sonra istehsalatda çalışar ailəyə qazanc gətirərdi.
Veys şəhadətdə qovuşduğu zaman məktəbimizin direktorü Samirə Sadıqova idi, o hər zaman Veysin ailəsi ilə yaxından maraqlanıb. Dəfələrlə Veysin valdeyinləri və bacısı ilə görüşlər keçiri. Direktor Veysin anasına xəritə üstündə Veysin şəklini 307 saylı məktəbin müəllim kollektivi adından hədiyyə etmişdir. Veysin adına bulaq inşa edilib.
Döyüş yoldaşının söylədiyinə görə, həmin gün o döyüşə qatılmaya bilərdi, yaralı döyüşçünün əvəzinə döyüşlərə qatılan Veys birbaşa erməni səngərində mənfurlarla üz-üzə doyüşmüşdür. Məhz bu səbəbdən onun nəşi neytral zonada qalmışdı. Qardaşı Hüseyin valdeyinlərindən gizlin Veysi Azərbaycanın bütün xəstəxanalarında, meyidxanalarında axtarır, amma qardaşını heç bir yerdə tapa bilmirdi. Bir qardaş üçün, qardaşının ya ölüsünü və yaxudda dirisini axtaramaq ən böyük əzab idi.
Şəhid anasının yalnız bir arzusu var, oğlunun qanı axan torpaqlara getmək və oğlunun ayaqları dəyən hər qarış torpağı doya-doya opmək. Qəhrəman oğlunun ölüm xəbəri atasının belini bükdü. Oğul atası, Zeynəb xanımın həyat yoldaşı əlacı hər gün oğlunun məzarı ilə dərdləşməkdə tapır.
Bacı qardaşını hamıdan çox sevər, onun da bir arzusu var idi qardaşı Veysin toyunda qol götürüb oynamaq. Amma, bu gün bacı şəhid olmuş qardaşı, üçün yalnız bunları söyləyir:
- - Məkanın cənnət olsun,nur üzlü şəhid, qardaşım.“ŞƏHİDLƏR ÖLMƏZ, VƏTƏN BÖLÜNMƏZ. QANLA YAZILAN TARİX, HEÇ BİR ZAMAN SİLİNMƏZ”.

Yazını qələmə aldı: Natəvan Məlikova.
"Bütöv Azərbaycan" qəzeti
3 mart 2023

Göydən-göyə ucalanlar...

Dünyanı yoxdan var edən Xaliq yaratdıqlarına elə dünyanın min naz-nemətini bəxş edər. Yaradanın bir cənnəti də var ki, o anaların ayaqları altındadır. O ana ki elə-obaya, böyük mənada cəmiyyətə sülh gətirib, birlik, mehribanlıq, doğmalıq toxumunu səpib. O qadın ki öz çətinliyinə razı olsa da, balalarının, ərinin, qardaşının, atasının heç bir vəchlə dərd-sərinə dözə bilməyib, tab gətirməyib.
İndi mərd, daxilən güclü, ləyaqətli bir qadın düşünək. O qadın ki, övladının sevdiyi yeməyi bişirmək istəmir. Sizcə belə ana olarmı?! Bəlkə də bir çoxlarımız bu sualın yersiz və doğru olmadığını düşünərik. Axı hansı ana bunu edər ki? Hər nə qədər çətin olsa da sualın cavabı var. Bu şəhid anasıdır.
Bir gecədə bütün ümidləri məhv olmuş, saçı ağarmış, beli bükülmüş qadın. Bir ananı ancaq övlad acısı yıxa bilər. Vətən sağ olsun deyə, xalq yaşasın deyə öz övladından keçən, biz torpağın üstündə rahat gəzək deyə övladını torpağa qurban verən şəhid anası. Biz əzizlərimizin qoxusunu doya-doya sinəmizə çəkə bilək deyə, övladının qoxusundan məhrum olan şəxsdir, ana – şəhid anası.
Bu analardan biri də Silahlı Qüvvələrin baş leytenantı şəhid Muxtar Qasımlının anası Almaz xanım Qasımovadır. Hər ana kimi o da övladının toyunu görmək arzusunda idi. Muxtarın vəfatından sonra Almaz Qasımovanı görməyə onu sevən bir qız gəlmişdi. Hətta Almaz xanıma oğlunun şəkli həkk olunmuş bir boyunbağı bağışlamışdı. Almaz xanımın sözlərinə görə bu qız hərdən onun məzarını da ziyarət edir. Kim bilir, bəlkə yaşasaydı onunla ailə həyatı da quracaqdı Muxtar.
Muxtar həyatcanlı idi. O, insanları, Vətəni, sülhü, bəşəri sevirdi. Onun ən sevdiyi yemək də vardı: yarpaq dolması. Amma bu dolma bizim bildiyimiz qaydada hazırlanmırdı. Almaz xanımın dediyinə görə Muxtar dolmanı toyuq əti ilə sevirdi.
"Muxtarın şəhid olduğu gündən mən bu yeməyi bişirmirəm, düzdü hərdən bizə gələn qohumlar hazırlayır bu yeməyi, amma Muxtarın yoxluğundan bəri bu yeməyi heç vaxt hazırlamamışam" – deyə Almaz Qasımova kədərlə bildirir...
Döyüş yoldaşlarının sözlərinə görə Muxtar şəhid olmaq arzusunda olub, hətta onun yaxın dostlarından biri yanında şəhadətə ucalıb... Sanki bu hadisədən sonra o öz dostunu yalnız qoymamaq üçün ona yoldaş olub. 2020-ci il 2 oktyabrda şəhadətə ucalan Muxtar Qasımlının fevralın 23-də doğum günüdür. Cənnətdəki doğum günün mübarək, şəhidim!
Şəhidlər ölmür, onlar daim yaşayırlar. Nə vaxta kimi bu xalq sizi unutmayıb, siz həmişə yaşayacaqsınız. Belə bir deyim var:
"Müharibə bölgəsindən kimsə sağ çıxmır, kimisi cismən ölür, kimisi ruhən".
Muxtarın vəfatı onun ailəsinin qəlbinə sağalmaycaq bir yara vurdu. Bu yara qaysaq bağlasa belə heç vaxt sağalmayacaq. Amma bir xalqın illərlə Vətənsizlikdən qəlbində bağladığı qubarı şəhidlərimiz öz canları hesabına silib atdı – mənfur düşməni doğma torpaqlardan birdəfəlik silib atdıqları kimi...

Sevinc Bağırlı,
BDU Jurnalistika fakültəsinin tələbəsi

Rəqəmsal dövrün avara-sərgərdanları...

İnternet dələduzluğunun aradan qaldırılması üçün hansı tədbirlər görülməlidir?
Alış-verişdən təhsilə, ünsiyyətdən əyləncəyə, iqtisadiyyatdan iş həyatına qədər internetdən istifadə edərək, həyatımızı asanlaşdırırıq. Bununla belə internet yalnız yaxşı və müsbət məqsədlər üçün istifadə edilmir. Şəxsi təhlükəsizliyimizi təhdid edən internet dələduzları bir çox insanın həm maddi, həm də mənəvi zərər çəkməsinə səbəb olurlar.

İnternet dələduzluğu nədir?

Müxtəlif tətbiq və üsullarla onlayn xidmətlərdən istifadə edən insanlardan maddi və mənəvi fayda əldə etməyi hədəfləyən bütün cəhdlərə internet dələduzluğu deyilir. İnternet dələduzluğu müxtəlif formalarda ola bilər. Ən geniş yayılmış növləri bunlardır: şəxsi məlumatların oğurlanması və sui-istifadəsi, korporativ şəxsiyyət təqlidi, kredit kartı fırıldaqçılığı və s.
Bəs internet dələduzluğuna qarşı nə etməli, hansı tədbirlər görülməlidir?
Rəqəmsalda təhlükəsiz əməliyyatlar aparmaq və bütün bu dələduzluğun səbəb ola biləcəyi neqativ hallardan özünüzü qorumaq üçün müxtəlif tədbirlər görə bilərsiniz. İnternet dələduzluğunun qarşısını almaq üçün aşağıdakı ehtiyat tədbirlərinə nəzər sala bilərsiniz:
- Şəxsi məlumatlarınızı, cihaz parollarınızı və onlayn hesab məlumatlarınızı tanımadığınız şəxslərlə paylaşmayın.
- Onlayn əməliyyatlar üçün güclü parollar təyin edin.
- Yeni cihaz aldığınız zaman köhnə cihazınızda olan bütün məlumatları silin və köhnə cihazınızdakı zavod parametrlərini bərpa edin.
- İnternet bağlantınızın təhlükəsiz olduğundan əmin olun və güclü parol təyin edin.
- Wi-fi şəbəkənizə qoşulan cihazları vaxtaşırı yoxlayın, xarici cihaz gördükdə parolunuzu dəyişdirin.
- Təhlükəsizlik və ya antivirus proqramından dəstək alın, cihazlarınızı güncəl saxlamağa diqqət edin.
- Onlayn alış-verişinizi tanınmış, böyük brend saytlardan edin. İlk dəfə eşitdiyiniz və ya təhlükəsizlik sertifikatları olmayan alış-veriş saytlarından istifadə etməyin.
- Ödəniş səhifələrində vebsayt ünvanlarının “HTTPS” ilə başladığına əmin olun.
- Tanımadığınız insanların e-poçt və ya sms-lərindəki linklərə klikləməyin. Bu mesajlardakı formaları doldurmayın.
- Onlayn bank parollarınızı heç kimlə, o cümlədən bank rəsmiləri ilə paylaşmayın.
- Kredit kartı bəyanatlarınızı diqqətlə yoxlayın. Açıqlamada etmədiyiniz bir alış varsa, dərhal bankınızla əlaqə saxlayın.
Bütün bu tədbirlər haqqında məlumatlı olmanız kifayət deyil. Xüsusilə uşaqları və yaşlıları internet dələduzluğu haqqında məlumatlandırın. İnternet dələduzluğuna qarşı alınacaq tədbirlər haqqında məlumatlandıraraq, internet üzərindən bütün əməliyyatlarınızı daha təhlükəsiz edə, internetdən rahatlıqla istifadə edə bilərsiniz.

Xatun Heydərzadə,
BDU Jurnalistika fakültəsinin tələbəsi

İnformasiya təhlükəsizliyi milli təhlükəsizliyə qarşı təhdidlərin qarantıdır...

Jurnalistika ixtisasına qəbul olmaq üçün 2019-cu ilin aprel ayının ilk günündə qabiliyyət imtahanı verdim. Təklif olunan 3 mövzu arasından: "İnformasiyanın həyatımızda rolu" – başlığı daha çox diqqətimi çəkdi. Mövzunun ilk sətirbaşını olduğu kimi təqdim edirəm:
"Yazıya başlamazdan əvvəl düşünürəm ki, səyahətimizi genişləndirib bəşər övladının yarandığı ilk dövrlərə – ibtidai icma quruluşuna nəzər salaq". Əlbəttə, burada diqqəti bəşər övladının ilk yaranışına çəkməyim heç də təsadüfi deyil. Çünki informasiyanın ilkin rüşeymi məhz insanın yaranışı ilə öz formasını tapmışdır. İnformasiya insanlarla bilavasitə əlaqəli olduğu üçün ilk insanın yaşı qədər də informasiyanın yaşı var. Kinetiq ünsiyyətdən, qırıq səslərdən başlayan informasiya artıq XXI əsrdə özünün ən yüksək məqamına çatmışdır. İnformasiya-kommunikasiya texnologiyalarının tərəqqisi müsbət və mənfi təsirləri ilə xarakterizə olunur.
Bu gün kiçikdən – böyüyə kimi demək olar ki, hər kəs ağıllı telefonlardan, planşetdən, kompyuterdən və s. istifadə edir. Ünsiyyət daha əlçatan və səmərəli olsa da, texnoloji inkişaf rahatlığı ilə birlikdə informasiya təhlükəsizliyi ilə bağlı bir çox narahatlıqlar da yaradıb və yaratmaqdadır. Ötən əsrin 70-ci illərinin əvvəllərində fərdi kompyuterlərin yaradılması ilə bəşəriyyətdə lV informasiya inqilabı baş verdi.
Bilirik ki, kompyuter sözü ingiliscədən tərcümədə hesablama mənasını verir. Bəs biz necə öz informasiya təhlükəsizliyimizi hesablaya bilirikmi? Təəssüf ki, bu suala dəqiq bir cavab verə bilməyəcəyik. Baxmayaraq ki, birinci kompyuter virusu nümunəsi 1983-cü ildə yaradılmışdı, ancaq 1988-ci ildə Morris soxulcanının kütləvi epidemiyası qeydə alındı.
Mütəxəssislər informasiya təhlükəsizliyinin təmin olunmasına kompleks yanaşmanın zəruriliyini əsas götürərək, 1988-ildə Amerikanın Kompüter Avadanlığı Assosiasiyası 30 noyabr tarixini Beynəlxalq İnformasiya Təhlükəsizliyi günü elan etmişdir.

Avadanlıq və proqram vasitələri istifadəçilərinin və istehsalçılarının diqqətini təhlükəsizlik problemlərinə yönəltmək, informasiya təhlükəsizliyini və onun daha dəqiq şəkildə mühafizə edilməsininin simvolik olaraq bir günü – 30 noyabr tarixi olaraq qəbul edilsə də, ancaq bu həyat qədər vacib olan məsələni ilin bütün günləri diqqət mərkəzində saxlamaq olduqca vacibdir.
Əlimizdə olan hansısa material düşmən tərəfin əlinə keçərsə, bizə tərəf tuşlanan silahı əvəz edər. İnternet istifadəçisi olan hər bir vətəndaş unutmamalıdır ki, təyyarənin narıncı rəngli qara qutusu qədər də bizlərin məlumatları önəmlidir və daha etibarlı qorunmalıdır. Ümumiyyətlə, müharibə şəraitində olan hər hansı bir ölkə vətəndaşları fərdi məlumatların mühafizəsi məsələsinə milli təhlükəsizlik prizmasından baxmalıdır. Azərbaycanın Ermənistan üzərində möhtəşəm hərbi zəfəri, məğlub dövlətin qaniçən siyasi rəhbərliyinin kapitulyasiya imzalaması ölkəmizin siyasi və hərbi uğurunun fövqəlgücünü göstərir. Lakin informasiya savaşı hələ də davam etməkdədir. BDU-nun Jurnalistika fakültəsinin dekanı Vüqar Zifəroğlunun bu fikirləri isə olduqca qiymətlidir:
"Ermənistan – Azərbaycan müharibəsi təkcə cəbhədə deyil, informasiya məkanında da gedir. Və inanın ikincisi, birincisindən daha təhlükəli, həm də miqyasına görə genişdir."
Azərbaycan xalqı 44 günlük haqq savaşında göstərdiyi birlik və mütəşəkkilliyi informasiya müharibəsində də davam etdirməlidir. Ölkəmizdə ən uğurlu sahələrdən biri də informasiya-kommunikasiya texnologiyalarııdır. Bu sahə üzrə yüksəkixtisaslı mütəxəssislər hazırlayan ali məktəblərimiz var.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti hökuməti tərəfindən şərqdə ilk olaraq informasiyanı dünyaya doğru və tez çatdırmaq üçün AzərTac yaradıldı. Həmçinin də informasiyalı və dünyadan məlumatlı gənclərin yetişməsi üçün Bakı Dövlət Universiteti (BDU) təsis olundu. Müasir dövrümüzün informasiya əsri kimi xarakterizə edildiyini nəzərə alaraq, sonda Stas Yankovskiyin fikirlərini xatırlamaq yerinə düşür:
"Hər bir insan öz xoşbəxtliyinin proqramisti, başqasının isə xakeridir".
Əsgər İsmayılov,
BDU Jurnalistika fakültəsinin tələbəsi

Həzin, duyğusal görüş

( Fevralın 25-də Qafan Rayon icma nümayəndələrinin görüşü keçirilib)

Hər bir Qərbi Azərbaycanlının gözlərində vətən həsrəti hiss edilirdi. Amma buna rəğmən onlarda sabaha inam hissi, bu hissi yaşatmağı bacarmaq duyğusu qabarıq şəkildə özünü büruzə verirdi. Tədbirdə əvvəlcə soyqırımı qurbanlarının, Azərbaycanın müstəqilliyi, ərazi bütövlüyü uğrunda şəhid olanların, dövlətimizin, dövlətçiliyimizin möhkəmlənməsində əvəzsiz xidmət göstərib dünyadan köçənlərin və qardaş Türkiyədə zəlzələdən ölənlərin xatirəsi sükutla anıldı.

Tədbiri giriş sözü ilə açan fizika-riyaziyyat üzrə fəlsəfə doktoru Rauf Tağıyev sözü və aparıcılığı Qərbi Azərbaycan Qafan Rayon İcmasının sədri, professor Eldar Abasova verdi. Eldar Abasov ilk olaraq Qərbi Azərbaycan İcmasının qarşıda duran vəzifələrindən danışdı, eləcə də icmanın fəaliyyət proqramını elan etdi.
Qərbi Azərbaycan İcmasının sədri, millət vəkili Əziz Ələkbərli Qərbi Azərbaycana qayıdış Konsepsiyası və bununla bağlı İcma qarşısında duran vəzifələr barədə ətraflı məlumat verdi. Xatırlatdı ki, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev dekabrın 24-də Qərbi Azərbaycan İcmasının inzibati binasında yaradılan şəraitlə tanış olub və Qərbi Azərbaycandan olan bir qrup ziyalı ilə görüşüb. İcmanın başlıca məqsədi müxtəlif vaxtlarda etnik mənsubiyyətinə görə Ermənistan ərazisindən kütləvi şəkildə deportasiyaya məruz qalmış azərbaycanlıların və onların varislərinin ictimai-mədəni birliyinə nail olmaqla onların hüquqlarının beynəlxalq səviyyədə bərpası, Ermənistan ərazisində Azərbaycan xalqının yaratdığı zəngin tarixi-mədəni irsin öyrənilməsi, təbliğ olunması və tam məhv olunmasının qarşısının alınması, həmin insanların öz ata-baba yurdlarına qayıtmaq hüququnun təmin edilməsi və birgəyaşayışa nail olunmasından ibarətdir.
Prezident İlham Əliyevin tarixi çıxışı ilə daha çox bəlli edildi ki, Qərbi Azərbaycan məsələsi artıq dövlət əhəmiyyətli siyasi bir məsələdir. Biz Qərbi Azərbaycana qayıdanadək bu məsələ davam edəcək öz aktuallığını qoruyacaq.
İcmanın İdarə Heyətinin sədr müavini, Milli Məclisin deputatı Ramil Həsən öz çıxışında Qafan rayonunda anadan olduğunu bildirdi və qeyd elədi ki, Qərbi Azərbaycanda doğulmuş, uşaqlıq illərini orada keçirmiş, eyni zamanda deportasiya siyasətinin ağırlığını öz üzərində hiss eləmiş şəxs kimi, Qərbi Azərbaycan İcmasının işinin təşkilində yaxından iştirak etdiyi üçün özünü şanslı hesab edir. İcmanın fəaliyyəti, Qərbi Azərbaycana qayıdış məsələləri, beynəlxalq müstəvidə görüləcək və görülməli olan işlər haqda geniş məlumat verdi. Qeyd etdi ki, ilk dəfədir ki, 34 il ərzində Qərbi Azərbaycan məsələsi BMT masası üzərində müzakirəyə çıxarılıb və BMT -nin rəsmi dillərində 190 dövlət arasında deportasiya məsələsi yayılıb. Eyni zamanda bildirdi ki, bizim əsas məqsədimiz oğurlanmış mədəniyyətimiz, tariximiz barədə həqiqətləri masa üzərinə yatırıb dünya ictimaiyyətinə çatdırmaqdır.
Qayıdış konsepsiyasını analiz edən, çox saylı izahlar verən Ramil Həsən vurğuladı ki, "Düzdür, bizim -nənə babalarımız, Vətən -Vətən deyərək bizi tərk elədilər. Amma mən inanıram ki, gün gələcək biz Qərbi Azərbaycan torpaqlarından bir ovuc gətirib onların məzarları üzərinə qoyacağıq. Onu da bilin ki, Qərbi Azərbaycan torpaqlarımıza qayıdış könüllüdür, lakin biz inanırıq ki, hər bir Qərbi azərbaycanlı öz soykökü gələn yeri görməyi çox istəyir.
Biz o ərazilərə qayıtmaq istəyirik, ora bizim ata- baba yurdumuzdur. Bu hüquqi qanun təkcə orada doğulanlara yox, eləcə də ata soyu ilə gələn hər bir Qərbi azərbaycanlıya şamil edilir. Hər kəs o mülkdən öz haqqını-payını tələb edə bilər".
AMEA Tarix İnstitutunun “Qrbi Azərbaycan tarixi” şöbəsinin rəhbəri, tarixçi alim Cəbi Bəhramov çıxış edərək Qərbi Azərbaycanın, o cümlədən Qafan rayonunun tarixinin araşdırılması üzrə görülən işlərdən bəhs etdi. Tədbir iştirakçılarının tarixlə baxlı verdikləri sualları cavablandırdı.
Daha sonra Əkbər Vəliyev, Musa Məlikov, Eldar Qoşunoğlu, rəssam Səməni Qasımova, Nəzrin Fəyyaz, Şəhriyar Kərimov, Ülviyyə Namiq və başqaları çıxış edərək görülməli olan işlərdən, özlərinin İcmanın fəaliyyətinə dəstək naminə görə biləcəyi işlərdən, sosial mediada fəallıqdan, tarixi həqiqətlərin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması sahəsində fəaliyyətin gücləndirilməsi zərurətindən danışdılar.
Bütün çıxışlarda Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Ali Baş Komandan İlham Əliyevə Qərbi Azərbaycan İcmasına göstərdiyi yüksək səviyyəli dəstəyə görə minnətdarlıq ifadə olundu. Eyni zamanda ölkə başçısının apardığı xarici və daxili siyasəti tam dəstəklədiklərini bildirdilər.
Tədbirin yekununda Eldar Abasov çıxışçıların irəli sürdükləri təkliflərə münasibət bildirdi. Qəbul edilmiş qərarlar və hər bir təklif haqqında da xüsusi tədbir görüləciyini, heç kəsin təklifinin nəzərdən yayınmayacağını vurğuladı.
Rəsmi hissədən sonra 35 ilin həsrətliləri baş-başa verib dərdləşdilər, xatirələr çözələndi. Kimisi sinif yoldaşını, kimisi uşaqlıq dostunu, qonşusunu tapdı. Xatirə şəkilləri çəkdirildi. Bir sözlə Zəngəzur mahalının qafan camaatı, kövrək duyğulu, xoş ovqata köklənən yeni bir gün yaşadılar. O günə şahidlik etdi:

Tehran BƏHRUZ,
“Bütöv Azərbaycan” qəzetinin Qərbi Azərbaycan üzrə xüsusi müxbiri. Fotolar müəllifindir.

Yunanıstanda baş vermiş qatar qəzasında ölənlərin sayı artıb

Yunanıstanın Larisa şəhəri yaxınlığında sərnişin qatarı ilə yük qatarının toqquşması nəticəsində ölənlərin sayı 46-ya çatıb, daha 57 nəfər isə yaralanıb. Bu barədə Yunanıstanın dövlət televiziyası məlumat yayıb. Bildirilib ki, yaralılardan 6 nəfərin vəziyyəti ağırdır. Məlumata görə, qəza zamanı baş vermiş yanğın səbəbindən oradan çıxarılan cəsədlər tanınmaz hala düşüb. Qeyd edək ki, qəzadan sonra paytaxt Afinada etirazlar başlayıb, nümayişçilərlə polis arasında qarşıdurma yaşanıb. Polis nümayişçilərə qarşı gözyaşardıcı qaz istifadə edib. Yunanıstan hökuməti ölkə tarixində ən dəhşətli qatar qəzasından sonra üçgünlük matəm elan edib.

Yunanıstanda baş vermiş qatar qəzasında ölənlərin sayı artıb

Yunanıstanın Larisa şəhəri yaxınlığında sərnişin qatarı ilə yük qatarının toqquşması nəticəsində ölənlərin sayı 46-ya çatıb, daha 57 nəfər isə yaralanıb. Bu barədə Yunanıstanın dövlət televiziyası məlumat yayıb. Bildirilib ki, yaralılardan 6 nəfərin vəziyyəti ağırdır. Məlumata görə, qəza zamanı baş vermiş yanğın səbəbindən oradan çıxarılan cəsədlər tanınmaz hala düşüb. Qeyd edək ki, qəzadan sonra paytaxt Afinada etirazlar başlayıb, nümayişçilərlə polis arasında qarşıdurma yaşanıb. Polis nümayişçilərə qarşı gözyaşardıcı qaz istifadə edib. Yunanıstan hökuməti ölkə tarixində ən dəhşətli qatar qəzasından sonra üçgünlük matəm elan edib.

Keçmiş futbolçunun oğlu “Barcelona” klubuna transfer oldu

Braziliya millisinin keçmiş futbolçusu Ronaldinyonun oğlu Joao Mendeş de Assis Moreyra “Barselona” klubuna transfer olunub. Bu barədə klubun rəsmi saytında məlumat yayılıb. 18 yaşlı hücumçunun İspaniya klubu ilə bir il yarımlıq müqavilə imzaladığı bildirilib. Mendeş U-19 komandasında çıxış edəcək. Xatırladaq ki, Ronaldinyonun özü 2003-2008-ci illərdə “Barselona”da oynayıb.

İranın Qafandakı yeni baş konsulu erməni müavinlə görüşüb

İranın Qafandakı yeni baş konsulu Abedin Varamin Ermənistan İstintaq Komitəsinin rəis müavini Arsen Ayvazyanla görüşüb. Bu barədə "Sputnik Armenia" məlumat yayıb. Diplomat Tehranın Ermənistan İstintaq Komitəsi ilə baş konsulluq vasitəsilə əməkdaşlığı genişləndirməyə hazır olduğunu bildirib. "O, söhbətində iki ölkə arasında münasibətlərin yüksək səviyyəsindən danışıb", - deyə məlumatda qeyd olunub. Xatırladaq ki, İran ötən il Qafanda baş konsulluq açıb.

İranda 900-ə yaxın şagird zəhərlənib

İranda 900-ə yaxın məktəbli qız zəhərlənib. Bunu İran parlamentinin Milli təhlükəsizlik və xarici siyasət komissiyasının üzvü Şəhriyar Heydəri deyib. Onun sözlərinə görə, indiyədək ölkənin müxtəlif əyalətlərində 900-ə yaxın şagird zəhərlənib: “Hesab edirəm ki, İslam Şurası Məclisinin sədri Milli təhlükəsizlik və xarici siyasət komissiyasına bu məsələnin kəşfiyyat orqanları, habelə Səhiyyə və Təhsil nazirliklərinin məsul şəxsləri ilə birlikdə araşdırılması ilə bağlı tapşırıq verilməlidir. Bu problemin mənbəyi qısa vaxtda müəyyən edilməlidir ki, insanların narahatlığına son qoyulsun”. Qeyd edək ki, son günlər İranda məktəbli qızların qəsdən zəhərləndirilməsi ilə bağlı müxtəlif iddialar dolaşmaqdadır.