NƏCİB İNSAN
Ta uşaq vaxtlarımızdan eşitdiyimiz alın yazısı deyilən bir yazı var. Hardan başlayar, harda bitər kimsə bilməz. Amma hər kəs yaşadığı həyatda, keçdiyi ömür yolunda yaxşımı, pismi özünəməxsus bir iz qoyub gedir. Mən yazı-pozu adamı deyiləm. Amma elə bir əzizimi itirmişəm ki, istəyirəm onu hamı tanısın, onun necə bir insan, necə qohum, necə simsar olduğunu hər kəs bilsin.
Haqqında söz açmaq istədiyim şəxs Azərbaycanın Zəngəzur mahalının Qafan rayonunun Gığı kəndində dünyaya gələn Zahid Vəliyəddin oğlu Quliyevdir. Zahid ilk təhsilini doğulduğu Gığı kənd orta məktəbində alıb. 1975-ci ildə orta məktəbi bitirdikdən sonra Bakı Politexnik Texnikumuna qəbul olunub. Texnikumun Avtonəqliyyat fakültəsini bitirsə də diplomundan heç zaman istifadə eləməyib. Düzünü deyim ki, o vəzifə, karyera dalınca qaçan deyildi. Sadə bir sürücü həyatını heç nəyə dəyişmədi. 1980-ci ildə Gülbəsdi xanımla ailə həyatı qurub. Gülnar, Vüsalə və Zaur adında üç övladları var. Demək olar ki, 40 ilə yaxın Zahidin bütün ömrü, həyatı mənim gözlərim önündə olub. Ağır günlərinin də, xoş günlərinin də şahidi olmuşam.
1983-cü ildə Pedaqoji İnstituta daxil olanda Bakıda qalacaq yerim yox idi. Zahid bir dayım oğlu kimi məni evində saxladı, himayədarlıq elədi, mənə arxa-dayaq oldu, oxutdu. Onun yaratdığı mühitin, göstərdiyi qayğının sayəsində heç bir çətinlik çəkmədim. Başqa qayğım qalmadığı üçün bütün fikrimi təhsilə verdim, nəticədə institutu fərqlənmə diplomu ilə bitirdim. Tələbə olduğum 1983-87-ci illərdə o, hətta mənim müəyyən çətinliyi olan tələbə yoldaşlarıma da əl tutar, köməklik edərdi. Onun nə qədər mərd, xeyirxah adam olduğunu evində qalıb təhsil alan, işləyən gənclər yaxşı xatırlayırlar.
Bəlkə kənardan baxanda elə görünmür, amma onunla ünsiyyətdə olanlar, yol yoldaşı, iş yoldaşı olanlar yaxşı bilirlər ki, xalqımıza məxsus xeyirxahlıq, qonaqpərvərlik, humanistlik, səxavət, başqasının halına yanmaq kimi yüksək insani keyfiyyətlərin hamısı Zahiddə cəmlənmişdi. Belə saf, sağlam əqidəyə, yüksək mənəvi dəyərlərə yiyələnmiş birinin bizi bu qədər tez tərk etməsi məni çox yandırır. Düzdür, yoldaşım Fəxrəddin ondan daha cavan rəhmətə gedib. Qəribədir ki, Fəxrəddin də, atası Vəliyəddin dayım da 54 yaşlarında haqqa qovuşublar. Hər ikisi də avqust ayında. Amma Zahidin mənim həyatımda yeri bir ayrıdır. Mənə qayından çox qardaş olub. Bəkə qardaşdan da ötə olub. Elə qardaşım Əliağanı da qanadının altına çəkib. Evində saxlayıb, oxudub. Mənim ağsaqqalım olub, toyumu eləyib. Ev-eşik, oğul-uşaq sahibi olmuşam. Uşaqlarıma çox mehriban əmi olub. Mənim iki uşağımı öz uşaqlarından heç ayırmayıb. Bəlkə də oğluma atalarının adını qoyduqları üçün Vəliyəddini daha çox əzizləyib.
İndiki dövrə nə var ki?! Hamı Bakıda ev eşik sahibi olub. Sovet hökumətinin vaxtında Bakıda heç qeydiyyata düşmək olmurdu. Belə bir vaxtda Zahid Bakıda çoxlarına ümidgah, gedəcək yeri, güvənc yeri oldu. Mən tanıdıqlarımdan sinif yoldaşı, Gığılı Şahlar Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunu qutarınca- 6 il Zahidin evində qalıb. Əmisi oğlu Şahin Quliyev, Valeh Səfərov və adını çəkmədiyim neçələri tələbəlik illərini onun evində, süfrəsinin başında keçiriblər. Bir dəfə də olsun nə ailəsinin, nə özünün sifət turşutduğunu görən olmayıb. Üç övladının üçünü də özü kimi saf, mehriban, qohumcanlı öyrəib.
Dünyanın düz vaxtında, əli isti olanda heç kəsə fərq qoymadan, istəyənə bacardığı qədər köməkliyini göstərirdi. Amma son vaxtlar çox xəstə olurdu, heç özünə fikir vermirdi. Müalicəsini vaxtlı vaxtında almırdı. O xəstə canı ilə də rahatlıq tapmırdı. Evinin yaxınlığındakı zibilliyi təmizləyib yerində müxtəlif gül kollları, dekorativ ağaclar əkərək zibilxananı gülüstana çevirmişdi. Yoldan keçənlər də ruhunu rahatlatmaq üçün o balaca guşədə ayaq saxlayır, güllərin ətrindən ciyərlərinə çəkirdilər. Bir dəfə də uşaqlıq dostu Tamxil Ziyəddinoğlu Zahidin balaca “Gülüstan”ına baş çəkmişdi. Elə Zahidlə bağlı xatirələrini də orda danışmışdı:

Zahidin 45 ildən sonra sinif yoldaşları ilə görüşü
Soldan Zahid, İradə, Fatma, Sara, Tacirə Xürrəm, ikinci cərgədə Şikarı, Tofik, Tamxil, Ələmşah, Ramiz, Rza və Əlsahib
“Gığı kəndi demək olar ki, o ətrafdakı 18 türk kəndinin mərkəzi idi. Qonşu kəndlərin uşaqları 9-10-cu sinifləri Gığı kənd orta məktəbində oxuyurdular. Gığılı oğlanların bir xasiyyəti də vardı. İlk dərs günlərində qonşu kəndlərdən gələn oğlanları “dişlərinə vurardılar”. Qorxanı alapapaq edər, qorxmayanla dostlaşardılar. Məni sınamaq da Zahid, Tariyel və Səhyəddinin bəxtinə düşmüşdü. Təfsilatın deməyim, amma üçü də mənimlə dostlaşmışdı. Əslində Zahidlə bizim dədə-baba dostluğumuz da varmış. Hər ikimizin ata-babamız repressiya qurbanı olub. Amma bütün bunları öz dostluğumuz möhkəmlənəndən sonra öyrənmişik.
Bizim Kurud kəndi Gığıdan çox uzaq olduğu üçün qışda gedib-gəlmək olmurdu. Yataqxanada qalıb yalnız bazar günlərini evdə keçirərdik. 10-cu sinifdə oxuyurdum. Qış günü idi. Həftə sonu olduğundan çörəyim qalmamışdı. Kəndin mərkəzindəki ərzaq dükanına gedib çörək istədim. Dükanda da çörək qalmamışdı. Yataqxanaya əli boş qayıtdım. Gecənin bir vaxtı pəncərəmiz döyüldü. Hamı bir nəfər kimi pəncərəyə baxdı, kimsə görünmürdü. Peçin qırağından bir odun götürüb bayıra çıxdım. Odunu pəncərənin qabağında çöməlmiş qaraltıya endirmək istəyəndə qışqırdı: “Əmioğlu, mənəm vurma!” Baxdım ki, Zahiddir.
Sən demə mənim mağazada çörək tapmamağımı eşidib, evə gedib. Bir beçə kəsib, anası Qəmər xala kartofla beçəni qızardıb, üstünə də bir büküm təndir çörəyi qoyub, mənə göndərib. Qardaşım gətirməyinə gətirib, amma orda da zarafatından qalmayıb. Yoxlayırmış ki, görə Kirs- Kurud uşaqlarından kim qorxur, kim qorxmur. Zahidin şıltaq təbiətini, nadinc gəncliyini, deyib gülən xasiyyətini görənlər onun nə qədər həssas bir qəlbə, nə qədər humanist heysiyyətə, nə qədər incə duyğulara sahib olduğunu çətin bilərlər. Amma o elə bir ürək sahibi idi ki, onu dərk eləmək, onunla dost, sirdaş olmaq üçün gərək ürəyinə yol tapardın. Onu da hər adam bacarmazdı.”
Təəsüf olsun ki, 2022-ci il yanvarın 4-də bu gözəl insanı itirdik. Az qalır qırx gün ola, hələ də Zahidin ölümünü qəbul edə bilmirəm. Ha çalışıram onunla bağlı xatirələrimi qeyd eləyəm, amma heç özümü toparlaya bilmirəm. Uşaqlarımı, özümü o qədər çox istəyirdi ki, onun varlığında heç nədən qayğılanmırdım. Bilirdim ki, arxam-dayağım var, ehtibarlı sökənəcəyim var.
Son vaxtlar vətən, yurd həsrəti onu için-için yeyirdi, yandırıb yaxırdı. Elə bircə Zəngəzur dağlarına çatmaq, atası Vəliyəddin dayımın məzarını ziyarət etmək istəyirdi. Bu müqəddəs arzusu arzu olaraq qaldı. Xoş niyyətli arzuları da özü kimi haqqa qovuşdu. İnanıram ki, Zahid onu tanıyanların xatirəsində daim xoş əməl sahibi və xeyirxah insan kimi qalacaq!

Zahid şəhidlərimiz üçün yaratdığı guşədə
Ölüm sevinməsin qoy !
Ömrünü vermir bada,
El qədrini canından daha əziz bilənlər
Şirin bir xatirətək qalacaqdır dünyada,
Sevərək yaşayanlar, sevilərək ölənlər... !
Həcər Mircəfərova